Grejpfruty słyną ze swojego odchudzającego i detoksykującego działania. Należy jednak pamiętać, że grejpfrut nie jest lekarstwem na cukrzycę i nie powinien zastępować zaleconych środków farmakologicznych. Pozostaje jednak pytanie czy pomagają w cukrzycy lub insulinooporności? Czy warto jeść grejpfruty, by obniżyć poziom cukru? Wiele wskazuje na to, że warto, ponieważ naukowcy odkryli m.in., że grejpfrut zawiera naringeninę, substancję, która wspomaga leczenie cukrzycy oraz innych chorób metabolicznych.
Doniesienia naukowców należy potraktować jako ciekawostkę i ewentualnie uznać, że grejpfrut może stanowić zdrowy element diety diabetyka. Należy też wziąć pod uwagę, że owoc wchodzi w interakcje z lekami, dlatego może powodować skutki uboczne.
Spis treści:
- Dlaczego jedzenie grejpfruta jest korzystne przy cukrzycy?
- Co na temat jedzenia grejpfrutów przy cukrzycy sądzą naukowcy?
- Grejpfruty a cukrzyca – na co uważać?
- Jak jeść grejpfruta przy cukrzycy i insulinooporności?
Dlaczego jedzenie grejpfruta jest korzystne przy cukrzycy?
Jedzenie grejpfruta może być korzystne dla osób z cukrzycą i insulinoopornością z kilku powodów:
- grejpfrut ma niski indeks glikemiczny (IG 25), stąd jego jedzenie nie powoduje gwałtownych skoków glukozy we krwi,
- owoc zawiera sporo błonnika, który spowalnia wchłanianie glukozy, dzięki czemu poprawia kontrolę glikemii,
- grejpfrut zawiera naringeninę - związek szeroko badany przez naukowców pod kątem właściwości przeciwzapalnych i poprawy wrażliwości komórek na insulinę,
- owoce mają bardzo mało cukrów, więc są niskokaloryczne, co jest korzystne dla osób z cukrzycą, szczególnie przy nadwadze,
- badania dowodzą, że jedzenie grejpfruta przed posiłkami pomaga zredukować masę ciała, a to może przyczynić się do normalizacji poziomu glukozy oraz poprawy innych parametrów zdrowia takich jak ciśnienie krwi i cholesterol; redukcja wagi poprawia też czynność wydzielniczą trzustki, zmniejsza insulinooporność, a w niektórych przypadkach cukrzycy może nawet prowadzić do wyzdrowienia.
Co na temat jedzenia grejpfrutów przy cukrzycy sądzą naukowcy?
Istnieje kilka badań sugerujących, że jedzenie grejpfruta lub picie soku z tego owocu może być korzystne dla osób z cukrzycą.
W badaniu na mszach, opublikowanym w PLOS One w 2014, dowiedziano, że spożywanie soku grejpfrutowego łagodzi wywołaną przez dietę wysokotłuszczową insulinooporność i hamuje przyrost masy ciała. Jest to ciekawe spostrzeżenie i chociaż gryzonie nie miały cukrzycy, to jednak grejpfrut miał potencjał odchudzający, co dla diabetyków jest często kluczowe.
W innym badaniu na łamach Journal of Medicinal Food z 2006 roku, w którym wzięło udział 91 otyłych pacjentów z zespołem metabolicznym, dowiedziano, że jedzenie połowy świeżego grejpfruta przed posiłkiem wiązało się ze znaczącą utratą wagi. Poprawie uległa też wrażliwość komórek na insulinę. Naukowcy zasugerowali, że warto włączyć grejpfruta do diety, której celem jest zmniejszenie masy ciała.
Część badań dotyczyła składnika pochodzącego z tego owocu - naringeniny. Według zespół naukowców z Uniwersytetu Hebrajskiego z Jerozolimy oraz Massachusetts General Hospital naringenina, antyoksydant odpowiedzialny za gorzki posmak grejpfrutów, przyspiesza spalanie tłuszczów w wątrobie oraz zwiększa wrażliwość komórek na działanie insuliny. Substancja ta aktywuje w komórkach rodzinę białek zwanych receptorami jądrowymi (PPARα i PPARγ), powodując tym samym rozkład kwasów tłuszczowych w wątrobie.
W normalnych warunkach, krótko po posiłku, w naszej krwi zwiększa się poziom glukozy, co indukuje w hepatocytach produkcję kwasów tłuszczowych jako formy magazynującej energię. W czasie głodzenia się reakcja zachodzi jednak w odwrotną stronę. Kwasy tłuszczowe uwalniane przez komórki tłuszczowe aktywują w wątrobie receptor PPARα i są rozkładane, wytwarzając ketony. Podobny mechanizm aktywuje PPARγ, zwiększając insulinowrażliwość komórek.
Zatem naringenina wywołuje w wątrobie przemiany zachodzące w czasie długiego poszczenia. Swym działaniem przypomina przez to efekt wywoływany przez leki. Jednak nie wykazuje przy tym żadnych efektów ubocznych, a nawet działa ochronnie na komórki wątroby.
Grejpfruty a cukrzyca – na co uważać?
Chociaż grejpfruty to zdrowe i, jak się okazuje, korzystne dla cukrzyków owoce, to mają też swoje ciemne strony. Najważniejsze zagrożenie wiąże się z tym, że grejpfruty i sok z tych owoców wchodzi w interakcję z lekami.
Dotyczy to niektórych środków na nadciśnienie, statyn, leków przeciwlękowych, glikokortykosteroidów, niektórych leków przeciwhistaminowych oraz tych stosowanych w leczeniu arytmii. Grejpfrut może wpływać na metabolizm metforminy lub insuliny – stosowanych w cukrzycy. Interakcja może powodować zmienione działanie leki, np. nasilenie lub osłabienie jego wpływu na organizm. Zalecane jest zachowanie przynajmniej kilkugodzinnej przerwy pomiędzy lekiem a zjedzeniem grejpfruta.
Z racji wysokiej kwasowości jedzenie grejpfrutów może prowadzić do podrażnienia śluzówki żołądka, a przez to wywołać bóle brzucha, uczucie ciężkości i dyskomfortu. Wykazano też, że związki obecne w tych owocach mogą niekorzystnie działać na florę jelitową i powodować wzdęcia. Poznaj: przeciwwskazania do jedzenia grejpfrutów.
Chociaż brakuje jednoznacznych dowodów, to faktem, na który warto zwrócić uwagę jest potencjalna kancerogenność grejpfrutów. Jak donosi British Journal of Cancer z lipca 2007 roku, jedzenie co najmniej ćwiartki grejpfruta dziennie podnosi o 30% ryzyko rozwoju raka piersi. Dzieje się tak na skutek zwiększania ilości estrogenów w organizmie kobiety, w okresie pomenopauzalnym. Praca miała swoje ograniczenia, było to badanie obserwacyjne, czyli nie dowiodło bezpośredniego związku między jedzeniem cytrusów a rozwojem nowotworu.
Jak jeść grejpfruta przy cukrzycy i insulinooporności?
Aby wpłynąć korzystnie na zdrowie, optymalnym rozwiązaniem wydaje się jedzenie połówki grejpfruta przed większym posiłkiem. Warto spożywać ten owoc raz dziennie. Świeży grejpfrut będzie lepszy od soku, ponieważ zawiera więcej błonnika i ma mniejszy indeks glikemiczny. Przy spożywaniu tego owocu ważny jest umiar. Lepiej też nie jeść go na czczo, gdyż może powodować wyższy skok cukru we krwi. Łączenie go z lekami jest przeciwwskazane.
Wykorzystano fragmenty artykułu Katarzyny Ziai, którego treść została pierwotnie opublikowana 7.10.2009.
Źródła:
Chudnovskiy R, Thompson A, Tharp K, Hellerstein M, Napoli JL, Stahl A. Consumption of clarified grapefruit juice ameliorates high-fat diet induced insulin resistance and weight gain in mice. PLoS One. 2014 Oct 8;9(10):e108408. doi: 10.1371/journal.pone.0108408. PMID: 25296035; PMCID: PMC4189915,
Fujioka K, Greenway F, Sheard J, Ying Y. The effects of grapefruit on weight and insulin resistance: relationship to the metabolic syndrome. J Med Food. 2006 Spring;9(1):49-54. doi: 10.1089/jmf.2006.9.49. PMID: 16579728,
Murunga AN, Miruka DO, Driver C, Nkomo FS, Cobongela SZ, Owira PM. Grapefruit Derived Flavonoid Naringin Improves Ketoacidosis and Lipid Peroxidation in Type 1 Diabetes Rat Model. PLoS One. 2016 Apr 13;11(4):e0153241. doi: 10.1371/journal.pone.0153241. PMID: 27073901; PMCID: PMC4830547,
Hayanga JA, Ngubane SP, Murunga AN, Owira PMO. Grapefruit juice improves glucose intolerance in streptozotocin-induced diabetes by suppressing hepatic gluconeogenesis. Eur J Nutr. 2016 Mar;55(2):631-638. doi: 10.1007/s00394-015-0883-4. Epub 2015 Mar 20. PMID: 25792078,
Salehi B, Fokou PVT, Sharifi-Rad M, Zucca P, Pezzani R, Martins N, Sharifi-Rad J. The Therapeutic Potential of Naringenin: A Review of Clinical Trials. Pharmaceuticals (Basel). 2019 Jan 10;12(1):11. doi: 10.3390/ph12010011. PMID: 30634637; PMCID: PMC6469163.
Czytaj także:
Grejpfrut na odchudzanie – czy działa, kiedy i ile jeść?
Dieta grejpfrutowa wcale nie odchudza dzięki grejpfrutom. Oto zasady działania jadłospisu grejpfrutowego
Czym nie popijać leków? Nie zawsze najlepsza jest woda
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
