Ta rola przypada zwykle najmłodszemu dziecku (można zakładać, że także jest to w świadomości rodziców dziecko ostatnie).
Jego przyjście na świat związane jest z fazą ostrego kryzysu w rodzinie, skupionej wokół picia ojca. Małe dziecko widzi wszystko zło, które dzieje się dookoła, ale nie rozumie, nie potrafi nazywać rzeczy po imieniu. Gdy pyta o to innych, ci zapewniają je, że wszystko jest w porządku, jako najmłodszej i najsłabszej jednostce poświęcają jej stosunkowo dużo uwagi.
Przeczytaj: Role psychologiczne w rodzinie alkoholowej
Dysonans poznawczy
U dziecka, pomimo zapewnień, narasta niepokój, powiększany nierozwiązanym dysonansem poznawczym. Z jednej strony widzi, że życie rodziny nie przebiega spokojnie, z drugiej jest zapewniane, że wszystko jest normalnie. W miarę dorastania zaczyna zastanawiać się nad własnym zdrowiem psychicznym, stawia sobie pytania, czy tylko ono widzi sprawy tak źle. Napięcie i lęk o rodzinę narastają.
Zobacz też: Dzieci alkoholików
Błazeństwo sposobem na problemy rodzinny?
Z czasem dziecko–maskotka odkrywa, że jeśli zacznie się popisywać, wszyscy się śmieją, następuje wyraźne rozładowanie napięcia, a ono samo zyskuje pozytywną uwagę. Szybko uczy się, że popisywanie się jest świetnym sposobem na rozładowywanie napięcia. Z czasem zachowanie takie staje się trwałą postawą maskotki, zgeneralizowaną nie tylko na zachowania rodzinne, ale szkolne czy towarzyskie, „jak klaun ukrywając swój ból pod przylepionym do warg uśmiechem”. Zachowania te nie zawsze muszą być błaznowaniem, nierzadko dziecko takie wierci się, przeszkadza, robi psikusy, niczego nie bierze poważnie, jest kapryśne. Wie, że jeśli będzie zachowywać się głośno i prowokująco, to najlepszy sposób na odwrócenie uwagi od rzeczywistych problemów.
Fragment pochodzi z książki „Rodzina alkoholowa z uzależnionym w leczeniu” autorstwa Andrzeja Margasińskiego (Wydawnictwo Impuls, 2011). Publikacja za zgodą wydawcy.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
