Łuszczyca owłosionej skóry głowy jest jedną z odmian łuszczycy - najczęściej występującej choroby skóry. To trudna choroba: często nie sposób jej ukryć, regularnie powraca i nie można jej wyleczyć raz na zawsze. Jak z nią walczyć? Odpowiedzi udzieliła nam lek. Kamila Białek-Galas, specjalista dermatolog-wenerolog i lekarz medycyny estetycznej Centrum Medycznego Sublimed z Krakowa.
Czym jest łuszczyca skóry głowy?
Lek. Kamila Białek-Galas: Łuszczyca pospolita to przewlekła zapalna choroba skóry. Według niektórych źródeł stanowi jedną z najczęstszych chorób skóry w krajach europejskich i dotyczy ok. 2-3% populacji. Istotą choroby jest nadmiernie szybkie namnażanie się komórek naskórka. U osoby zdrowej proces przejścia keratynocytu (komórka naskórka) z warstwy podstawnej na powierzchnię naskórka trwa ok. 28 dni. U osoby chorej na łuszczycę okres ten zostaje skrócony do zaledwie 4 dni.
Łuszczyca skóry owłosionej głowy to odmiana łuszczycy pospolitej, w której zmiany skórne lokalizują się właśnie w tych okolicach.
Jakie są przyczyny łuszczycy skóry głowy?
Przyczyna powstawania łuszczycy, również obejmującej głowę, jest nieznana. Znaczenie w rozwoju zmian łuszczycowych przypisuje się procesom immunologicznym związanym z limfocytami T, zachodzącym w organizmie człowieka. Łuszczyca skóry głowy może mieć również podłoże genetyczne, a jej dziedziczenie jest wielogenowe.
Bodźcem rozpoczynającym łuszczycę może być wiele czynników. Należą do nich m.in.:
- infekcje (w szczególności paciorkowcowe zapalenie gardła),
- urazy (spowodowane zarówno przez czynniki fizyczne, jak i chemiczne),
- stres,
- leki (m.in. niesteroidowe leki przeciwzapalne, niektóre leki na nadciśnienie, lit czy leki przeciwmalaryczne).
Jak wygląda skóra przy tej chorobie?
Objawy łuszczycy głowy mają postać zapalnych, dobrze odgraniczonych blaszek koloru czerwonego, pokrytych uwarstwioną łuską koloru białego. Zmiany skórne często umiejscawiają się w linii włosów, przechodząc ok. 1-2 cm na skórę gładką, zwłaszcza na skórę czoła, okolicę przed- i zauszną oraz karku.
Choroba nie uszkadza mieszków włosowych i nie powoduje łysienia. Może jednak towarzyszyć jej przejściowe wypadanie włosów będące skutkiem nawykowego drapania skóry głowy i usuwania łusek.
fot. Adobe Stock
Czy łuszczyca głowy jest zaraźliwa?
Nie, nie jest to choroba zakaźna. Mimo to w społeczeństwie wciąż pokutuje przekonanie, że łuszczycą można się zarazić. Nic bardziej mylnego! Osoby chorujące na łuszczycę często bywają napiętnowane i odrzucane przez społeczeństwo, co jeszcze bardziej nasila stres i na zasadzie „błędnego koła" może przyczynić się do zaostrzenia objawów choroby.
Czy łuszczyca skóry głowy może pojawić się u dzieci?
Tak. Łuszczyca u dzieci różni się nieco obrazem klinicznym od łuszczycy u osób dorosłych. Występuje też u nich z mniejszą częstością i prawie zawsze ma związek z występowaniem choroby u członków rodziny.
Obraz łuszczycy, w tym lokalizacja zmian skórnych, zmienia się wraz z dorastaniem dziecka. Najczęściej obserwowane zmiany skórne mają charakter drobnogrudkowy i lokalizują się zwłaszcza na skórze tułowia, z czasem jednak, zwłaszcza w wieku nastoletnim, coraz częściej obserwuje się zajęcie skóry głowy.
Jak leczyć łuszczycę głowy?
Sposób leczenia łuszczycy skóry owłosionej głowy zależny jest od stopnia nasilenia i rozległości zmian chorobowych. Najczęściej wybierane jest leczenie miejscowe.
Pierwszym krokiem powinno być usunięcie łuski. W tym celu stosuje się preparaty żelowe, oleje lub lotiony zawierające składniki złuszczające jak kwas salicylowy lub mocznik.
Eliminacja łuski umożliwia następnie lepszą penetrację i działanie lecznicze preparatów miejscowych o właściwościach hamujących podziały komórkowe, jak np. dziegcie i cygnolina, jak i preparatów o działaniu przeciwzapalnym (leki sterydowe).
Należy pamiętać, że leczenie łuszczycy głowy może być długotrwałe i wymaga od chorego systematyczności. W ciężkich przypadkach oraz w sytuacji braku odpowiedzi przy prawidłowo stosowanym leczeniu miejscowym można rozważyć leczenie systemowe.
fot. Adobe Stock
Jakiego szamponu używać, gdy mamy łuszczycę głowy?
W leczeniu łuszczycy skóry owłosionej zastosowanie znajdują zarówno szampony zawierające składniki złuszczające (np. mocznik), jak i szampony redukujące powstawanie zmian skórnych, takie jak szampony dziegciowe i/lub siarkowe.
Stosuje się także szampony sterydowe, jednak są to już leki, nie kosmetyki, i taka postać leku dostępna jest wyłącznie z przepisu lekarza.
Jakie domowe sposoby można zastosować w przypadku łuszczycy głowy?
Jak w przypadku wszystkich chorób, metody domowe powinny stanowić jedynie uzupełnienie, a nie alternatywę leczenia choroby. Należy pamiętać o zapewnieniu odpowiedniego nawilżenia i natłuszczenia skóry, najlepiej za pomocą specjalnie przeznaczonych do tego celu emolientów.
Wśród naturalnych metod leczenia choroby wymienia się kąpiele w słonej wodzie. Dużą popularnością cieszą się kąpiele w Morzu Martwym, jednak dopuszczalne są także kąpiele w słonej wodzie w domowym zaciszu.
Znany jest także zbawienny wpływ promieniowania UV na skórę łuszczycową. Helioterapia (czyli leczenie słońcem) to najstarsza znana metoda leczenia tej choroby.
Niektórzy chorzy duże znaczenie przypisują również ziołom. Są one stosowane zarówno w postaci naparów, jako składnik kąpieli, jak i do okładów. Najbardziej popularne zioła stosowane w leczeniu łuszczycy to: rumianek, ostropest plamisty, skrzyp, akacja, liście brzozy, perzu, rzewienia oraz fasoli. Należy pamiętać także o stosowaniu zdrowej diety, unikaniu infekcji oraz sytuacji stresujących.
fot. Adobe Stock
Czy przy takiej łuszczycy ważna jest dieta?
U wielu pacjentów chorujących na łuszczycę chorobie skóry towarzyszy zaburzenie gospodarki lipidowej. Ponadto w trakcie aktywnej postaci choroby nierzadko stwierdza się również występowanie zapalenia błony śluzowej żołądka. Z tych powodów dieta osoby chorej na łuszczycę powinna być lekkostrawna, wolna od tłuszczów zwierzęcych (zwłaszcza wieprzowiny) i składników podwyższających poziom cholesterolu.
Zaleca się natomiast spożywanie kwasów omega-3 i omega-6, których bogatym źródłem są ryby. Należy również unikać ostrych przypraw, alkoholu oraz kawy.
Czy łuszczycę głowy można całkowicie wyleczyć?
Łuszczyca jest choroba przewlekłą. Oznacza to, że pacjent choruje na nią do końca życia. Mogą się oczywiście zdarzać okresy zaostrzeń, kiedy obserwuje się zmiany skórne, jak i remisji, kiedy skóra pacjenta jest całkowicie wolna od zmian skórnych. Warto pamiętać natomiast, aby unikać czynników wyzwalających zaostrzenia, takich jak choćby stres czy infekcje.
Treść artykułu została pierwotnie opublikowana 3.11.2019.
Więcej informacji na temat łuszczycy:
Jak rozpoznać łuszczycę krostkową?
Wszystko o łuszczycy plackowatej
Absolwentka Wydziału Lekarskiego Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie (2008). W latach 2010 – 2015 odbyła szkolenie specjalizacyjne w dziedzinie dermatologii i wenerologii w Oddziale Klinicznym Dermatologii Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie, gdzie prowadziła również zajęcia dydaktyczne ze studentami Wydziału Lekarskiego oraz School of Medicine In English. W 2016 zdała Państwowy Egzamin Specjalizacyjny z zakresu dermatologii i wenerologii, otrzymując jednocześnie wyróżnienie Okręgowej Izby Lekarskiej w Krakowie za jego wysoki wynik. Pracuje w Centrum Medycznym Sublimed w Krakowie.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
