Odczulanie (medycznie immunoterapia swoista) jest jedynym przyczynowym leczeniem alergii. Odczulanie tak naprawdę jest jedyną drogą prowadząca do wyleczenia się z alergii. Polega ono na wielokrotnym podawaniu coraz to większych dawek alergenu (substancji powodującej uczulenia), na który uczulona jest dana osoba.
Terapia ma na celu zwiększenie tolerancji naszego organizmu na wpływ uczulających alergenów, czyli przyzwyczajeniu organizmu do kontaktu z alergizującą substancją. W konsekwencji powinno to prowadzić do złagodzenia objawów alergii.
Kto może być odczulany?
Ten sposób leczenia może być zaproponowany pacjentom z alergicznym nieżytem nosa, alergicznym zapaleniem spojówek lub astmą alergiczną, jeśli znany jest alergen powodujący objawy. Oznacza to, że ta metoda leczenia może być rozważana tylko u osób, u których wiadomo na co są uczulone. W celu identyfikacji alergenu wykonuje się badania na swoiste przeciwciała IgE we krwi (np. przeciwko roztoczom, pleśniom) oraz testy skórne.
Proces odczulania okazał się najbardziej przydatny u osób z alergią na jad owadów błonkoskrzydłych (pszczół, trzmieli, os). Taki sposób leczenia powinien być zaproponowany, tym którzy są narażeni na kolejne użądlenia (pszczelarze, rolnicy), a w przeszłości przeżyli ciężką reakcję alergiczną po użądleniu. Odczulaniu nie mogą być poddawane osoby z ujemnymi wynikami testów skórnych.
Zobacz też: Jakie badania przeprowadzić w diagnostyce alergii?
Z jakiej alergii można się wyleczyć?
Udowodniono, że odczulanie jest skuteczne w alergii na:
- pyłki traw, drzew i chwastów,
- zarodniki pleśni Alternaria i Cladosporidum,
- roztocza kurzu domowego,
- alergeny kota.
Niestety immunoterapia swoista jest bardziej skuteczna w przypadku alergenów sezonowych niż całorocznych, więc osoby uczulone na pyłki roślin mają większą szansę na wyleczenie niż ci z alergią na pleśnie, kurz domowy i kota. Niestety odczulanie nie jest skuteczne u osób z alergią pokarmową, pokrzywką przewlekłą i atopowym zapaleniu skóry.
Co ważne, dzieci u których rozpoczęto odczulanie zaraz po rozpoznaniu alergenu, rzadziej w przyszłości chorowały na astmę. Dlatego u dzieci warto jak najwcześniej pomyśleć o tym sposobie leczenia.
Kiedy nie można się odczulać?
Odczulanie polega na systematycznym (najczęściej cotygodniowym) podawaniu dawek alergenu w coraz większym stężeniu za pomocą iniekcji podskórnych. Dlatego tak ważna jest współpraca osoby poddawanej leczeniu z lekarzem. Pacjent powinien rozumieć konieczność powtarzania wkłuć z alergenem, unikania kontaktu z alergenem w przyrodzie i domu.
U dzieci poniżej 5 roku życia nie powinno rozpoczynać się immunoterapii swoistej. Ponadto u osób z chorobami powodującymi niedobory odporności, z nowotworami złośliwymi oraz z ciężką astmą nie rozważa się stosowania tej metody.
Kobiety w ciąży, które rozpoczęły odczulanie przed ciążą i dobrze znoszą terapię mogą ja kontynuować. Jednak nie należy rozpoczynać odczulania w ciąży.
Początek odczulania powinien mieć miejsce kilka miesięcy przed naturalną ekspozycją np. na pyłki traw, tak żeby największa dawka mogła być podana jeszcze przed okresem pylenia. W przypadku alergenów występujących przez cały rok, początek immunoterapii nie ma znaczenia.
Czy odczulanie jest bezpieczne?
Proces odczulania jest nadzorowany przez lekarza, ponieważ podawanie alergenu może spowodować wystąpienie nowych lub nasilenie już istniejących objawów alergii.
Najczęściej w miejscu wstrzyknięcia pojawia się obrzęk, zaczerwienienie, ból i swędzenie. Z bardziej niebezpiecznych powikłań podczas odczulania może dojść do obrzęku krtani, napadu ciężkiej astmy, a nawet wstrząsu anafilaktycznego.
Niedawno wprowadzono odczulanie za pomocą alergenu podawanego w kroplach podjęzykowo. Niestety do tej pory nie ustalono, że ten sposób odczulania jest skuteczny, pomimo lepszej tolerancji przez pacjentów.
Polecamy: Co ma jabłko do brzozy czyli o alergiach krzyżowych
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
