Istnieje wiele badań, które umożliwiają identyfikację alergenów (związków chemicznych, pokarmów, pyłków), które wywołują uczulenie. Ale zanim je wykonamy upewnijmy się, że dolegliwości, które nam dokuczają są najprawdopodobniej wywołane alergią – czyli nieprawidłową reakcją naszego organizmu na różne substancje.
Krok 1: Czy to na pewno alergia?
Wyróżniamy wiele rodzajów alergii – alergię skórną, pokarmową, pokrzywkę, astmę (chorobę układu oddechowego, spowodowanego nadwrażliwością na różne czynniki, najczęściej wziewne np. pyłki). Najgroźniejszą postacią alergii jest wstrząs anafilaktyczny polegający na bardzo gwałtownym spadku ciśnienia tętniczego – nieleczony najczęściej prowadzi do śmierci.
Najczęstszą postacią alergii jest alergia skórna. Zmiany skórne pojawiają się albo w miejscu narażonym na kontakt z uczulającymi substancjami np. niklem (zegarek, pasek, guzik w spodniach, kolczyk), albo w miejscach typowych np. dla atopowego zapalenia skóry – w zgięciach łokciowych, pod kolanami, w okolicach nadgarstków. Zmiany alergiczne swędzą i pieką. Ustępują po zastosowaniu maści z glikokorytkosteroidami.
Krok 2: Badania laboratoryjne
Ponieważ jedną z przyczyn występowania alergii jest zbyt duża (nieprawidłowa) produkcja przeciwciał IgE to oznaczenie ich ilości we krwi pozwala na rozpoznanie alergii. Istnieją dwa rodzaje oznaczania poziomu IgE – całkowite (wszystkie przeciwciała które znajdują się we krwi) oraz swoiste czyli takie które odpowiadają za odpowiedź alergiczną wobec konkretnego czynnika np. roztocza kurzu domowego, czy pleśni. Wysoki poziom całkowitego IgE nie świadczy tylko i wyłącznie o alergii, ponieważ może być również podwyższony w zakażeniach pasożytniczych, mononukleozie, niektórych białaczkach, chorobach wątroby i nerek. Co ważne prawidłowe stężenie całkowitego IgE nie wyklucza alergii, dlatego badanie to ma niewielką wartość.
Bardziej przydatne natomiast jest oznaczenie swoistych przeciwciał IgE. W badaniu tym alergeny (czynniki wywołujące alergię) są grupowane w panele (alergeny wziewne: sierść zwierząt, pyłki traw, drzew lub chwastów; alergeny pokarmowe: owoce, zboża, mięsa). Badanie swoistych przeciwciał jest bezpieczniejsze od testów skórnych, poza tym można je wykonać nawet w czasie przyjmowanie leków.
Krok 3: Testy skórne
Testy skórne polegają na stwierdzeniu obecności objawów uczulenia na dany alergen po ekspozycji skóry na jego działanie. Wyróżniamy testy punktowe,śródskórne i płatkowe. W badaniach tych wykonuje się kontrolę ujemną z roztworem soli fizjologicznej oraz kontrolę dodatnią z histaminą.
Polecamy: Testy skórne w diagnostyce alergii
Krok 4: Próby prowokacyjne
Innym badaniem umożliwiającym znalezienie czynnika odpowiedzialnego za alergię są próby prowokacyjne. Polegają na dostarczeniu do organizmu, różnymi drogami, podejrzanego alergenu i obserwacji występujących objawów. Badanie to powinno być wykonywane pod ścisłym nadzorem lekarza. W zależności od objawów klinicznych i rodzaju występującej alergii wykonuje się próby prowokacyjne donosowe w alergicznym nieżycie nosa, dooskrzelowe w astmie oraz doustne w alergii pokarmowej. Uważa się że próby prowokacyjne powinny być podwójnie ślepe tzn. że i lekarz i pacjent nie powinni wiedzieć czy został podany alergen czy placebo (związek bez działania biologicznego).
Pomimo dostępności co raz większej liczby badań, ustalenie konkretnego alergenu, który wywołuje alergię, jest bardzo trudne. Badania te najczęściej wymagają odstawienia leków przeciwalergicznych, które zmniejszają dolegliwości, a same mogą spowodować nasilenie już występujących objawów.
Zobacz też: Jak może objawiać się alergia na leki?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
