Medycznie omdlenie oznacza sytuację, w której człowiek stracił przytomność (czyli nie pamięta co było po tym jak omdlał), w odróżnieniu od zasłabnięcia, kiedy to zakręciło się w głowie, zrobiło ciemno przed oczami (ale wszystko pamiętamy). Całe szczęście nie zawsze omdlenie świadczy o chorobie serca, chociaż często się z nią wiąże.
Woda na ratunek
Omdlenie najczęściej jest spowodowane tym, że w naczyniach krwionośnych jest za mało krwi, co wiąże się z niskim ciśnieniem. Przeważnie są dwie sytuacje, które prowadzą w tym mechanizmie do omdlenia lub zasłabnięcia – zbyt mała ilość płynów w diecie (co najmniej 2,5l/dobę) lub nadmierna utrata płynów z powodu wysiłku fizycznego, biegunki, krwotoku czy gorączki. Także rozszerzenie naczyń krwionośnych, np.: po użądleniu przez osę, robi się za małe w stosunku do objętości naczyń (rurek).
Bardzo często zdarza się też, że w czasie nagłej zmiany pozycji z siedzącej czy leżącej na stojącą lub w czasie długotrwałego stania w miejscu może dojść do omdlenia. Mechanizm ten jest nazywany hipotonią ortostatyczną. Aby zmniejszyć nasz dyskomfort powinniśmy po pierwsze dbać o nawodnienie organizmu, po drugie wstawać powoli, a nie gwałtownie – dotyczy to szczególnie osób starszych, po trzecie spożywać odpowiednie ilości soli (przeciwwskazane u osób z nadciśnieniem!). Pomocne może być także spanie z uniesionym wezgłowiem łóżka do około 40⁰.
Polecamy: Ogranicz sól - walcz z nadciśnieniem tętniczym!
Stres i choroby serca
Innym rodzajem omdlenia jest tak zwane omdlenie odruchowe. Jego typową cechą jest to, że występuje w sytuacji nadmiernego stresu lub strachu, np.: w czasie pobierania krwi, w czasie publicznego wystąpienia itp. Samo omdlenie jest spowodowane krótkim zatrzymaniem czynności serca (tzw. asystolią).
Poważniejszymi przyczynami omdleń są między innymi choroby serca: zawał, choroba wieńcowa -wtedy często wystąpienie omdlenia poprzedza silny ból w klatce piersiowej; zaburzenia rytmu serca, a także zatorowość płucna, uwarunkowane genetycznie choroby kanałów jonowych (zespól Brugadów) oraz wady wrodzone.
Stosunkowo często szczególnie u osób starszych obserwuje się zasłabnięcia i omdlenia przy wykonywaniu ruchów głową w poziomie. Zniszczony kręgosłup i rozwinięta choroba zwyrodnieniowa stawów kręgosłupa powodują ucisk naczyń doprowadzających krew do mózgu i blokują przepływ, a to z kolei powoduje omdlenie.
Czytaj także: Jak rozpoznać zawał serca?
Co zrobić, gdy ktoś zasłabnie?
Najprostszym sposobem jest położenie osoby mdlejącej na wznak i uniesienie obu nóg do góry, aby krew z nóg odpłynęła do mózgu. Gdy ratowana osoba odzyska przytomność, powinna jeszcze chwilę poleżeć, a następnie stopniowo powoli najpierw usiąść, a później dopiero wstać. W zależności od sytuacji należy tez rozważyć wezwanie pogotowia.
Warto wiedzieć, że powszechnie stosowana przez osoby starsze nitrogliceryna przy omdleniach może zaszkodzić, gdyż obniża ciśnienie krwi!
Nigdy nie należy lekceważyć sytuacji, w której wystąpiło omdlenie. Trzeba zwrócić uwagę na okoliczności jakie mu towarzyszyły, współwystępujące objawy oraz leki przewlekle stosowane. Wszystkie te informacje umożliwiają już wstępne ustalenie z jakim poziomem zagrożenia mamy do czynienia.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
