Przewlekła niewydolność serca – powstrzymać chorobę
Raz zniszczone serce nie wraca już do dawnej formy. Co gorsza, niedomoga serca uruchamia procesy, które pomagając zachować sprawność krążenia krwi, dodatkowo go uszkadzają. Leczenie przerywa to „błędne koło”, o ile szybko i właściwie je zastosujemy. Oto kilka podstawowych informacji o tej poważnej chorobie.
- lek. Agnieszka Łebek
Szacuje się, że w Europie na przewlekłą niewydolność serca (PNS) cierpi 2-3% osób dorosłych, ale po 75 roku życia ich odsetek sięga nawet 20%. Nie dziwi to, jeśli uświadomimy sobie, że do uszkodzenia serca dochodzi często bardzo powoli, przez wiele lat. Blisko połowa pacjentów cierpi z powodu tzw. niewydolności serca typu rozkurczowego. Ten typ niedomogi serca najczęściej przydarza się osobom w starszym wieku, chorym na cukrzycę, nadciśnienie tętnicze oraz otyłość.
Powstrzymać chorobę
Do najczęstszych przyczyn niewydolności serca u starszych osób należy nadciśnienie tętnicze i choroba wieńcowa. PNS jest chorobą postępującą. Przy odpowiednim leczeniu można poprawić komfort życia chorego oraz spowolnić postęp choroby i tym samym przedłużyć mu życie. Jeśli to możliwe, konieczne jest jak najwcześniejsze leczenie choroby podstawowej (np. skuteczne obniżanie ciśnienia tętniczego, poprawienie ukrwienia i odżywienia serca w chorobie wieńcowej). Przyczyną połowy zgonów u chorych z niewydolnością serca są zaburzenia rytmu, które łatwo powstają w chorym sercu. Ich rezultatem jest nagłe zatrzymanie pracy serca.
Polecamy: Jak rozpoznać zawał serca?
Życie bez wytchnienia
Najpowszechniejszymi objawami PNS są duszność i obrzęki, zwykle stóp i podudzi, jak również nadmierne zmęczenie i niezdolność do wykonywania wysiłków. Początkowo jest to np. konieczność zatrzymywania się dla zaczerpnięcia tchu w trakcie wchodzenie po schodach. W zaawansowanym stadium nawet najmniejsze czynności codzienne sprawiają kłopot, a powietrza brakuje także w spoczynku. Charakterystyczne jest uczucie duszności pojawiające się po położeniu się na płasko, które zmusza do spania „na kilku poduszkach” (czyli w pozycji półleżącej), duszność nocna oraz nocne oddawanie moczu (co najmniej dwa razy w ciągu nocy).
Czytaj też: Ból serca - czy to choroba wieńcowa?
Jak pomóc sercu?
Niewydolność serca wymaga zastosowania wielu działań pozafarmakologicznych. Poza odpowiednią dietą zalecane są poniższe wskazówki:
- regularnie przeprowadzaj kontrolę masy ciała. Skontaktuj się z lekarzem, gdy przybierzesz na wadze ponad 2 kg w ciągu 3 dni!
- ogranicz przyjmowania alkoholu, zaprzestań palenia papierosów;
- unikaj niektórych leków, np. leków przeciwbólowych (stosowanych powszechnie w bólach kręgosłupa u osób starszych);
- corocznie szczep się przeciwko grypie i jednokrotne przeciwko pneumokokom;
- dbaj o regularną aktywność fizyczna, dostosowaną do swoich możliwości, np. spacery, jazda na rowerze – do uzgodnienia z lekarzem;
- unikaj podróży w okolice wysokogórskie, gorące i wilgotne oraz długotrwałego siedzenia bez ruchu (np. w samochodzie);
Leczenie PNS polega na ścisłej współpracy z lekarzem, częstych wizytach kontrolnych oraz przyjmowania licznych leków, z czym czasami trudno poradzić sobie starszej osobie. Dlatego nie bójmy się prosić o pomoc!