W walce o zmniejszenie ryzyka zachorowania na raka jajnika, poprawę wczesnego rozpoznawania i podniesienie wskaźnika przeżycia, należy zwrócić uwagę na pewien poważny problem, z jakim może się spotkać kobieta, u której stwierdzono ten nowotwór.
W jakim wieku jesteśmy najbardziej narażone na rozwój tego nowotworu?
Chociaż rak jajnika występuje zwykle po 50 roku życia, to może on wystąpić w każdym wieku - nowotwory jajnika stanowią 4% zachorowań na nowotwory złośliwe u dzieci (0-19) i ponad 6% u młodych dorosłych kobiet (20-44 lat).Czy wiek, w którym decydujemy się na dziecko wpływa na poziom ryzyka rozwoju raka jajnika?
W krajach Unii Europejskiej obserwuje się wyraźny wzrost wieku kobiet ciężarnych i narastającą tendencję do przesuwania planów prokreacyjnych na wiek 35 lat i późniejszy.Zaawansowany wiek kobiet realizujących swoje plany prokreacyjne powoduje, że częściej zdarzają się przypadki, że zachorowanie na raka jajnika (i/lub raka piersi) dotyczy kobiety, która nie ma dzieci i dopiero planuje potomstwo lub która jest w ciąży w momencie rozpoznania choroby nowotworowej.
Rak jajnika a ciąża. Jakie są szanse?
W takim przypadku trauma, jaką jest rozpoznanie raka jajnika, jest jeszcze większa. Jeśli kobieta jest w ciąży, ważna jest opieka położniczo-onkologiczna w ośrodku, który ma doświadczenie w prowadzeniu ciężarnych z rakiem jajnika, a zastosowana chemioterapia jest bezpieczna dla płodu. Ważne jest zaufanie do lekarza prowadzącego, że ma on na względzie nie tylko bezpieczeństwo matki, ale również jej nienarodzonego dziecka.W poradni genetycznej, gdzie prowadzone są badania genetyczne w celu wykrycia mutacji związanych z silną predyspozycją do raka jajnika, pacjentki poruszają temat posiadania dzieci po przebytej terapii, pytają o szanse na macierzyństwo, o możliwość pobrania i zamrożenia komórek jajowych, czy fragmentu zdrowego jajnika. Zdarza się, że u pacjentki stwierdzamy nosicielstwo mutacji (zwykle w genie BRCA1). Reakcja jest zawsze taka sama - żal, że nie wiedziała, że jest nosicielką mutacji i przekonanie, że inaczej pokierowałaby swoim życiem i miałaby dzieci, a to by jej dodawało sił do walki z chorobą.
Co można zrobić, żeby sytuacja taka się nie zdarzyła?
Należy zapoznać się z chorobami występującymi we własnej rodzinie. Trzy pokolenia zwykle zna się dobrze, należy zwrócić uwagę na zachorowania na raka jajnika i/lub raka piersi. Jeśli takie zachorowanie w bliskiej rodzinie występowało, wskazana jest wizyta w poradni genetycznej, gdzie lekarz genetyk zbierze dokładny wywiad, przeprowadzi analizę danych rodowodowo-klinicznych i ustali wskazania do badań genetycznych (zwykle badane są geny BRCA1 i BRCA2).Jednak nie zawsze nosicielka mutacji będzie miała obciążony wywiad rodzinny. Wiadomo np., że 40% kobiet nosicielek mutacji w genie BRCA1, które zachorowały na raka piersi lub jajnika, ma zupełnie nieobciążony wywiad rodzinny i są pierwszymi chorymi w rodzinie! Jedyną możliwością wykrycia mutacji u nosicielki z nieobciążonym wywiadem rodzinnym, jest zrobienie badania genetycznego.
Co robić, gdy badania genetyczne wskażą mutację genu BRCA1?
Badanie to wykonuje się raz w życiu, racjonalne jest zbadanie 3 mutacji założycielskich w genie BRCA1 (koszt badania to 250-300 zł). Jest to świadome działanie, mające na celu wykluczenie wysokiego, związanego z występowaniem najczęstszych mutacji, ryzyka zachorowania na raka jajnika (i raka piersi). W przypadku stwierdzenia nosicielstwa mutacji ważne jest zaplanowanie ciąży odpowiednio wcześnie, aby po urodzeniu zaplanowanej liczby dzieci kobieta mogła rozważyć usunięcie jajników i jajowodów, co znacznie zmniejsza także ryzyko zachorowania na raka piersi.Prof. dr hab. med. Anna Latos-Bieleńska
Warto przeczytać również:
Czy twoje jajniki są zdrowe? Koniecznie to sprawdź!
Anna Dereszowska wspiera walkę z rakiem jajników - przeczytaj wywiad z aktorką
DO POBRANIA: Lista badań profilaktycznych dla kobiet 25+, 35+ i 50+
Anna Dereszowska wspiera walkę z rakiem jajników - przeczytaj wywiad z aktorką
DO POBRANIA: Lista badań profilaktycznych dla kobiet 25+, 35+ i 50+
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
