Dobra kondycja i stan włosów świadczą o zdrowiu całego organizmu. Jeśli twoja czupryna bez wyraźnej przyczyny zaczęła mocno przerzedzać się, warto zainteresować się tematem i pójść do lekarza dermatologa. Przyczyn nadmiernego wypadania włosów może być wiele.
Spis treści:
- Czy mam problem?
- Jak rosną włosy?
- Przyczyny wypadania włosów
- Choroby
- Odchudzanie
- Pielęgnacja
- Łysienie
- Metody badań
- Leczenie
Jak rozpoznać problem?
Na głowie zdrowego człowieka jest ok. 140 tysięcy włosów. Ich stan i wygląd zależą od wielu czynników. Wypadanie włosów jest naturalnym procesem ich wymiany. To normalne, że wypadają stare, a rosną nowe. Przyjmuje się, że jednego dnia nie powinnaś gubić więcej niż ok. 100 włosów. Jak to sprawdzić? Możesz je po prostu policzyć - zbierz kłębek włosów z sitka w wannie czy pod prysznicem po myciu głowy i dodaj do włosów, które tego dnia zostały na szczotce.
Pacjenci najczęściej zauważają wypadanie zwiększonej ilości włosów podczas zabiegów higienicznych, najczęściej po myciu, gdy widzą liczne włosy w wannie, przy czesaniu i suszeniu na szczotce. Często stwierdzają, ze włosy pozostają im w dłoni przy lekkim ich poprawianiu ręką
– mówi dr n. med. Agnieszka Staniewska, specjalista dermatolog-wenerolog.
Chorzy oraz najbliżsi z otoczenia mogą też widzieć przerzedzenie włosów, brak ich objętości lub poszerzenie przedziałka, zakola w okolicy skroniowej czy cofniecie się linii włosów na czole.
„Gdy pacjent zauważa wyżej wymienione objawy, to w większości przypadków mamy do czynienia z nadmiernym wypadaniem włosów i warto wtedy zgłosić się do lekarza” – radzi nasz ekspert.
Często do lekarza zgłasza się pacjent lub pacjentka z bujnymi włosami, mówiąc że to połowa tego, co było. Takim pacjentom trzeba wierzyć - włosy nie muszą być przerzedzone, jeśli wypadają, a wcześniej były bardzo gęste
– wyjaśnia dr n. med. Agnieszka Staniewska.
Jeśli zauważyłaś, że od co najmniej 3 miesięcy gubisz więcej włosów niż zwykle, może to oznaczać jakiś problem zdrowotny. Warto to zbadać!
Jak rosną włosy?
Włosy, w odróżnieniu na przykład od paznokci, nie rosną w sposób ciągły, tylko w określonych etapach.
Wyróżniamy 3 etapy wzrostu włosa:
- W fazie anagenu, która trwa od 3 do 6 lat, włosy stale rosną.
- W katagenie trwającym około 1-2 tygodnie zatrzymują swój wzrost.
- Następnie w fazie telogenu wypadają.
Z tego powodu, fizjologicznie, codziennie każdemu wypadają włosy, by zrobić miejsce w mieszkach włosowych dla nowych. U osób, które myją głowę codziennie, proces ten przebiega regularnie, natomiast osoby myjące głowę na przykład raz w tygodniu, zauważą wyraźnie większe wypadanie podczas mycia i czesania. Nie jest to niepokojący objaw.
Przyczyny wypadania włosów
Aby zapobiec nadmiernemu wypadaniu włosów należy jak najszybciej ustalić źródło problemu. Przyczyny wypadania włosów mogą być bardzo indywidualne i zależeć od różnych czynników.
Wypadanie włosów u kobiet często jest skutkiem anemii i związane jest z niedoborem żelaza i witaminy B12, a także cynku, magnezu i witaminy D3
– mówi dr n. med. Agnieszka Staniewska.
Według dr n. med. Agnieszki Staniewskiej wśród innych chorób, które potrafią przyczynić się do nadmiernego wypadania włosów, wymienia się: choroby tarczycy, zaburzenia hormonalne, zespół policystycznych jajników, choroby autoimmunologiczne (m.in. takie jak toczeń rumieniowaty), ale też reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) i inne.
grafika: Ula Bugaeva
„Wpływ mają także choroby ogólnoustrojowe, takie jak nadciśnienie czy cukrzyca, co wiąże się z zaburzeniami ukrwienia i wpływem stosowanych leków na włosy” – mówi nasz ekspert.
Nie można też zapomnieć o błędach w odżywianiu - np. restrykcyjna dieta, zbyt mała ilość dostarczanych witamin dla organizmu, stres - silny lub długotrwały, niewłaściwa pielęgnacja.
Jakie inne czynniki wpływają na wypadanie włosów?
- okresowe wypadanie włosów spowodowane czynnikami zewnętrznymi lub wewnętrznymi np. poród, zmęczenie, gwałtowna utrata wagi oraz operacje w znieczuleniu ogólnym,
- wypadanie uwarunkowane genetycznie, gdzie czynnikiem inicjującym proces łysienia są zaburzenie hormonalne z tworzący się bardzo często łojotokiem,
- przyczyny mechaniczne – zbyt mocno spinane i upinane włosów (koński ogon, kok),
- przyczyny toksyczne – zazwyczaj dochodzi w wyniku zatrucia talem, rtęcią. Łysienie pojawia się po ok. 2 tygodniach. Utrata włosów jest niemal całkowita, a odrost następuje po 6-8 tygodniach,
- po przebyciu chorób zakaźnych – nadmierne wypadanie włosów wywołane jest przede wszystkim długo utrzymującą się wysoką gorączką, a także niedoborami pokarmowymi,
- choroby skóry i skóry głowy,
- przyjmowanie silnie działających leków przeciwnowotworowych (chemioterapia).
W większości przypadków w przeciągu roku dochodzi do samoistnego odrostu włosów. Odrastające włosy mogą być cieńsze od poprzednich, a w niektórych przypadkach mogą również być częściowo pozbawione barwnika.
Włosy są nie tylko naszą ozdobą, ale również świadectwem zdrowia. Często się zdarza, że na długo przed wystąpieniem objawów schorzenia zły wygląd naszych włosów sugeruje, że może dziać się coś niepokojącego w naszym organizmie.
Jakie choroby wpływają na stan włosów?
U kobiet przyczyną wypadania włosów mogą być niektóre choroby, m.in. choroby zakaźne, nowotworowe, cukrzyca, ale też zaburzenia hormonalne, depresja, anemia czy choroby wątroby. Stan włosów może pogarszać się powoli u osób chorujących na choroby przewlekłe, np. niedoczynność lub nadczynność na tarczycy. Jednak żeby to ustalić, trzeba indywidualnie zgłosić się do lekarza.
Wypadanie mogą powodować także niektóre przyjmowane leki przyjmowane, np. leki nowotworowe, przeciwłuszczycowe, zmniejszające krzepliwość krwi, środki przeciw wymiotom i leki hormonalne.
U panów winne są zwykle męskie hormony, które wywierają niekorzystny wpływ na mieszki włosowe w rejonie głowy owłosionej (poziom hormonów jest wówczas prawidłowy, lecz niekorzystnie oddziałują one na mieszek włosowy).
Uwaga z odchudzaniem!
Brak niektórych składników odżywczych jest jedną z częstszych przyczyn, która odpowiada za wypadanie włosów u kobiet. Do ich utraty najczęściej dochodzi podczas nierozsądnego odchudzania - przyjmowania zbyt małej ilości kalorii w pożywieniu (mniej niż 100 kcal) oraz eliminowaniu całych grup pokarmowych z jadłospisu, czyli nieróżnorodna dieta.
Dieta i nasz styl życia wpływają na kondycję skóry, włosów i paznokci. Niedobory określonych składników w diecie mogą przyczyniać się do osłabienia kondycji włosów. Osoby bardzo intensywnie się odchudzające narażone są też na rozwój anemii i zaburzenia wydzielania hormonów, co prowadzi do wzmożonego wypadania włosów
– mówi dr n. med. Agnieszka Staniewska.
Nie pomogą wówczas szampony i odżywki, bo o gęstości włosów decyduje kondycja mieszka włosowego. Gdy jest dobrze odżywiony, włosy żyją długo są grube i sprężyste.
Włosy zwykle wypadają wskutek niedoborów:
- białka i aminokwasów,
- żelaza,
- cynku,
- selenu,
- witamin: z grupy B, witaminy D i E,
- wapnia,
- kwasu EPA, DHA.
A co z pielęgnacją?
Włosy są narażone na działanie wielu szkodliwych czynników. Osłabiają je i uszkadzają zabiegi kosmetyczne, np. farbowanie, trwała ondulacja, suszenie, prostowanie, ściąganie gumką. Szkodliwy wpływ ma również przebywanie w klimatyzowanych pomieszczeniach, wiatr, mróz, promienie UV, zanieczyszczenia powietrza, a także dym papierosowy.
Wpływ na stan włosów ma też zły dobór kosmetyków powodują ich zniszczenie, łamliwość, przesuszenie, rozdwajanie końcówek. Jednak te wspomniane przykłady niewłaściwej pielęgnacji rzadko przekładają się na wypadanie włosów. Wyjątek stanowi łojotokowe zapalenie skóry i zapchanie mieszków włosowych wyniku niewłaściwego mycia i oczyszczania skóry głowy.
Rodzaje łysienia
Nadmierne wypadanie włosów może być związane z konkretnym rodzajem łysienia. To schorzenia same w sobie, a nie skutek choroby toczącej się w organizmie.
1. Łysienie androgenowe
Łysienie typu męskiego - dotyczy zarówno mężczyzn, jak i kobiet - jednak w większości przypadków jest to męski problem. Główną przyczyną łysienia androgenowego są androgeny (hormony męskie). U mężczyzn powstają one w jądrach, u kobiet produkowane są przez nadnercza i jajniki.
U kobiet dojrzałych, częściej niż u pań w młodszym wieku, obserwuje się łysienie androgenowe. Jest to schorzenie, które identycznie jak u mężczyzn, występuje pod wpływem działania androgenów i predyspozycji genetycznej. Po menopauzie, gdy spada poziom estrogenów i zaczynają dominować androgeny, zjawisko staje się częstsze.
W naszej klinice najczęściej stwierdzamy właśnie łysienie androgenowe. Jest to najpowszechniej diagnozowany typ utraty włosów u osób dorosłych. W tym wypadku badania laboratoryjne są prawidłowe, a z pomocą przychodzi badanie trichoskopowe oraz badania genetyczne
– mówi dr n. med. Agnieszka Staniewska, właścicielka sieci placówek medycznych Dagderm.
W przypadkach pojawienia się nasilonego androgenowego łysienia u młodej kobiety niezbędne jest oznaczenie poziomu hormonów: testosteronu i dihydroepiadrosteronu. Leczenie polega na zastosowaniu na skórę głowy owłosionej 2% roztworu minoksydylu. Uzupełnieniem tej terapii może być w niektórych przypadkach mezoterapia. U kobiet włosy wypadają przede wszystkim z okolicy szczytu głowy, rzadko pojawiają się tzw. zakola.
2. Łysienie plackowate
Występuje zarówno u dorosłych, jak i u dzieci. Charakterystycznym objawem jest nagła, ogniskowa utrata włosów. Znaczące jest nagłe wypadnięcie włosów na skórze głowy w postaci jednego lub kilku owalnych ognisk, w obrębie których nie stwierdza się bliznowacenia.
Przyczynami łysienia plackowatego mogą być:
- zaburzenia układu nerwowego (stres, nerwice, wstrząsy psychiczne),
- zaburzenia hormonalne (choroby nadnerczy i tarczycy),
- choroby o podłożu autoimmunologicznym (bielactwo, toczeń rumieniowaty).
Metody badania
Są dwie drogi – badania krwi pod kątem hormonów, składników odżywczych i witamin oraz badania skóry głowy i włosów. Badania krwi zleca internista, dermatolog, endokrynolog, ginekolog lub hematolog. Z kolei najczęściej stosowane metody badanie włosów to: pod mikroskopem , trichoskopia i biopsja skóry głowy.
1. Badanie wyrwanych włosów pod mikroskopem
Dzięki nowoczesnej aparaturze i wiedzy o włosach, lekarze bez trudu znajdują przyczynę problemów z fryzurą. Wystarczy proste badanie, by postawić diagnozę. Jedną z metod jest badanie wyrwanych włosów pod mikroskopem, czyli trichogramem (badanie korzenia włosa). Pozwala określić proporcje włosów występujących w trzech wspomnianych wcześniej fazach wzrostu (anagen, katagen,telogen) oraz obecność włosów patologicznych.
Aby wykonać trichogram, potrzeba zbadać korzenie kilkudziesięciu wyrwanych włosów. Przed badaniem nie powinno się myć włosów przez około 3 dni. Pobranie włosów do badania trwa kilka minut. Badanie kosztuje około 160 zł.
2. Trichoskopia
Inną metodą diagnostyczną jest trichoskopia. Wykonanie badania przypomina nieco technikę badania usg. Lekarz przesuwa końcówkę urządzenia po skórze głowy, a uzyskany obraz, w powiększeniu, widoczny jest na ekranie komputera i zapisywany.
Po trichoskopii można stwierdzić, w jakim stanie są włosy, mieszki i skóra głowy. Dzięki temu badaniu dowiadujemy się, dlaczego włosy wypadają, jakie mogą być tego przyczyny. Trichoskopię wykonuje się nie tylko w celach diagnostycznych, ale również do oceny, czy nastąpiła poprawa od poprzedniego badania, na przykład po zastosowanym leczeniu. Badanie kosztuje około 200 zł.
3. Biopsja skóry głowy
Jest potrzebna, gdy inne wyniki badań nie dają wystarczających informacji niezbędnych do podjęcia decyzji o leczeniu. Wykonuje się ją najczęściej wtedy, gdy mimo wielu badań nie jest znana przyczyna wypadania włosów.
Biopsję robi się wyłącznie na zlecenie (skierowanie) lekarza, który wskazuje miejsce, z którego ma być wykonana, a także sposób badania. Badanie polega na pobraniu, w znieczuleniu miejscowym, wycinka skóry głowy o wielkości około 3x3 mm i badaniu pod mikroskopem przekroju skóry. Pobranie próbki skóry do badania trwa około 15 minut i kosztuje 160 zł.
Leczenie nadmiernego wypadania włosów
Wizyta u lekarza
Na początku udaj się do specjalisty - dermatologa, który zleci badania i ustali diagnozę. W razie potrzeby może zaproponować konsultację ginekologiczną, internistyczną lub endokrynologiczną. Jeśli przyczyną okaże choroba, niezbędne będzie np. wyregulowanie poziomu hormonów albo przyjmowanie na stałe leków.
Zdrowa i zbilansowana dieta
Warto, żebyś zmieniła swój sposób żywienia, wzbogacając menu o warzywa, owoce, nabiał, chude mięsa oraz ryby. Istotne jest uzupełnianie poziomu pierwiastków w organizmie, m.in. przez picie wody mineralnej, a nie źródlanej. Jeśli jesteś weganką albo wegetarianką, skonsultuj się z lekarzem, żeby zlecił ci odpowiednią suplementację (np. witaminy B).
Nie pal papierosów
Przeprowadzono szereg badań, które potwierdzają negatywny wpływ palenia papierosów na kondycję włosów. Nikotyna wpływa m.in. na wydzielanie łoju, ale nie tylko - powoduje też skurcz naczyń krwionośnych, a przez co niewystarczające odżywienie i dotlenienie włosów.
Odpowiednia pielęgnacja
Dużą wagę przykładaj również do pielęgnacji. Nadmiar kosmetyków szkodzi włosom. Wystarczy im szampon i odżywka dobrane do rodzaju włosów. Unikaj nadmiernego suszenia ich suszarką, prostowania i kręcenia z użyciem wysokiej temperatury.
W okresie wakacyjnym zafunduj sobie specjalne kosmetyki ochronne dla włosów, a gdy jesteś zapaloną pływaczką, pamiętaj o dokładnym wypłukaniu włosów po wyjściu z basenu, morza i innego zbiornika wodnego. W zimie natomiast zadbaj o luźne nakrycie głowy i luźne uczesanie.
Co powinny zawierać kosmetyki przeciwko wypadaniu włosów?
- aloes - ma działanie mocno nawilżające,
- ceramidy - chronią przed niszczącym działaniem czynników zewnętrznych,
- witamina E i A - chronią przed wolnymi rodnikami i promieniowaniem UV,
- olejek jojoba, masło karite, gliceryna - natłuszczają, chronią przed utratą wody i zwiększają elastyczność włosów,
- kolagen - przyspiesza regenerację włosów i nadaje im połysk.
Wypadanie włosów może mieć naturalne i chorobowe przyczyny. Nadmierne wypadanie powinno wzbudzić twoją czujność, ale nie popadaj w panikę. Zwalczenie przyczyn zwykle hamuje ten proces.
Więcej na temat włosów:Czy można wyleczyć łysienie plackowate? 3 domowe sposoby na wypadające włosy
Specjalista dermatolog-wenerolog, lekarz medycyny estetycznej. Jest właścicielką sieci placówek medycznych Dagderm - Dermatologia i Medycy estetyczna.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!