Spis treści:
- Objawy raka pęcherza moczowego
- Rokowania w raku pęcherza moczowego
- Przyczyny, czynniki ryzyka
- Diagnostyka
- Metody leczenia raka pęcherza moczowego
Objawy raka pęcherza moczowego
Pierwszym objawem raka pęcherza jest najczęściej krwiomocz, przeważnie masywny, w moczu mogą występować skrzepy krwi, a mikcji towarzyszyć ból. Mogą pojawić się też inne symptomy:
- bolesne parcie na mocz,
- bolesne oddawanie moczu,
- polakisuria, częstomocz – częste oddawanie moczu, małymi porcjami,
- objawy niedokrwistości,
- bóle nerki,
- ból i puchnięcie nóg w wyniku zalegania moczu i nacieku miednicy,
- możliwość powstania skrzepów przy krwiomoczu, co w konsekwencji powoduje wstrzymanie oddawania moczu, które objawia się silnymi bólami nad spojeniem łonowym i w lędźwiach (ból w okolicy lędźwiowej może być także objawem naciskania nowotworu na ujścia moczowodów, co powoduje zastój moczu w górnych drogach moczowych).
Rokowania w raku pęcherza moczowego
Prognozy co do długości życia u chorych na raka pęcherza zależą od wielu czynników, m.in. od rodzaju nowotworu. Jest to bowiem grupa nowotworów o bardzo różnym potencjale złośliwości.
Zaawansowany rak pęcherza o wysokiej złośliwości nie cechuje się dobrymi rokowaniami. Pomyślność leczenia raka brodawkowatego o wysokiej złośliwości zależy od stadium zaawansowania w momencie wykrycia. Ten rodzaj nowotworu ma tendencję do nawracania i naciekania okolicznych tkanek, czyli wrastania między kolejne bliskie komórki. Jeżeli nowotwór nie jest bardzo zaawansowany, to 5-letnie przeżycie osiąga 70% pacjentów. Przeżycie 5-letnie w przypadku raka w stadium zaawansowanym wynosi już jedynie 20%. Chorzy, którzy nie mogą być poddani operacji, przeżywają średnio 15 miesięcy.
Nowotwór brodawkowaty urotelialny o małym potencjale złośliwości (PULMP) oraz raki brodawkowate o wysokiej dojrzałości (niskim stopniu złośliwości) charakteryzują się dobrymi rokowaniami. Przewidywany czas życia pacjentów pozostaje normalny dla danej populacji.
Należy dodać, że rak pęcherza może dawać przerzuty do innych narządów: wątroby, płuc, kości, mózgu, a także do węzłów chłonnych.
Przyczyny rozwoju raka pęcherza i czynniki ryzyka
Potwierdzony badaniami naukowymi wpływ na podwyższenie ryzyka rozwoju raka pęcherza mają przede wszystkim dwa czynniki: palenie papierosów oraz narażenie na związki chemiczne: aminy aromatyczne i inne substancje wykorzystywane do produkcji barwników anilinowych (m.in. w przemyśle skórzanym, metalowym, papierniczym).
Diagnostyka, czyli jakie badania wykonać
W rozpoznaniu raka pęcherza moczowego podstawowe znaczenie, oprócz zauważenia objawów, ma badanie histopatologiczne wycinków pobranych metodą cystoskopii, czyli w trakcie wziernikowania pęcherza za pomocą urządzenia wprowadzanego przez cewkę moczową. Metodami, które pomagają w diagnostyce raka pęcherza moczowego, są również:
- urografia – jest to badanie obrazowe układu moczowego, polegające na dożylnym podaniu kontrastu i wykonaniu serii zdjęć rentgenowskich, do badania należy być na czczo,
- cystografia – jest również badaniem obrazowym, ale pęcherza moczowego; pęcherz jest wypełniony środkiem kontrastującym,
- ultrasonografia (USG) – jet to metoda, która wykorzystuje fale ultradźwiękowe, nieinwazyjna, pozwala uwidocznić narządy; do tego badania pęcherz moczowy powinien być wypełniony,
- tomografia komputerowa (TK) – stosowana zamiennie z rezonansem magnetycznym (MRI), to metody obrazowania bardzo dokładne i szczegółowe; TK wykorzystuje promieniowanie rentgenowskie, a MRI pole magnetyczne; można także zastosować kontrast.
Metody leczenia raka pęcherza moczowego
Leczenie raka pęcherza zależy od stadium zaawansowania oraz stopnia złośliwości choroby. U wielu pacjentów (z rakami nienaciekającymi) przeprowadza się zabiegi endoskopowe (z dostępu przez cewkę moczową) polegające na wycięciu zmiany nowotworowej z oszczędzeniem pęcherza.
Po zabiegu podaje się tzw. wlewkę chemioterapii do pęcherza moczowego, aby zapobiec nawrotom choroby. Inną dostępną formą uzupełniającą leczenie endoskopowe jest zmobilizowanie układu odpornościowego pacjenta poprzez immunoterapię, polegającą na wypełnieniu pęcherza zawiesiną bakterii - pałeczek Bacillus Calmette-Guerin (BCG). Dzięki temu układ immunologiczny jest niejako wywołany do atakowania pozostałych w pęcherzu komórek rakowych.
Rak pęcherza naciekający jest leczony chirurgicznie poprzez całkowite usunięcie pęcherza (radykalna cystektomia), rzadziej częściowe. U mężczyzn usuwa się często również gruczoł krokowy i pęcherzyki nasienne, a u kobiet macicę, jajowody, jajniki i fragment pochwy. W przypadku raków naciekających dodatkowo stosuje się chemioterapię, a w niektórych przypadkach również radioterapię. Te metody wykorzystywane są także po resekcjach pęcherza.
Źródła:
R. Kordek (red.), Onkologia. Podręcznik dla studentów i lekarzy, Via Medica, Gdańsk 2013,
J. Daniluk, G. Jurkowska, Zarys chorób wewnętrznych dla studentów pielęgniarstwa, Czelej, Lublin 2005,
W. Z. Traczyk, Fizjologia człowieka w zarysie, PZWL,Warszawa 2006.
Więcej na podobny temat:
Cystoskopia. Czym jest wziernikowanie pęcherza moczowego?
Zapalenie pęcherza - domowe sposoby (7 skutecznych terapii)
Przeziębiony pęcherz – przyczyny, objawy, leczenie
Krew w moczu - przyczyny, o czym świadczy, co robić przy krwiomoczu
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
