Ból nerek sygnałem wielu chorób. Jak rozpoznać przyczynę i co robić?

ból nerek fot. Adobe Stock
Ból nerek może być zlokalizowany po jednej stronie pleców lub po obu. Czasem promieniuje. Ból nerki (lub obu nerek) bywa ostry, może utrudniać poruszanie się. Gdy towarzyszą mu inne objawy, np. gorączka, osłabienie, problemy z oddawaniem moczu, jest sygnałem choroby. Przyczynami bólu nerek mogą być zapalenie nerek, kamica nerkowa, torbiel, nowotwór lub inne schorzenie.
/ 24.09.2020 15:24
ból nerek fot. Adobe Stock

Spis treści:

  1. Jak rozpoznać ból nerek?
  2. Objawy chorób nerek
  3. Przyczyny bólu nerek
  4. Ból nerek w ciąży
  5. Ból nerek po nocy
  6. Leczenie bólu nerek

Jak rozpoznać ból nerek?

Nerki są położone po obu stronach kręgosłupa, na wysokości między odcinkiem piersiowym a lędźwiowym, pod wątrobą i za żołądkiem. Ból nerek bywa mylony z bólem kręgosłupa: krzyża lub okolicy lędźwiowej.
Ból nerek zaczyna się z jednej strony – z lewej lub prawej i promieniuje do środka, promieniując zazwyczaj poziomo. Natomiast gdy dotyczy kręgosłupa, rozchodzi się pionowo w stronę karku lub nóg i odczuwalny jest też jako drętwienie.
Ból nerek zwykle jest pulsujący, przypominający kolkę, napadowy, bywa skutkiem ucisku związanego z zatrzymaniem moczu. Ból kręgosłupa jest raczej tępy. Ból nerek następuje bez zauważalnej przyczyny (wyjątkiem jest przemarznięcie, przewianie). Postawienie właściwej diagnozy bywa trudne, dlatego z takim bólem najlepiej udać się do lekarza.

Różnice między bólem nerek a bólem kręgosłupa

Kryteria Ból nerek Ból kręgosłupa
Lokalizacja bólu środek i boki pleców,
promieniuje poziomo
zazwyczaj środek lub dolny odcinek pleców,
promieniuje pionowo
Cechy bólu przeszywający, pulsujący tępy, jednostajny
Przyczyna bólu zwykle bez zauważalnej przyczyny po dźwignięciu ciężaru,
po długim siedzeniu lub staniu

Objawy chorób nerek

Ból nerek przeważnie świadczy o problemie zdrowotnym, który wymaga leczenia. Nerki to narząd pełniący bardzo ważne funkcje w organizmie. Filtrują i oczyszczają krew, regulują gospodarkę wodną, wapniowo-fosforanową, sodową i potasową. W nerkach powstają związki regulujące ciśnienie krwi i uczestniczące w tworzeniu czerwonych krwinek. Gdy nie pracują prawidłowo, problemy mogą objąć inne narządy.

Choroby nerek poza bólem pleców dają też inne objawy, np.:

  • ból poniżej żeber, który nasila się podczas ruchu,
  • ogólne złe samopoczucie – senność, apatia, nadpobudliwość,
  • gorączkę, bóle głowy, zapach amoniaku z ust, wymioty,
  • skąpomocz, brak moczu,
  • pieczenie podczas oddawania moczu,
  • mętny mocz o intensywnej, przykrej woni,
  • krwisty lub ciemno barwiony mocz,
  • podwyższone ciśnienie krwi,
  • obrzęki kończyn (puchnięcie nóg) oraz wokół oczu.

Przyczyny bólu nerek

Ból nerek albo jednej nerki może być sygnałem wielu chorób. Do najważniejszych z nich należą:

Kolka nerkowa

Kolkę nerkową wywołują złogi (potocznie: kamienie) w drogach moczowych. Moczowody przestają być drożne i swobodny przepływ moczu zostaje zablokowany. Charakterystycznymi objawami kolki nerkowej są:

  • nagły, silny ból w okolicy lędźwiowej,
  • parcie na pęcherz,
  • krew w moczu,
  • nudności i wymioty,
  • gorączka i pocenie się.

Zapalenie nerek

Rozróżniamy kilka rodzajów zapalenia nerek: kłębuszkowe, śródmiąższowe i odmiedniczkowe. Wszystkie mogą objawiać się bólem nerek.

  • Kłębuszkowe zapalenie nerek – pojawia się zwykle tydzień po infekcji organizmu, wywołują je wirusy lub bakterie. Innymi objawami kłębuszkowego zapalenia nerek poza bólem pleców są: kłopoty z oddawaniem moczu, obrzęk nóg i twarzy, utrata apetytu.
  • Śródmiąższowe zapalenie nerek – najczęściej pojawia się jako skutek uboczny stosowania niektórych leków. Wśród objawów śródmiąższowego zapalenia nerek wymienia się: ból lędźwi, gorączkę, skąpomocz, wysypkę na ciele, bóle stawów.
  • Odmiedniczkowe zapalenie nerek – zaliczane do najcięższej odmiany zapalenia nerek, stoi za nim zakażenie bakteriami. Objawy odmiedniczkowego zapalenia nerek to: ból w okolicy lędźwiowej, nudności i wymioty, gorączka, bolesne parcie na mocz i pieczenie w trakcie jego oddawania, krew w moczu.

Wodonercze

Gdy z powodu utrudnionego odpływu dojdzie do nagromadzenia moczu w nerce, mówimy o wodonerczu. Ta choroba nie daje charakterystycznych objawów (są one trudne do połączenia akurat z tym schorzeniem), to: wzdęcia, ból brzucha, zmniejszony apetyt. Charakterystyczne stają się (jeśli wystąpią) dopiero trudności w oddawaniu moczu i ból w okolicy lędźwiowej.

Torbiel nerki

Torbiele nerki najczęściej nie wymagają leczenia. Zwykle wykrywane są podczas badania USG zleconego z innej przyczyny. Torbiel nerki to przestrzeń w jej miąższu wypełniona płynem. Jeśli zaczyna rosnąć i dawać objawy, to zwykle jest wskazanie do jej usunięcia. Poza bólem w okolicy nerek daje uczucie ucisku w brzuchu i dolegliwości żołądkowe.

Nowotwór nerki

Nie jest powszechny, ale chociaż atakuje rzadko, jest bardzo niebezpieczny. Rak nerek długo może nie dawać żadnych objawów. Dlatego jeżeli odczuwany jest ból w okolicy nerek, pojawia się krew w moczu, do tego chudnięcie i brak apetytu, koniecznie należy udać się do lekarza. Nowotwór nerek może wywoływać też gorączkę, obrzęki nóg i osłabienie organizmu.

Ból nerek w ciąży - co oznacza?

Na bóle pleców uskarżają się niemal wszystkie przyszłe mamy. Związane to jest z większym obciążeniem i przesunięciem środka ciężkości, a także rozluźnieniem więzadeł pod wpływem hormonów. W ten sposób ciało przygotowuje się do porodu.

Jednak ból po lewej lub prawej stronie kręgosłupa może oznaczać problemy z nerkami – układ moczowy jest w ciąży szczególnie podatny na zakażenia. Ból nerek w ciąży może więc być objawem kolki nerkowej, odmiedniczkowego zapalenia nerek, czy – najczęściej – kamicy nerkowej, ale bywa mylony z zakażeniem dolnych dróg moczowych lub zapaleniem przydatków.

Kobieta w ciąży powinna zgłosić się do lekarza jak najszybciej, niezależnie od przyczyny, w przypadku takich objawów jak:

  • ból nerki o charakterze kolkowym – najczęściej złóg znajduje się po jednej stronie, 
  • zaburzenia oddawania moczu, nawet do zatrzymania, 
  • ból podczas oddawania moczu, uczucie parcia na pęcherz.

Ból nerek po nocy 

Ból nerek po wstaniu z łóżka przeważnie okazuje się nie być bólem nerki, tylko lędźwiowego odcinku kręgosłupa. Jeśli występują w tym rejonie zwyrodnienia, to po kilku godzinach leżenia, szczególnie na zbyt twardym lub zapadającym się materacu, mogą wystąpić dolegliwości w okolicy nerek.

Poranny ból w okolicach nerki dotyka często kobiety przed miesiączką. Winne są zazwyczaj hormony, które wpływają na więzadła i mięśnie. Jednak na wszelki wypadek warto zrobić badanie ogólne moczu.

Co robić, gdy bolą nerki?

W przypadku wystąpienia bólu nerek, należy udać się do lekarza rodzinnego. Jeżeli objawy są wyjątkowo silne, mogą wskazywać na atak kolki nerkowej, a w takich przypadkach uzasadnione jest wezwanie karetki pogotowia.

Jeśli nie ma potrzeby natychmiastowej interwencji, lekarz zleci najpierw badanie ogólne moczu, ponadto dodatkowe badania parametrów funkcji nerek (kreatynina, mocznik, GFR) oraz USG nerek i układu moczowego. W niektórych przypadkach konieczne będą inne badania obrazowe (RTG, tomografia), a niekiedy również biopsja nerki.

W zależności od diagnozy, dalsze postępowanie może być różne. Trzeba pamiętać, że ból nerki to objaw, więc leczyć należy nie jego, ale przyczynę, czyli chorobę właściwą.

Nieleczone choroby nerek, mogą doprowadzić do groźnych dla życia konsekwencji, m.in. do całkowitego zniszczenia tego narządu. Wtedy jedynym wyjściem może okazać się dializa i oczekiwanie na przeszczepienie nerki.

Treść artykułu pierwotnie została opublikowana 29.06.2017

Więcej na temat problemów z nerkami:
Jak objawia się piasek w nerkach?
Jakie badania najlepiej oceniają pracę nerek?
Gruźlica nerek – podstępna choroba
NIEWYDOLNOŚĆ NEREK (ostra i przewlekła) = objawy, dieta, leczenie
Choroby nerek - jak dbać o nerki
Nerki – objawy i funkcje
Choroby nerek – objawy

Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!

Redakcja poleca

REKLAMA