Spis treści:
- Prawidłowy wzrost i waga dziecka – siatki centylowe
- Waga i wzrost dziecka w pierwszym roku życia
- Waga i wzrosy dziecka od 12 do 24 miesiąca
- Waga i wzrost dziecka po drugim roku życia
- Jak wyliczyć BMI dziecka i używać siatki centylowej?
- Fakty i mity dotyczące wzrostu i wagi dziecka
Sprawdź w tabelach, czy twoje dziecko ma prawidłową wagę i wzrost i naucz się, jak wyliczyć jego BMI. Wynik porównaj z odpowiednimi dla wieku i płci wynikami na siatkach centylowych.
Prawidłowy wzrost i waga dziecka – siatki centylowe
Dane w tabelach poniżej pochodzą z siatek centylowych, czyli powszechnie stosowanego w gabinetach pediatrycznych narzędzia, które pozwala określić, czy dziecko prawidłowo rośnie i przybiera na wadze. Siatki centylowe znajdują się w książeczce zdrowia dziecka. Możesz skorzystać również z siatek centylowych Instytutu Matki i Dziecka opracowanych na podstawie danych WHO. Bardzo przydatny jest kalkulator Centrum Zdrowia Dziecka, za pomocą którego obliczysz BMI (wskaźnik masy ciała) i dowiesz się, czy wynik mieści się w normie. Narzędzie określi też centyle dla wzrostu, wagi i BMI dziecka.
Jak korzystać z siatek centylowych? Zawierają one linie odpowiadające poszczególnym procentom (centylom): 3, 10, 25, 50, 75, 90, 97. Liczby te oznaczają, jaki odsetek dzieci w całej populacji w danym wieku osiąga taką lub mniejszą wartość pomiaru (masy ciała, wysokości/długości, obwodu głowy). Zatem jeśli dziecko znajduje się np. na 25 centylu, to oznacza, że 75% dzieci osiągnęło większą wartość, a 25% dzieci - taką samą lub mniejszą. Przyjęło się, że normy dla danego wieku zawierają się między 3. a 97. centylem, jednak interpretacją wyników powinien zająć się lekarz. Obszar pomiędzy 3-10 oraz 90-97 centylem są to tak zwane strefy obserwacyjne.
Istotne jest to, czy nie ma dużych dysproporcji między wagą i wzrostem dziecka, co mogłoby wskazywać na niedożywienie lub nadwagę. Ważniejsze od jednorazowego sprawdzenia wagi i wzrostu dziecka jest śledzenie indywidualnego tempa rozwoju. Dlatego dobrze jest na siatkach centylowych zaznaczać punkty odpowiednie dla wieku i prześledzić, czy wzrost przebiega płynnie. Zazwyczaj dziecko rośnie wzdłuż jednej z linii centylowych. Nagła zmiana może świadczyć o chorobie i wymaga konsultacji lekarskiej. Spadek lub wzrost nie powinny być większe niż 2 kanały centylowe (przestrzeń między liniami centylowymi).
Prawidłowa waga i wzrost dziecka w pierwszym roku życia (tabele)
Pierwszy rok to bardzo ważny okres dla rozwoju dziecka. Warto regularnie kontrolować wagę i wzrost swojego malucha na podstawie tabeli. Wystarczy wybrać płeć dziecka, a następnie jego wiek podany w miesiącach i sprawdzić odpowiednie zakresy.
| WIEK (MIESIĄCE) | WAGA (KG) | WZROST (CM) |
|---|---|---|
| 1 | 3,2 – 5, 5 | 50 – 58 |
| 2 | 4 – 6,5 | 53 – 61 |
| 3 | 4,6 – 7,5 | 56 – 64 |
| 4 | 5,3 – 8,1 | 58 – 67 |
| 5 | 5,5 – 8,7 | 62 – 69 |
| 6 | 5,8 – 9,2 | 61 –70 |
| 7 | 6,1 – 9,6 | 63 – 72 |
| 8 | 6,4 – 10 | 64 – 74 |
| 9 | 6,6 – 10,4 | 66 – 75 |
| 10 | 6,8 – 10,7 | 67 – 77 |
| 11 | 7,0 – 11,0 | 68 – 78 |
| 12 | 7,2 – 11,3 | 69 – 79 |
Sprawdź wynik:
- Jeśli jest poniżej – waga/wzrost poniżej normy.
- Jeśli mieści się w przedziale – waga/wzrost prawidłowe.
- Jeśli jest powyżej – waga/wzrost powyżej normy.
Przykładowo jeśli twoje dziecko ma 10 miesięcy i waży 9 kg, jego waga według tabeli jest w normie.
| WIEK (MIESIĄCE) | WAGA (KG) | WZROST (CM) |
|---|---|---|
| 1 | 3,5 – 5,7 | 51 – 57 |
| 2 | 4,4 – 7,0 | 55 – 63 |
| 3 | 5 – 7,9 | 58 – 66 |
| 4 | 5,6 – 8,6 | 60 – 67 |
| 5 | 6,0 – 9,1 | 62 – 70 |
| 6 | 6,5 – 9,7 | 64 – 72 |
| 7 | 6,7 – 10,1 | 65 – 74 |
| 8 | 7,0 – 10,6 | 66 – 75 |
| 9 | 7,1 – 10,9 | 67 – 76 |
| 10 | 7,5 – 11,1 | 69 – 77 |
| 11 | 7,6 – 11,5 | 70 – 79 |
| 12 | 7,9 – 11,9 | 71 – 80 |
Sprawdź wynik:
- Jeśli jest poniżej – waga/wzrost poniżej normy.
- Jeśli mieści się w przedziale – waga/wzrost prawidłowe.
- Jeśli jest powyżej – waga/wzrost powyżej normy.
Na przykład jeśli twój syn ma pół roku, a waży 6 kg, to według tabeli jego waga jest poniżej normy.
W pierwszym roku życia dziecka rodzice są szczególnie wyczuleni na wszelkie odstępstwa od normy w jego rozwoju. Nie zawsze jednak za duży lub za mały wzrost lub waga świadczą o nieprawidłowościach. Jeśli np. rodzice są drobni i niscy, nie można się dziwić, że dziecko nie będzie mieścić się w przedziale zamieszczonym w tabelce.
Waga i wzrost dziecka od 12 do 24 miesiąca życia (tabela)
Skorzystaj z tabeli wagi i wzrostu dziecka, aby okreslić, czy maluch rośnie prawidłowo.
| WIEK (MIESIĄCE) | WAGA (KG) | WZROST (CM) |
|---|---|---|
| 12 | 7,2 – 11,3 | 69 – 79 |
| 13 | 7,3 – 11,8 | 70 – 80 |
| 14 | 7,5 – 11,9 | 71 – 81 |
| 15 | 7,7 – 12,1 | 72 – 83 |
| 16 | 7,9 – 12,4 | 74 – 84 |
| 17 | 8 – 12,7 | 74 – 85 |
| 18 | 8,1 – 13 | 75 – 87 |
| 19 | 8,3 – 13,2 | 76 – 88 |
| 20 | 8,5 – 13,5 | 77 – 89 |
| 21 | 8,6 – 13,8 | 78 – 90 |
| 22 | 8,9 – 14 | 78 – 91 |
| 23 | 9 – 14,3 | 79 – 92 |
| 24 | 9,2 – 14,5 | 80 – 93 |
Jeśli wartości twojego dziecka odbiegają od normy, zgłoś się do pediatry. Lekarz pomoże ci prawidłowo zinterpretować wyniki i, w razie potrzeby, zleci badania.
| WIEK (MIESIĄCE) | WAGA (KG) | WZROST (CM) |
|---|---|---|
| 12 | 7,9 – 11,9 | 71 – 80 |
| 13 | 8 – 12,1 | 73 – 82 |
| 14 | 8,1 – 12,4 | 74 – 83 |
| 15 | 8,2 – 12,8 | 74 – 84 |
| 16 | 8,5 – 13 | 76 – 85 |
| 17 | 8,7 – 13,2 | 77 – 86 |
| 18 | 8,9 – 13,5 | 77 – 87 |
| 19 | 9 – 13,8 | 78 – 88 |
| 20 | 9,1 – 14 | 79 – 89 |
| 21 | 9,2 – 14,2 | 80 – 91 |
| 22 | 9,5 – 14,5 | 81 – 92 |
| 23 | 9,6 – 14,9 | 82 – 93 |
| 24 | 9,8 – 15,1 | 82 – 95 |
Tabela prawidłowego wzrostu i wagi dziecka od 2. roku życia
Sprawdź w tabeli, ile powinno ważyć i mierzyć dziecko (chłopiec i dziewczynka) w określonym wieku i czy twój maluch rozwija się prawidłowo.
| Wiek lata |
Dziewczynki |
Chłopcy |
||
|
|
Waga kg |
Wzrost cm |
Waga kg |
Wzrost cm |
|
2 |
10 – 16 |
81 – 92 |
11 – 16 |
84 – 94 |
|
3 |
12 – 18 |
90 – 102 |
12 – 18 |
89 – 102 |
|
4 |
13 – 21 |
96 – 110 |
14 – 22 |
90 – 113 |
|
5 |
15 – 24,5 |
102 – 119 |
16 – 25 |
104 – 120 |
|
6 |
16 – 29 |
107 – 127 |
17 – 29 |
109 – 129 |
|
7 |
18 – 34 |
113 – 135 |
19 – 34 |
115 – 135 |
|
8 |
20 – 40 |
119 – 141 |
20 – 41 |
120 – 140 |
|
9 |
22 – 45 |
124 – 147 |
22 – 48 |
124 – 147 |
|
10 |
25 – 50 |
128 – 153 |
25 – 53 |
128 – 154 |
|
11 |
27 – 51 |
135 – 160 |
27 – 59 |
134 – 160 |
|
12 |
30 – 62 |
140 – 165 |
30 – 67 |
139 – 167 |
|
13 |
35 – 66 |
147 – 170 |
33 – 75 |
145 – 175 |
|
14 |
39 – 69 |
150 – 173 |
37 – 78 |
151 – 182 |
|
15 |
42 – 71 |
152 – 175 |
42 – 80 |
158 – 186 |
|
16 |
44 – 72 |
153 – 175 |
48 – 82 |
165 – 189 |
|
17 |
45 – 72 |
154 – 176 |
54 – 87 |
166 – 190 |
|
18 |
47 – 72 |
155 – 176 |
54 – 88 |
162 – 190 |
Wybierz wiek dziecka i sprawdź parametry, które mu odpowiadają.
- Jeśli są poniżej – wzrost i waga poniżej normy.
- Jeśli są w przedziale – wzrost i waga prawidłowa.
- Jeśli są powyżej – wzrost i waga powyżej normy.
Przykładowo masa ciała 12-letniej dziewczynki powinna mieścić się w zakresie między 30 a 62 kilogramy, zaś wzrost między 140 a 165 cm. Ważne jest to, że między wagą a wzrostem nie powinna zachodzić zbyt duża dysproporocja.
Jak wyliczyć BMI dziecka i używać siatki centylowej?
Zdrowe dziecko zwykle będzie mieścić się w szeroko rozumianej normie. Ale jeśli chcesz się upewnić, czy na pewno tak jest, możesz obliczyć jego BMI i sprawdzić je na siatce centylowej. To istotne, bo w przypadku dzieci od 2. do 18. roku życia (a według niektórych badaczy nawet do 20.) zakresy norm BMI są zmienne. Zależnie od wieku zmienia się bowiem procentowy udział tkanki tłuszczowej w organizmie.
Możesz wyliczyć BMI korzystając z kalkulatora BMI dla dzieci lub wzoru na BMI do samodzielnych wyliczeń:
- masa ciała w kilogramach / wzrost w metrach do kwadratu.
Przykład dla chłopca, który waży 21 kg i ma 1,14 m wzrostu: 21/1,14x1,14 = BMI 16,16. Znając ten wynik powinniśmy wrócić do siatek centylowych BMI i sprawdzić, czy dla danego wieku będzie to zakres normy. Jeżeli założymy, że chłopiec ma 5 lat, to z BMI 16,16 będzie na 75 centylu, zatem w normie. Dla starszego dziecka (np. 13-letniego) BMI ok. 16 to już za mało (świadczy o niedowadze).
Prawidłowe BMI dziecka na siatkach centylowych
Sprawdź, na którym centylu siatki BMI znajduje się wynik twojego dziecka:
- BMI < 5 centyli to niedowaga,
- BMI od 5 do mniej niż 85 centyli – BMI prawidłowe,
- BMI od 85 do mniej niż 95 centyli – nadwaga,
- BMI powyżej 95 centyli – otyłość.
Fakty i mity dotyczące wzrostu i wagi dziecka
Zastanawiasz się, czy twoje dziecko będzie wyższe od ciebie? A może chcesz się dowiedzieć, od czego zależy tempo jego wzrostu? Oto ważne informacje na ten temat.
Czy twoje dziecko cię przerośnie?
Prawdopodobnie tak. Istnieje zjawisko polegające na tym, że dorośli mężczyźni są przeciętnie wyżsi od swych ojców o około 3,5 cm, a kobiety o około 3 cm od matek. To zasługa lepszych warunków życia – żywienia, opieki medycznej i mniejszej liczby chorób.
Czy dziecko, które urodziło się duże, w przyszłości też taki będzie?
Prawdopodobnie tak. Zwłaszcza jeśli ma wysokich rodziców i dziadków. Trudno jednak na podstawie samego wyglądu noworodka snuć domysły, jak duże dziecko z niego wyrośnie.
W jaki sposób powinny zmieniać się waga i wzrost dziecka?
W ciągu pierwszych 12 miesięcy życia maluchy przybierają na wadze około 7,5 kilograma, a rosną średnio 25 centymetrów. W drugim roku życia te wartości wynoszą odpowiednio 2 kilogramy i 12 centymetrów. Trzeba pamiętać, że są to średnie dane.
Od czego zależy tempo wzrostu dziecka?
Składa się na to wiele czynników – geny, dieta, tryb życia, stopień zanieczyszczenia środowiska i miejsce zamieszkania. Dziecko drobnych rodziców może być o głowę niższe od rówieśnika, którego tata ma dwa metry. Nawet dzieci tych samych rodziców mogą znacznie się od siebie różnić.
Jeśli waga i wzrost dziecka znajdują się na najniższych centylach oznacza to, że rozwija się nieprawidłowo?
Jeśli kolejne pomiary wypadają między 3. a 97. centylem, malec rozwija się prawidłowo. Ważne, by wynik znajdował się mniej więcej na tym samym poziomie, czyli na tych samych lub sąsiednich centylach, co przy poprzedniej kontroli.
Czy małe dziecko ma szansę „dogonić” rówieśników?
Owszem. Dziecko rośnie do momentu, kiedy nie zakończy się tzw. wiek kostny, czyli nie zamkną się nasady kości. U dziewcząt okres najszybszego wzrostu przypada na rok przed pierwszą miesiączką. Chłopcy rosną do około 20. roku życia.
Czy rzeczywiście w wakacje dzieci rosną szybciej?
Tak. Ma na to wpływ przede wszystkim fakt, że jesienią i zimą organizm koncentruje się na magazynowaniu tkanki tłuszczowej. Ponieważ latem jej zapas nie jest już tak potrzebny, organizm może skierować siły na zwiększenie tempa wzrostu.
Dlaczego dziecko bolą kości?
Dzieci rosną skokowo, po kilka centymetrów. W czasie takiego skoku mogą boleć je kości. Dzieje się tak, bo okostna nie nadąża za szybko wydłużającymi się kośćmi. Bóle wzrostowe najczęściej pojawiają się w nocy, bo wtedy wydzielana jest największa ilość hormonu wzrostu.
Treść artykułu została pierwotnie opublikowana 25.03.2010.
Czytaj także:
Jak obliczyć BMI dzieci i zinterpretować wynik? Sprawdź BMI dziecka, ale nie zapomnij zweryfikować wzrostu i wagi w siatkach centylowych
Jak szybko urosnąć? Te sposoby wydobędą twój genetyczny potencjał wzrostu
Obliczanie BMI nastolatków i interpretacja wyników. Co jest lepsze: BMI nastolatka czy informacje z siatek centylowych?
Skoki rozwojowe dziecka - co dzieje się w poszczególnych miesiącach
Jak obliczyć prawidłową wagę ciała? Poznaj przydatne i proste wzory!
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
