Odpowiedzi na pytanie „jak szybko urosnąć?” szukają najczęściej osoby młode, które czują, że odstają od grupy rówieśniczej. Niski wzrost bywa powodem nieprzyjemnych komentarzy, docinków i kompleksów, a przez to złego samopoczucia. Nastolatkowie i dzieci nie czują się komfortowo, kiedy pod jakimś względem nie pasują do grupy kolegów i koleżanek, dlatego szukają sposobów, żeby dorównywać innym, np. wyglądem. Każdy z nas jest jednak inny i rozwijamy się zgodnie z indywidualnym rytmem organizmu, dlatego „skoki rozwojowe” mogą u poszczególnych dzieci występować w innym okresie. Zatem jeśli brakuje ci kilku centymetrów do twoich rówieśników, to nie oznacza, że tak już pozostanie.
Spis treści:
- Co decyduje o wzroście człowieka?
- Tempo wzrostu
- Jak szybko urosnąć? Naturalne sposoby na wyższy wzrost
- Co niekorzystnie wpływa na wzrost?
- Hormon wzrostu — kiedy jest podawany?
Co decyduje o wzroście człowieka?
Wzrost człowieka jest to parametr określający jego wysokość mierzoną od czubka głowy do podeszwy stopy w pozycji wyprostowanej.
Dziś wiemy, że o naszym wzroście decydują w dużym stopniu geny (60-80%) oraz czynniki środowiskowe, takie jak dieta i narażenie na choroby. Wiadomo też, że za wzrost odpowiada co najmniej kilkadziesiąt różnych genów.
Głównym hormonem odpowiadającym za wzrastanie jest hormon wzrostu somatotropina (HGH). Jest wydzielany przez przysadkę mózgową — choroby mózgu mogą hamować produkcję tego związku i przyczyniać się do niskorosłości.
Chociaż istnieje duże prawdopodobieństwo, że wysocy rodzice będą mieli wysokie dzieci, a niscy — niskie, to jednak nie ma takiej gwarancji. Zdarza się, że dzieci są wyższe od rodziców, mogą odziedziczyć wzrost po dziadkach.
Nasz wzrost zależy też od pory dnia. Jesteśmy wyżsi rano, a niżsi wieczorem. Różnica może wynosić nawet ok. 1-2 cm. Wynika to z tego, że po nocy nasz kręgosłup jest rozciągnięty, a po całym dniu siły grawitacyjne wpływają na jego skurczenie.
Tempo wzrostu
Większość ludzi rośnie do około 18-21 roku życia (dziewczynki osiągają maksymalny wzrost w wieku ok. 16 lat), ponieważ wtedy zamykają się tzw. płytki wzrostowe znajdujące się w pobliżu zakończeń rosnących kości, i te przestają się wydłużać.
Tempo wzrostu jest zmienne na różnych etapach życia. Maksymalna prędkość wzrostu przypada na okres niemowlęcy i młodzieńczy. W okresie dojrzewania chłopcy rosną od 10 do 12 cm rocznie, a dziewczynki od 8 do 10 cm rocznie.
Dziewczynki są wyższe od chłopców w wieku 12-14 lat, jednak później chłopcy prześcigają je. Większość nastolatków urośnie w trakcie dojrzewania od 17 do 30 cm (przez ok. 4 lata), zanim osiągnie swój ostatecznie genetycznie zaplanowany wzrost.
Zmiany hormonalne przypadające na koniec okresu dorastania powodują zamykanie płytek wzrostu i zatrzymanie wydłużania się kości.
Jak szybko urosnąć? Naturalne sposoby na wyższy wzrost
Chociaż wzrost jest determinowany w dużej mierze przez geny, to możemy starać się jak najlepiej wykorzystać swój potencjał wzrostu. Po okresie dojrzewania przestajemy rosnąć, ale wcześniej możemy wpłynąć na to, ile centymetrów nam przybędzie. Aby rosnąć prawidłowo, pamiętaj o poniższych zasadach.
Odżywiaj się zdrowo
Niedożywienie i niedobór składników odżywczych hamują wzrost i rozwój człowieka. W diecie powinny szczególnie znaleźć się cynk, selen, witamina D, mangan, miedź oraz żelazo. Jedzenie śmieciowych produktów i nadmiar cukru prowadzą do tego, że nie dostarczamy organizmowi właściwych składników stymulujących wzrost. Wybieraj takie produkty jak owoce i warzywa, chude mięsa, ryby, produkty pełnoziarniste. Unikaj tłuszczów nasyconych, tłuszczów trans oraz słodyczy.
Pamiętaj o aktywności fizycznej
Ćwiczenia pozwalają utrzymać prawidłową masę ciała, wzmacniają mięśnie i kości, korzystnie wpływają na sylwetkę — dzięki nim wykorzystasz swój potencjał wzrostu. Badania dowodzą, że regularne ćwiczenia powodują, że składniki odżywcze są lepiej wykorzystywane do wzrostu ważnych tkanek, a nie głównie tkanki tłuszczowej. Ćwiczenia pozwalają organizmowi działać prawidłowo i stymulują wydzielanie hormonu wzrostu, a także innych hormonów wpływających na rozwój.
Wykonuj ćwiczenia rozciągające
Wszelkie ćwiczenia, które nas rozciągają i powodują poprawę sylwetki, sprawią, że przybędzie nam kilka centymetrów. Długotrwała pozycja siedząca powoduje garbienie się. Niektórzy polecają na wzrost takie ćwiczenia jak wiszenie na drążku, zwis do góry nogami, skłony, mostek. Niestety nie ma dowodów na to, że dzięki nim człowiek rośnie szybciej, lecz z pewnością mogą korzystnie wpłynąć na postawę. Podobnie jak pływanie. Dodatkowo przebywanie w wodzie odciąża kręgosłup i powoduje jego rozciągnięcie, dlatego może to wpłynąć na wzrost.
Wysypiaj się
Zadbaj o odpowiednią ilość odpoczynku — podczas snu organizm uwalnia hormon HGH (hormon wzrostu). Jeżeli nie będziesz przeznaczać na sen wystarczająco dużo czasu, poziom tego hormonu może spadać, a to będzie wpływało na hamowanie wzrostu.
Dbaj o prawidłową postawę
Nie ma sposobu, który nagle pozwoliłby nam nagle urosnąć, ale wizualnie zyskamy kilka centymetrów, chociażby prostując sylwetkę. Zwracaj uwagę na to, jak siedzisz, stoisz, w jakiej pozycji śpisz. Unikaj siedzącego trybu życia, a jeśli już siedzisz, to dbaj o to, aby przyjmować prawidłową postawę: ściągać łopatki, nie garbić się. Przydatne są ergonomiczne fotele i poduszki do spania. Warto skonsultować się z fizjoterapeutą. Specjalista zaplanuje ćwiczenia, które mają na celu poprawę postawy ciała.
Badaj się regularnie
Na wzrost mogą wpływać choroby, dlatego należy regularnie wykonywać badania profilaktyczne, takie jak morfologia, hormony tarczycy czy glukoza. Skonsultuj się z lekarzem na temat tego, czy potrzebujesz dodatkowych badań. Być może warto skontrolować hormony wzrostu i hormony płciowe, takie jak testosteron czy estrogen. Badania pozwalają wcześniej wykryć nieprawidłowości, które niekorzystnie wpływają na wzrost.
Nie zapominaj o wizytach kontrolnych z małym dzieckiem. Pediatra na podstawie siatek centylowych określi, czy dziecko prawidłowo rośnie. W razie zauważenia odstępstw od normy może skierować na dalsze badania lub zaproponować leczenie.
Sprawdź: Prawidłowy wzrost i waga dziecka – normy dla każdego wieku [TABELA]
Co niekorzystnie wpływa na wzrost?
Wzrastanie mogą hamować:
- niedożywienie,
- niedobór składników odżywczych,
- przewlekły stres (wpływa hamująco na hormon wzrostu),
- niektóre schorzenia, np. osteoporoza, niedobór hormonu wzrostu, niedoczynność tarczycy, choroby przysadki, anemia, mukowiscydoza, zapalenia stawów, choroby jelit, zespół Turnera, zespół Downa, choroby wątroby, nerek,
- zanieczyszczenia środowiska, narażenie na metale ciężkie, takie jak ołów lub kadm oraz inne toksyczne związki,
- niski status socjoekonomiczny, dorastanie w rodzinie patologicznej.
Hormon wzrostu — kiedy jest podawany?
Czasami niski wzrost wymaga leczenia. Jedną z form terapii jest przyjmowanie hormonu wzrostu. Dotyczy to np. dzieci z niedoczynnością przysadki albo dziewczynek z zespołem Turnera. Hormon jest podawany codziennie. Problem niskiego wzrostu zawsze warto skonsultować z lekarzem.
Czytaj także:
Siatki centylowe - sprawdź, czy dziecko rozwija się prawidłowo
Bóle wzrostowe u dzieci – przyczyny, jak łagodzić objawy?
Co oznacza ból nóg u dzieci po infekcji? Sprawdź, ile trwa i jak postępować
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
