Większość ludzi świadomie nie je żywności pokrytej pleśnią, lecz może nam się to zdarzyć przez przypadek. Czasami zastanawiamy się, czy produkt, z którego usuniemy pleśń, nadal nadaje się do spożycia. A jeśli już zdarzy się nam zjeść spleśniałe jedzenie, to czy grozi nam to zatruciem.
Spis treści:
- Co to jest pleśń?
- Czy zjedzenie pleśni jest szkodliwe?
- Czym grozi zjedzenie pleśni?
- Czy można zjeść produkt po usunięciu pleśni?
- Co zrobić po zjedzeniu pleśni?
Co to jest pleśń?
Pleśń to występujące powszechnie grzyby strzępkowe, rosnące z wielokomórkowych włókien określanych jako strzępki (inaczej niż drożdże, które są grzybami jednokomórkowymi). Pleśń występuje w żywności, glebie, wodzie, mieszkaniach, a ich zarodniki w powietrzu.
Jedzenie jest bardzo korzystnym środowiskiem dla rozwoju tych grzybów, ponieważ preferują one miejsca wilgotne, ciepłe i pochodzenia organicznego. Pleśń może rozwijać się właściwie na każdym produkcie spożywczym. Wtedy na owocach, pieczywie, serku czy dżemie dostrzegamy zielone, białe lub czarne plamki.
Może rozwinąć się nie tylko w twoim domu, ale także podczas uprawy, zbiorów, produkcji żywności albo jej przechowywania.
Czy zjedzenie pleśni jest szkodliwe?
To zależy, ponieważ istnieją tysiące rodzajów pleśni o różnych cechach. Zjedzenie niektórych z nich może działać toksycznie i rakotwórczo. Na ogół przypadkowe spożycie spleśniałego produktu, np. chleba, w niewielkiej ilości, nie powoduje dolegliwości. Ale może się zdarzyć, że poczujesz się gorzej.
Po zjedzeniu pleśni mogą pojawić się np.: biegunka, nudności, duszność, podwyższona temperatura. W takich przypadkach trzeba zgłosić się do lekarza. Wszystko zależy od tego, z jakim rodzajem grzybów mieliśmy kontakt i w jakiej ilości je spożyliśmy.
Niektóre produkty są celowo pokryte pleśnią. Zjedzenie sera rokfor czy camembert nie stanowi większego zagrożenia. Zawierają one najczęściej grzyby z rodzaju Penicillium, które są też wykorzystywane do produkcji penicyliny.
Jednak pleśnie z grupy Penicillium, podobnie jak np. Aspergillus czy Fusarium, mogą być źródłem mykotoksyn – najgroźniejszych dla człowieka związków rakotwórczych i mutagennych (powodujących zmiany w DNA). Teoretycznie mogą prowadzić nawet do śmierci. Mykotoksyny występują najczęściej w zbożach, kukurydzy, kawie, orzechach lub mleku.
Do najgroźniejszych mykotoksyn produkowanych przez pleśnie należą:
- patulina – działa rakotwórczo i mutagennie, występuje na wielu owocach i warzywach, jest obecna w brązowych plamkach, np. na jabłkach, ale także w sinych, zielonkawych plamkach,
- aflatoksyny – działają rakotwórczo, mogą uszkadzać wątrobę i powodować raka tego narządu, działają szkodliwie na płód, występują na ogół w orzechach ziemnych, pistacjach, orzechach brazylijskich, zbożach, migdałach, czasami również pieczywie,
- ochratoksyny – powodują uszkodzenie nerek, mają działanie rakotwórcze (rak wątroby, rak dróg moczowych), obniżające odporność oraz szkodliwe dla płodu, występują przeważnie w wędlinach, orzechach, zbożach, przyprawach, kakao, kawie.
Czym grozi zjedzenie pleśni? Objawy zatrucia pleśnią
Przypadkowe zjedzenie pleśni zazwyczaj nie powoduje znaczących dolegliwości. Raczej nie zdarza się tak, że spożywamy jej dużo. Jednak niektóre rodzaje pleśni są bardziej szkodliwe, dlatego mogą wywołać:
- biegunkę,
- ból brzucha,
- nudności i wymioty,
- gorączkę,
- duszność.
Długotrwałe narażenie na pleśń (lub na większą jej ilość) może mieć groźniejsze konsekwencje: powodować rozwój raka, osłabiać odporność organizmu, a nawet prowadzić do śmierci.
Zjedzenie pleśni przez osobę na nią uczuloną może wywołać silną reakcję alergiczną, objawiającą się m.in. dusznością, kaszlem lub obrzękiem. Osoba z alergią na pleśń nie powinna nawet wąchać takiej żywności, gdyż zarodniki grzyba mogą trafić do dróg oddechowych i wywołać atak astmy.
Czy wystarczy usunąć pleśń, żeby zjeść produkt?
Na ogół nie wystarczy. Badania pod mikroskopem wykazały, że to co widzimy gołym okiem to tylko wierzchołek góry lodowej. Pleśń "zapuszcza" setki mikrowłókien w głąb produktu aż do dna naczynia. Można więc uznać, że to, co pokrywa pleśń, jest całkowicie zakażone. Dotyczy to zwłaszcza rzadkich i mokrych produktów, jak np. serki czy dżem.
W przypadku twardych pokarmów, jak twardy ser, marchew, kapusta, można ewentualnie odkroić pokryty pleśnią fragment z kilkucentymetrowym marginesem. Oprócz wzroku do oceny wykorzystujmy też węch. Niektóre produkty mają specyficzny zapach wilgoci – lepiej wtedy z nich zrezygnować.
Co zrobić po zjedzeniu pleśni?
Jeśli przypadkowo zjadłeś pleśń, po prostu obserwuj swój organizm. Najprawdopodobniej nic złego się nie wydarzy. Jednak jeśli pojawią się dolegliwości, skontaktuj się z lekarzem.
Produkt pokryty pleśnią wyrzuć do kosza. A już na pewno, jeśli należy do miękkich lub wodnistych pokarmów, w których grzyb łatwo się rozprzestrzenia.
Czytaj także:
Mukormykoza, czyli "czarny grzyb" - co to jest, objawy i leczenie
Cladosporium – alergia na grzyby mikroskopowe, objawy, leczenie uczulenia na pleśń
Chlebak to siedlisko bakterii i groźnych zarazków. Jak się ich pozbyć?
Zatrucie grzybami – objawy, zapobieganie i pierwsza pomoc
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
