Jak działa gospodarka węglowodanowa naszego organizmu?
Stężenie glukozy jest precyzyjnie regulowane przez organizm i w stanie zdrowia wynosi 70 – 180 mg/dl. Podany zakres stężeń dotyczy zarówno wartości występujących na czczo, po kilkugodzinnym głodzeniu, jak i po posiłkach z dużą ilością węglowodanów. Glukoza w naszej surowicy pochodzi z pokarmów oraz z biosyntezy w wątrobie między innymi z aminokwasów. Cukry z pokarmu podlegają w jelitach trawieniu pod wpływem odpowiednich enzymów, są rozkładane do cukrów prostych, jak glukoza, galaktoza i fruktoza. Tylko glukoza jest wchłaniana do krwiobiegu. Fruktoza i galaktoza podlegają przekształceniu do glukozy.
Hiperglikemia
Podwyższone poziomy glukozy świadczą najczęściej o cukrzycy. Hiperglikemia z innych przyczyn jest na ogół umiarkowana i może być spowodowana nadczynnością przysadki, gruczołu tarczowego, nadnerczy oraz pobudzeniem układu współczulnego, np. w stresie. Występuje także niekiedy w chorobach zakaźnych, w chorobach neurologicznych, w zapaleniu trzustki. Ale wówczas ma charakter przejściowy i normalizuje się po powrocie do zdrowia. Należy pamiętać, że nawet jawna cukrzyca o łagodnym przebiegu nie musi powodować hiperglikemii. Wobec małej czułości diagnostycznej testu oznaczanie glukozy na czczo, podstawową metodą oceny gospodarki węglowodanowej są testy czynnościowe, między innymi test tolerancji glukozy. Test ten polega na zbadaniu poziomu glukozy na czczo a następnie wypiciu 75 gram glukozy rozpuszczonej w 250-300 ml wody i zbadaniu poziomu cukru po 120 minutach.
Zobacz też: O czym świadczy nieprawidłowe stężenie bilirubiny?
Hipoglikemia
Zmniejszenie stężenia glukozy we krwi poniżej 40 mg/dl jest wyrazem hipoglikemii. Prowadzi to do objawów neurologicznych a ostatecznie śpiączki hipoglikemicznej. Przyczyną tego stanu może być długotrwałe głodzenie, zwłaszcza połączone z wysiłkiem fizycznym oraz nadmierne wydzielanie insuliny, na przykład w wyspiaku trzustki lub hiperplazji wysp trzustkowych, a także niedobory hormonów o działku antagonistycznym do insuliny, na przykład glikokortykosteroidy w niedoczynności nadnerczy. Niekiedy do stanów hipoglikemii dochodzi z powodu przedawkowania leków stosowanych w leczeniu cukrzycy, na przykład pochodnych sulfonylomocznika. Zmniejszenie stężenia glukozy występuje w 2-8 godzinie po spożyciu alkoholu.
Gdy podejrzewamy cukrzycę - diagnostyka
Badanie poziomu cukru na czczo jest traktowane jako badanie przesiewowe, które należy wykonywać u wszystkich chorych po 45 roku życia oraz u osób z grup ryzyka i z objawami wskazującymi na możliwe zaburzenia gospodarki węglowodanowej. Zwykle wykonuje się oznaczenie poziomu glukozy na czczo oraz w tak zwanym teście tolerancji glukozy – w 120 minucie po wypiciu 75 gram rozpuszczonej glukozy. Ma to podstawowe znaczenie w rozpoznawaniu cukrzycy.
Polecamy: Białko C-reaktywne CRP - ważny wskaźnik stanu zapalnego
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
