Zespól antyfosfolipidowy (APS) to choroba z grupy chorób autoimmunizacyjnych (choroby, w których układ odpornościowy pacjenta zwraca się przeciwko własnym tkankom i narządom), objawiająca się nawracającymi problemami z zatorami i zakrzepami oraz komplikacjami położniczymi pod postacią poronień. Choroba ta występuje u kobiet dwa razy częściej niż w przypadku mężczyzn.
Przyczyny
Przyczyny powstawania zespołu antyfosfolipidowego, podobnie jak innych chorób autoimmunizacyjnych, nie zostały poznane. Niektórzy naukowcy upatrują ich w prozakrzepowym działaniu przeciwciał antyfosfolipidowych, które występują we krwi pacjentów z APS. APS często współtowarzyszy innym chorobom autoimmunizacyjnym, chorobom nowotworowym, a także AIDS, ze względu na co podzielono go na dwie grupy: APS pierwotny (niezwiązany z innymi schorzeniami) oraz APS wtórny (w przebiegu innych chorób).
Objawy w kończynach dolnych
Objawy zespołu antyfosfolipidowego zależą od naczynia krwionośnego, w którym doszło do powstania zakrzepu. W 70% przypadków dochodzi do niego w naczyniach żylnych kończyn dolnych. Objawia się nagłym bólem nogi, zaczerwieniem, podwyższeniem jej temperatury, poszerzeniem naczyń żylnych na powierzchni, zaś w przypadkach ekstremalnych może rozwinąć się martwica kończyny, co grozi jej amputacją.
Zakrzepy w płucach i sercu
Ponadto do zakrzepu może dojść w naczyniach każdego narządu naszego ciała. Jeżeli dojdzie do niego w płucach, mamy do czynienia z tak zwaną zatorowością płucną, która nieleczona bardzo szybko może skończyć się śmiertelnie. W sercu doprowadza do upośledzenia czynności zastawek oraz może przyczynić się do powstania tak zwanego infekcyjnego zapalenia wsierdzia.
Nerki i mózg
Jeżeli zakrzep utworzy się w naczyniach nerkowych, może prowadzić to do powstania nadciśnienia tętniczego, zaburzeń w oddawaniu moczu, aż do całkowitego zniszczenia nerek z powodu niedokrwienia.
W rzadszych przypadkach dochodzi do zakrzepicy naczyń mózgowych, co doprowadza do powstawania nawracających udarów mózgu oraz naczyń ocznych, co może objawiać się wystąpieniem przemijającej ślepoty lub trwałym upośledzeniem wzroku.
Komplikacje położnicze
Dla kobiet szczególnie nieprzyjemną konsekwencją APS mogą być komplikacje położnicze, wśród których warto wymienić poronienia, przedwczesne porody, bardzo wysokie ciśnienie tętniczego w ciąży czy niewydolność łożyska. Wszystko to doprowadza kobiety do stanu, w którym przeprowadzanie prawidłowej ciąży staje się niemożliwe.
Diagnostyka
Zespół antyfosfolipidowy rozpoznaje się na podstawie objawów klinicznych, takich jak zakrzepica i niepowodzenia położnicze oraz badań dodatkowych, które obejmują badania krwi oraz badania obrazowe. W badaniach krwi oznacza się tak zwany antykoagulant toczniowy ( obecny u prawie 90% chorych), przeciwciała przeciwjądrowe oraz wykonuje się morfologię, gdzie można stwierdzić obniżoną liczbę płytek krwi oraz liczbę krwinek czerwonych poniżej normy. Badania obrazowe służą głównie ustaleniu lokalizacji zakrzepów lub zatorów.
Czytaj też: Czym jest przewlekła niewydolność żylna?
Jak leczyć?
Leczenie APS sprowadza się głównie do podawania leków przeciwzakrzepowych oraz unikania sytuacji, które mogą zwiększać ryzyko powstawania zakrzepów ( na przykład u kobiet z APS zakazano przyjmowania tabletek antykoncepcyjnych oraz hormonalnej terapii zastępczej). Rokowanie w tej chorobie zależy głównie od lokalizacji zakrzepów oraz objawów, które się z nią wiążą.
Czytaj też: Kto jest w grupie ryzyka poronienia?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
