Antybiotyki likwidują nie tylko chorobotwórcze bakterie, ale również te pożyteczne dla organizmu, które są potrzebne do prawidłowego działania układu pokarmowego i układu odpornościowego. Szacuje się, że powrót mikrobiomu jelit do równowagi po krótkiej kuracji antybiotykowej zajmuje kilka miesięcy. Przyjmowanie probiotyków, czyli preparatów osłonowych, w trakcie antybiotykoterapii i po niej może pomagać w przywróceniu prawidłowego składu mikroflory, a przede wszystkim zapobiegać biegunce poantybiotykowej. Jednak trzeba dodać, że część naukowców się z tym nie zgadza i uważa, że probiotyki opóźniają powrót zdrowego stanu jelit.
Spis treści:
- Probiotyk przed czy po antybiotyku?
- Probiotyk przy antybiotykach – czy warto stosować?
- Probiotyk przed czy po jedzeniu
- Jaki probiotyk po antybiotyku?
Probiotyk przed czy po antybiotyku?
Standardowo probiotyk należy przyjmować co najmniej 2-3 godziny po antybiotyku w trakcie kuracji oraz przez minimum 1-2 tygodnie po niej. Taki czas jest potrzebny do tego, żeby pożyteczne bakterie mogły zasiedlić układ pokarmowy bez narażenia na pełne działanie leku. Stosowanie probiotyku w tym samym czasie z antybiotykiem spowoduje, że ten pierwszy będzie całkowicie nieskuteczny.
Na rynku są dostępne probiotyki, które można przyjmować razem z antybiotykiem. Nie zawierają bakterii, a drożdże Saccharomyces boulardii, które są odporne na działanie antybiotyków, a jednocześnie zapobiegają biegunce.
Czy warto brać probiotyk przy antybiotykach? Wyniki badań
Większość badań sugeruje, że stosowanie probiotyku w trakcie i po antybiotykoterapii jest korzystne, ponieważ zmniejsza ryzyko wystąpienia biegunki. Istnieją też dowody, które temu przeczą...
Badanie przeprowadzone przez naukowców z Instytutu Naukowego Weizmanna w Izraelu dowiodło, że przyjmowanie probiotyków po antybiotykoterapii opóźniało powrót właściwej równowagi mikrobiologicznej w jelitach. Po 5 miesiącach od leczenia antybiotykiem u uczestników stosujących przez miesiąc probiotyk nadal obserwowano nieprawidłowości mikrobiomu jelitowego. Zatem szybciej do zdrowia dochodziły osoby, które nie przyjmowały probiotyku niż te, które go stosowały. Naukowcy bezpośrednio oceniali florę bakteryjną układu pokarmowego.
Na to, że probiotyk nie działa tak, jak powinien, mogą wpływać różne czynniki, w tym: rodzaj preparatu, zła dieta, zbyt mała dawka bakterii, niszczenie mikrobów przez soki żołądkowe. Nie ma jasnych wytycznych co do tego, jaki probiotyk, w jakich ilościach i przy jakim leczeniu oferuje najlepsze efekty.
W związku z tym, że ogólnie przeważają argumenty za tym, aby przyjmować preparat osłonowy przy antybiotykoterapii, należy stosować się do tych wytycznych i zaleceń lekarza.
Probiotyk przed czy po jedzeniu
Probiotyk należy przyjmować do 30 minut przed albo w trakcie posiłku. Pożywienie neutralizuje sok żołądkowy, dzięki czemu bakterie probiotyczne mają większe szanse na przeżycie i trafienie do jelita. Zalecenia dotyczące przyjmowania probiotyku mogą różnić się w zależności od produktu, dlatego zawsze trzeba sprawdzić informacje zawarte w ulotce.
Jaki probiotyk po antybiotyku?
Najlepiej przebadane mikroby probiotyczne pod kątem zapobiegania biegunce po antybiotyku to niektóre szczepy pałeczek kwasu mlekowego Lactobacillus (głównie Lactobacillus rhamnosus GG) oraz Saccharomyces boulardii. Dobrym wyborem są też preparaty zawierające dodatkowo prebiotyki, czyli substancje odżywiające pożyteczne bakterie i ułatwiające kolonizację jelit przez te drobnoustroje.
Aby zwiększyć liczbę pożytecznych bakterii w układzie pokarmowym, powinniśmy też wzbogacić dietę o produkty probiotyczne. Są to jogurty, kefiry, maślanki, kiszonki, pieczywo na zakwasie. Spożywanie ich zamiast probiotyku może nie być wystarczające w trakcie antybiotykoterapii, dlatego stanowią dodatkowe wsparcie.
Źródła:
Ng KM, Recovery of the Gut Microbiota after Antibiotics Depends on Host Diet, Community Context, and Environmental Reservoirs. Cell Host Microbe. 2019 Nov 13;26(5):650-665.e4. doi: 10.1016/j.chom.2019.10.011. Erratum in: Cell Host Microbe. 2020 Oct 7;28(4):628. doi: 10.1016/j.chom.2020.09.001,
www.bbc.com/future/article/20190124-is-it-worth-taking-probiotics-after-antibiotics,
Suez J, Post-Antibiotic Gut Mucosal Microbiome Reconstitution Is Impaired by Probiotics and Improved by Autologous FMT. Cell. 2018 Sep 6;174(6):1406-1423.e16. doi: 10.1016/j.cell.2018.08.047,
Éliás, A.J., Barna, V., Patoni, C. et al. Probiotic supplementation during antibiotic treatment is unjustified in maintaining the gut microbiome diversity: a systematic review and meta-analysis. BMC Med 21, 262 (2023). https://doi.org/10.1186/s12916-023-02961-0.
Czytaj także:
Synbiotyk a probiotyk. Czym się różnią i który wybrać?
Naturalne probiotyki to nie tylko kiszonki i jogurt. 13 skutecznych probiotyków z twojej kuchni
Po jakim czasie antybiotyk zaczyna działać? Dowiedz się, jak rozpoznać, że jest nieskuteczny
Jak długo organizm oczyszcza się z antybiotyku? 7 sposobów na detoks po antybiotykoterapii
5 znaczących błędów przy przyjmowaniu antybiotyków
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
