Jakie zwierzęta można wykorzystać w animaloterapii?
Do działań terapeutycznych można wykorzystywać wszystkie zwierzęta. Wszystko zależy od tego, czego oczekujemy w zamian. Czy zależy nam na wypełnieniu czasu wolnego, czy też na przełamywaniu lęków, barier, albo po prostu na zabawach. Bezwarunkowo musi być jednak zapewnione bezpieczeństwo podopiecznych podczas zajęć.
Część programów terapeutycznych propagujących animaloterapię bazuje na pracy ze zwierzęciem przez zabawy z nim, obcowanie, sprawowanie nad nim opieki. Ale są i takie, które wykorzystują zwierzęta w typowej pracy terapeutycznej.
Jeden z programów propagujących w terapii kontakt ze zwierzętami – program Pet Partners (USA) – wykorzystuje m.in.: psy, koty, świnki morskie, króliki, papugi, kury, gęsi, konie, lamy, osły i wiele innych zwierząt. W ramach tego programu prowadzi się szkolenia właścicieli zwierząt, którzy po zakończeniu kursu będą odwiedzali osoby potrzebujące pomocy.
Jakie programy zajmują się zooterapią?
Obecnie w USA funkcjonuje ponad 2500 zespołów Pet Partners, które działają w 45 stanach i w 4 innych krajach, pomagając łącznie ponad 350 000 osób w ciągu roku.
Podobnym programem jest Animal Assisted Activities – AAA. Praca w ramach programu oparta jest na wolontariacie i polega na odwiedzaniu przez wolontariusza wraz ze zwierzęciem osób chorych i niepełnosprawnych w ośrodkach leczniczych, opiekuńczych i domach prywatnych. Celem jest zwykły kontakt – spotkanie ze zwierzęciem, zabawa z nim, oderwanie od codziennych zmagań z chorobą, niepełnosprawnością. Zajęcia są spontaniczne, trwają tyle, ile jest to konieczne.
Innymi zasadami kieruje się program Animal Assisted Therapy – AAT. Podejmowane działania terapeutyczne mają jasno określony cel i są prowadzone przez przygotowanego terapeutę. Animal Assisted Therapy, w przeciwieństwie do AAA, jest systematycznie planowana i ma na celu poprawę funkcji ruchowych, społecznych, emocjonalnych czy też poznawczych pacjenta.
Zajęcia mogą być prowadzone indywidualnie w zespołach lub w grupie. Cały proces realizacji programu jest dokumentowany i rozwijany. Cele i zadania ustala się indywidualnie, zależnie od potrzeb danego pacjenta, a na zakończenie danego etapu terapii dokonywana jest ewaluacja.
Zobacz też: Od jak dawna stosuje się zooterapię?
Do osiągnięcia jakich celów dąży program AAT?
1. W zakresie rozwoju fizycznego:
- rozwijanie funkcji motorycznych,
- rozwijanie umiejętności poruszania się na wózku,
- rozwijanie poczucia równowagi;
2. W zakresie zdrowia psychicznego:
- rozwijanie werbalnego porozumiewania się członków grupy,
- rozwijanie umiejętności koncentracji,
- rozwijanie umiejętności wypoczywania/rekreacji,
- podwyższanie samooceny,
- obniżanie lęku,
- obniżanie poczucia samotności;
3. W zakresie sfery poznawczej:
- rozwijanie słownictwa,
- polepszanie pamięci krótko- i długotrwałej,
- rozwijanie rozumienia pojęć takich, jak wielkość, kolor;
4. W zakresie sfery emocjonalno-społecznej:
- rozwijanie chęci brania udziału w zajęciach z grupą,
- rozwijanie interakcji z innymi uczestnikami zajęć,
- rozwijanie interakcji z personelem.
Jakie korzyści płyną z animaloterapii?
Wzajemne oddziaływanie na siebie człowieka i zwierzęcia może dostarczyć dorosłym i dzieciom korzyści takich jak:
- Rozwijanie zdolności empatii.
- Skupienie się na świecie zewnętrznym.
- Wychowywanie innej istoty.
- Relacja wzajemnego zaufania i świadomość istnienia więzi między człowiekiem a zwierzęciem.
- Akceptacja (pozytywne przyjęcie lub przyzwolenie).
- Rozrywka.
- Socjalizacja (szukanie towarzystwa innych, umiejętność współdziałania).
- Stymulacja psychiczna.
- Kontakt fizyczny, dotyk.
- Korzyści fizjologiczne (pozytywny wpływ na podstawowe funkcje organizmu).
Zobacz również: Terapia jajem w praktyce: oczyszczanie głowy
Dla kogo przeznaczone są zajęcia zooterapii?
Zajęcia animaloterapii kierowane są do dzieci zarówno zdrowych, jak i z różnymi deficytami rozwojowymi natury fizycznej, umysłowej oraz emocjonalnej.
Ten typ terapii kierowany jest zatem do dzieci:
- z porażeniem mózgowym,
- z niedowładem kończyn,
- z zaburzeniami rozwoju motorycznego,
- z zespołem wiotkiego dziecka,
- z zanikiem mięśni,
- autystycznych,
- z zespołem Downa,
- z deficytami uwagi (ADHD, ADD),
- niestabilnych emocjonalnie,
- opóźnionych umysłowo,
- upośledzonych umysłowo,
- inne.
Zobacz również: Jakie są przeciwwskazania do zooterapii?
Fragment pochodzi z książki „Baw się poprzez animaloterapię” autorstwa Anny Franczyk, Katarzyny Krajewskiej i Joanny Skorupy (Impuls, 2012). Publikacja za zgodą wydawcy
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
