Cytologia raz do roku
Aby możliwe było skuteczne leczenie raka szyjki macicy, pacjentka powinna trafić do lekarza we wczesnym stadium rozwoju choroby.
Unia Europejska proponuje w związku z tym, aby u wszystkich kobiet powyżej 30. roku życia wykonywane były przesiewowe badania cytologiczne przynajmniej raz w roku i aby lekarz pierwszego kontaktu weryfikował datę ostatnio przeprowadzanej cytologii.
Diagnozowanie raka szyjki macicy
Podstawą diagnostyki w przypadku podejrzenia raka szyjki macicy jest pełne badanie lekarskie oraz badanie ginekologiczne, w tym cytologiczne i kolposkopowe, a także pobranie wycinka do badania histopatologicznego.
Przy doborze optymalnej metody leczenia bardzo istotne jest jak najszybsze ostateczne rozpoznanie choroby wraz z oceną stopnia zaawansowania. Dlatego poza wyżej wymienionymi badaniami wykonuje się dodatkowo:
- badanie morfologii krwi i moczu,
- USG przezpochwowe i jamy brzusznej,
- cystoskopię,
- proktoskopię,
- RTG klatki piersiowej,
- RTG kości,
- badanie materiałów z ewentualnych zmian w odbytnicy i pęcherzu moczowym.
Oceniając szansę na pełne wyleczenie, bierze się pod uwagę szereg czynników rokowniczych takich jak: ogólny stan chorej, poziom wiedzy medycznej i możliwości ośrodka onkologicznego, w którym będzie się ona leczyć, stopień zaawansowania raka, masę i postać histologiczną guza i stan węzłów chłonnych.
Rak szyjki macicy – stadia
Wyróżnia się kilka stadiów raka szyjki macicy. Rak przedinwazyjny (stadium 0 – carcinoma in situ), kiedy proces nowotworowy ograniczony jest jedynie do nabłonka, i stadium inwazyjne (1–4), w których rak przekracza błonę podstawną nabłonka i nacieka głębsze tkanki szyjki macicy oraz często inne narządy sąsiadujące.
Stadium |
Opis |
Stadium |
Opis |
0 |
Neoplazja śródnabłonkowa dużego stopnia (CIN III) |
I |
Rak ograniczony wyłącznie do szyjki |
IA |
Stadium przedkliniczne, do rozpoznania tylko pod mikroskopem |
IA-1 |
Głębokość nacieku do 3 mm, średnica zmiany do 7 mm |
IA-2 |
Głębokość 3–5 mm, średnica do 7 mm |
IB |
Inwazja większa niż w IA-2 |
IB-1 |
Klinicznie widoczna zmiana nie przekraczająca 40 mm |
IB-2 |
Klinicznie widoczna zmiana przekraczająca 40 mm |
II |
Komórki nowotworowe poza szyjką macicy, ale rak nie nacieka dolnej 1/3 części pochwy ani ścian miednicy małej |
IIA |
Rak nacieka proksymalny odcinek pochwy (górne 2/3) |
IIB |
Rak nacieka przymacicza |
III |
Rak dochodzi do ściany miednicy małej, nacieka 1/3 dolną część pochwy, może występować wodonercze i/lub niewydolność nerek |
IIIA |
Rak nie dochodzi do ścian miednicy małej, nacieka 1/3 dolną część pochwy |
IIIB |
Rak nacieka ściany miednicy i jest przyczyną wodonercza i (lub) niewydolności nerek |
IV |
Rak wychodzi poza miednicę małą albo nacieka błonę śluzową pęcherza moczowego i/lub odbytnicy |
IVA |
Rak nacieka narządy miednicy małej: odbytnicę i/lub pęcherz moczowy |
IVB |
Występują przerzuty odległe |
Zobacz też: Rak szyjki macicy w pytaniach i odpowiedziach
Leczenie raka szyjki macicy
W stadium przedinwazyjnym możliwe są następujące metody leczenia:
- niszczenie komórek nowotworowych za pomocą promienia laserowego (chirurgia laserowa);
- niszczenie komórek nowotworowych poprzez ich zamrożenie (kriochirurgia);
- usunięcie fragmentu tkanki szyjki macicy w kształcie stożka (chirurgiczna konizacja);
- wycięcie zmienionego fragmentu szyjki macicy za pomocą tzw. pętli elektrycznej (LEEP).
W przypadku stadium inwazyjnego dobór najodpowiedniejszej metody zależy od decyzji kobiety i jej lekarza prowadzącego. W grę wchodzą:
- radioterapia wysokimi dawkami promieniowania, w celu zablokowania namnażania się komórek nowotworowych;
- chemioterapia, która działa na całość organizmu, zabijając komórki rakowe nawet znajdujące się w odległych narządach takich jak płuca, wątroba, czy układ nerwowy;
- histerektomia (całkowite usunięcie macicy) często wraz z usunięciem okolicznych węzłów chłonnych.
Walka z rakiem może również polegać na naprzemiennym stosowaniu wszystkich wymienionych metod poprzez łączenie ich ze sobą w odpowiednich konfiguracjach.
Tylko wczesna profilaktyka raka szyjki macicy, regularne wizyty u lekarza ginekologa, wykonywanie cytologii i innych niezbędnych badań, mogą uchronić kobiety przed śmiertelnym żniwem, jakie zbiera rak szyjki macicy. Przedinwazyjny rak szyjki macicy jest w 100 % wyleczalny. Ochronę przed typami wirusa HPV odpowiedzialnymi za raka szyjki macicy zapewniają szczepienia HPV.
Zobacz też: Rozmowa z Natalią Lesz na temat raka szyjki macicy
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!