Rak szyjki macicy w pytaniach i odpowiedziach

Do wypadnięcia macicy może dojść, jeśli mięśnie i więzadła, które ją podtrzymują, ulegną osłabieniu/fot. Fotolia
Czy kobieta zakażona wirusem HPV może mieć problem z zajściem w ciążę? Czy każda kobieta jest zagrożona zachorowaniem na raka szyjki macicy? Jak często należy robić cytologię? Kto powinien się szczepić przeciwko wirusowi HPV? Czy warto wykonać test na obecność DNA wirusa HPV przed szczepieniem?
Do wypadnięcia macicy może dojść, jeśli mięśnie i więzadła, które ją podtrzymują, ulegną osłabieniu/fot. Fotolia

Czy kobieta zakażona wirusem HPV może mieć problem z zajściem w ciążę?

Niektóre badania wykazują, że zakażenie HPV może zmniejszać zarówno szansę zajścia w ciążę, jak i jej donoszenia. Przypuszcza się, że niektóre poronienia, zwłaszcza w bardzo wczesnej fazie ciąży, mogą być wynikiem zakażenia HPV. Także zabiegi operacyjne wykonywane na szyjce macicy z powodu zmian wywołanych zakażeniem HPV mogą być istotną przyczyną trudności z zajściem w ciążę lub jej donoszeniem. Niekiedy także emocjonalne konsekwencje świadomości zakażenia wirusem HPV mogą prowadzić do zaburzeń aktywności seksualnej. Również nawracające brodawki płciowe znacznie ograniczają tę aktywność.

Czy ryzyko zarażenia wirusem HPV dotyczy kobiet, które miały w życiu tylko jednego partnera?

Jeżeli partner miał wcześniejsze doświadczenia seksualne, to był narażony na ryzyko zakażenia HPV. Nie trzeba mieć wielu partnerów, by zakazić się tym wirusem. Mężczyzna zakażony wirusem brodawczaka ludzkiego może nie mieć objawów i zupełnie nieświadomie zakazić nim partnerkę.

Czy każda kobieta jest zagrożona zachorowaniem na raka szyjki macicy?

Pojedyncze przypadki raka szyjki macicy zdarzają się nawet wśród nastolatek (15-19 lat), nieco więcej zachorowań jest między 20. a 29. rokiem życia, ale prawdziwy dramat zaczyna się po trzydziestce. Liczba chorych gwałtownie rośnie, szczyt osiąga w grupie kobiet w wieku 45-49 lat. Niepokojące jest to, że od początku lat osiemdziesiątych systematycznie wzrasta umieralność wśród młodych kobiet z powodu tego raka.

Jak często należy robić cytologię?

Najpewniejszą ochronę uzyskamy, gdy każda kobieta, która rozpoczęła współżycie seksualne, wykona badanie cytologiczne nie później niż 3 lata od inicjacji lub w 21. roku życia. Do 30. roku życia badaniu należy poddawać się raz w roku. Potem, jeśli trzy kolejne wyniki badań były prawidłowe, cytologię można wykonywać rzadziej, czyli co 2-3 lata, chyba że lekarz zaleci częściej. Kobiety po 70. roku życia, które miały prawidłowe co najmniej trzy kolejne wyniki badań w ciągu ostatnich 10 lat, mogą już w ogóle nie robić cytologii. Badania cytologiczne stanowią element ogólnopolskiego programu profilaktyki chorób nowotworowych. Są one w nim traktowane priorytetowo, a kobiety otrzymują świadczenie bezpłatnie. Ze względu na ograniczone środki finansowe budżetu konieczne są pewne modyfikacje, tak by przy zachowaniu optymalnych wyników zdrowotnych zapewnić jak największą ich dostępność. W aktywnym programie badań cytologicznych rozpoczynają się one u kobiet w 25. roku życia i są powtarzane co 3 lata do wieku 59 lat.

Zobacz też: Dieta dla chorego na nowotwór – wywiad z dietetykiem

Gdzie można wykonać cytologię bezpłatnie w ramach programu?

Do bezpłatnego badania cytologicznego w ramach Populacyjnego Programu Profilaktyki i Wczesnego Wykrywania Raka Szyjki Macicy uprawnione są co 3 lata kobiety w wieku 25-59. Lista gabinetów wykonujących badanie w ramach programu według województw dostępna jest na stronie programu: http://polecamcytologie.pl Szczegółowe informacje o punktach przeprowadzających badanie można znaleźć na stronach poszczególnych Wojewódzkich Ośrodków Koordynujących Program.

Kto powinien się szczepić przeciwko wirusowi HPV?

Polskie i światowe towarzystwa medyczne zalecają szczepienie dziewcząt w różnych przedziałach wiekowych między 11. i 18. rokiem życia (np. w Australii refundowane są szczepienia przeciw HPV 6,11, 16 i 18 dla dziewcząt od 13. do 18. roku życia). Szczepionka skierowana przeciw dwu typom wirusa HPV (16 i 18) jest wskazana dla dziewcząt i kobiet od 10. do 25. roku życia. Szczepionka przeciw czterem typom wirusa (HPV 6,11, 16 i 18) jest wskazana dla dzieci (także chłopców, których ma chronić przed brodawkami płciowymi) od 9. do 15. roku życia i dla kobiet od 16. do 26. roku życia.

Czy szczepienie przeciw HPV jest bezpieczne i całkowicie chroni przed rakiem szyjki macicy?

Bezpieczeństwo i skuteczność szczepionek przeciw HPV były poddawane ocenie podczas wieloletnich badań klinicznych. Żadna ze szczepionek nie chroni całkowicie przed rakiem szyjki macicy, ponieważ wysokoonkogenne typy HPV (16 i 18) przeciw którym skierowane są szczepionki są odpowiedzialne za nieco ponad 70% przypadków raka szyjki macicy. Wykonywanie badań cytologicznych po szczepieniach jest więc nadal konieczne, ponieważ pozostaje istotny margines przypadków raka, przed którymi szczepionka nie jest w stanie zabezpieczyć.

Dlaczego zaleca się szczepienie młodych osób?

Najlepsze efekty profilaktyczne przynosi szczepienie dziewcząt i chłopców zanim ich organizm zetknie się z wirusem HPV, a więc przed rozpoczęciem życia seksualnego. Nie oznacza to jednak, że nie warto szczepić się po rozpoczęciu współżycia. Zaszczepić się zdecydowanie warto, bo inicjacja życia intymnego nie oznacza, że jednocześnie doszło do zakażenia, a poza tym niezwykle rzadko zdarza się, aby ktoś zetknął się od razu ze wszystkimi typami wirusa przeciwko którym skierowane są szczepionki.

Zobacz też: Gdzie i kiedy wykonać bezpłatną cytologię?

Jeśli się zaszczepię, to już nie będę musiała robić cytologii?

Wykonywanie badań cytologicznych po szczepieniach jest nadal konieczne. Należy pamiętać, że szczepionki zapobiegają zmianom wywołanym przez typy 16 i 18 wirusa HPV związane z powstawaniem 70% raków szyjki macicy. Pozostaje więc bardzo ograniczony, ale istotny margines przypadków raka, przed którymi szczepionka nie jest w stanie zabezpieczyć. Ponadto szczepionka nie ma działania leczniczego, a nie można wykluczyć, że przed szczepieniem doszło już do wcześniejszego zetknięcia się z wirusem HPV 16 lub 18, lub z innymi typami wirusa niż te, przeciwko którym skierowana jest szczepionka.

Czy warto wykonać test na obecność DNA wirusa HPV przed szczepieniem?

Przed podaniem szczepionki nie są wymagane żadne wstępne badania, w tym także badanie DNA HPV. Okoliczność przyjęcia szczepionki przeciw HPV to natomiast znakomita okazja do wykonania badania cytologicznego.Dziewczynki mogą zostać przebadane przez lekarza pediatrę lub rodzinnego, który za zgodą rodziców może podjąć decyzję co do ewentualnego szczepienia.

Zobacz też: Czy warto szczepić się przeciwko HPV?

Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!

Redakcja poleca

REKLAMA