Smog a wzrok – jak zanieczyszczenia z powietrza wpływają na oczy

smog fot. Fotolia
Na nasze pytania odpowiada okulista dr hab. med. Bartłomiej Kałużny z kliniki Oftalmika z Bydgoszczy.
Marta Słupska / 14.12.2017 11:11
smog fot. Fotolia

Dużo mówi się o tym, jak smog wpływa na nasz układ oddechowy. A czy zagraża też oczom?

Smog to duża ilość szkodliwych pyłów, które zwłaszcza przy bezwietrznej pogodzie tworzą nisko zawieszoną mgłę. Cząsteczki pyłu zawierają między innymi związki organiczne, siarkę, metale ciężkie dioksyny oraz alergeny, a ich wysokie stężenie może wywołać liczne choroby, także okulistyczne, np. zespół suchego oka, zapalenie spojówek i inne dające poważne konsekwencje zdrowotne. Dla oczu szczególnie szkodliwy jest pył PM10, którego cząsteczki mają średnicę mniejszą niż 10 µm. Mogą  wywoływać zapalenie spojówek, ale podrażniają również błony śluzowe gardła i nosa. 

Pieką cię oczy? Sprawdź czy to nie przez pasożyty!

Jakich schorzeń oczu możemy się nabawić przez smog? Jakie są ich objawy?

Aparat oka jest bezpośrednio narażony na działanie zanieczyszczonego powietrza, które bardzo go wysusza. Łzy składają się z trzech warstw: wodnej, lipidowej i mucynowej, a każda pełni swoją własną funkcję. Zaburzenie którejkolwiek z tych warstw może prowadzić do wystąpienia  suchości oczu poprzez wystąpienie nadmiernego parowania, wysychania lub zaburzenia produkcji łez. W konsekwencji dochodzi do pojawienia się zespołu suchego oka czy też do stanu zapalnego zewnętrznych warstw oczu.

Głównymi objawami są: suchość, zmęczenie i podrażnienie oczu, uczucie obecności ciała obcego, pieczenia lub kłucia. Ponadto może wystąpić uczucie „piasku" w oczach, nadwrażliwość na światło, falujący i rozmyty obraz. Nieprawidłowy skład łez może dać także efekt nadmiernego łzawienia.

Oddzielny problem stanowi nadwrażliwość na związki chemiczne zawarte w pyłach. Powoduje ona między innymi uciążliwe objawy zapalenia spojówek.

Czy smog może doprowadzić do utraty wzroku? Czy może przyspieszyć utratę wzroku w przypadku jakieś choroby?

Nieleczony zespół suchego oka może prowadzić do poważnych konsekwencji. Mogą wystąpić nawracające infekcje, światłowstręt czy nadmierne wysuszenie rogówki, które generuje znaczny ból oraz poważne powikłania zagrażające całkowitą utratą widzenia. To są oczywiście sytuacje skrajne.

Czy możemy jakoś ochronić oczy przed smogiem? Czy pomaga na przykład noszenie okularów?

Jeśli nie stosujemy okularów korekcyjnych, warto stosować okulary przeciwsłoneczne, które mogą  chronić oczy przed szkodliwym promieniowaniem UV, a jednocześnie przynajmniej częściowo zabezpieczyć oczy przez pyłem i kurzem.

Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Warszawie zaleca w obecnym czasie bezwzględnie ograniczyć do minimum wyjścia na zewnątrz, zwłaszcza w przypadku osób uprawiających sporty oraz osób z grupy wrażliwej (kobiety w ciąży, osoby starsze i dzieci, osoby z chorobami serca oraz dróg oddechowych).

Jak wspomagać oczy, gdy jesteśmy narażeni na smog? Czy dobrym pomysłem jest używanie kropli nawilżających?

Bardzo ważne dla oczu jest prawidłowe nawodnienie organizmu, głównie picie dużej ilości wody, która ma wpływ na prawidłową produkcję łez, a co za tym idzie nawilżenie oczu. Należy także zadbać o zachowanie prawidłowej wilgotności powietrza w pomieszczeniu, w którym się przebywa. To ważne dla całego organizmu, a podczas smogu szczególnie dla oczu. Dodatkowo oczy ochronią krople nawilżające, które pomogą usunąć zanieczyszczenia z powierzchni oczu oraz poprawią nawilżenie ich powierzchni.

Wiedząc, że istnieje wysoki poziom szkodliwych pyłów, najlepiej jest zrezygnować z biegania i innych aktywności sportowych na zewnątrz. Wzmożony wysiłek fizyczny doprowadza do szybszego i bardziej intensywnego oddychania, co w konsekwencji powoduje wdychanie większej ilości zanieczyszczonego powietrza do płuc. Płuca można ochronić co prawda maseczką, ale oczy nadal wystawione będą na działanie zanieczyszczeń zawartych w powietrzu.

Jak można sobie radzić z zanieczyszczeniem powietrza w domu?

Zamknięte okna chronią nas od smogu w około 70%. Część zanieczyszczonego powietrza, nawet przy zamkniętych oknach, przedostaje się do pomieszczenia. Jak wiadomo, czasem trzeba też przewietrzyć. Jest kilka sposobów, które pozwolą na oczyszczenie powietrza w domu. Niektóre wymagają co prawda specjalnych urządzeń, ale i domowe sposoby mogą pomóc oczyścić powietrze. 
 
Jednym z tych najbardziej skutecznych jest  oczyszczacz powietrza. Niepożądane pyły i gazy wyłapują odpowiednie filtry. Dobry jest również jonizator powietrza, który wiąże szkodliwe substancje.  

Najprostszą, domową metodą jest nawilżanie powietrza. Jeśli nie mamy specjalnego nawilżacza, można ustawić na kaloryferze pojemnik z wodą lub wywiesić wilgotne ręczniki czy pranie. Jednym ze sposobów jest również zwilżenie zasłon lub firanek, gdyż to one są pierwszą barierą dla zanieczyszczonego powietrza. Niepożądane zanieczyszczenia przyklejają się do bariery, na którą trafiają.

Jak powstają okulary? Zobacz na naszym filmie!

Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!

Tagi: oko, oczy, wzrok, Smog

Redakcja poleca

REKLAMA