Lekarze i lekarze dentyści to zawody zaufania publicznego. Jako jedna z nielicznych grup zawodowych (obok m.in. prawników i architektów) mają prawo tworzyć własny samorząd zawodowy.
Ten samorząd był rozwiązywany dwukrotnie – raz przez hitlerowców w 1940 r., drugi raz – przez władze komunistyczne w 1950 r. Sytuacja zmieniła się w 1989 r., kiedy weszła w życie ustawa o izbach lekarskich, przyznająca środowisku lekarskiemu prawo do tworzenia własnego samorządu. Znowelizowana następnie w 2009 r. potwierdziła, iż okręgowe izby lekarskie są następcą prawnym działających do 1950 r. okręgowych izb lekarskich oraz okręgowych izb lekarsko-dentystycznych.
Zadania samorządu lekarskiego
Samorząd lekarski m.in.:
- sprawuje pieczę i nadzór nad należytym i sumiennym wykonywaniem zawodu lekarza,
- ustanawia obowiązujące wszystkich lekarzy zasady etyki i deontologii zawodowej oraz dbałość o ich przestrzeganie,
- reprezentuje i chroni zawód lekarza,
- integruje środowisko lekarskie,
- zajmuje stanowisko w sprawach stanu zdrowotności społeczeństwa, polityki zdrowotnej państwa oraz organizacji ochrony ochrony zdrowia,
- współpracuje z towarzystwami naukowymi, szkołami wyższymi i jednostkami badawczo-rozwojowymi w kraju i za granicą,
- prowadzi instytucje samopomocowe i inne formy pomocy materialnej dla lekarzy i ich rodzin,
Zadania te wykonuje m.in. przez:
- przyznawanie prawa wykonywania zawodu lekarza i prowadzenie rejestru lekarzy,
- negocjowanie warunków pracy i płacy,
- orzekanie o niezdolności do wykonywania zawodu lekarza,
- współdziałanie w sprawach doskonalenia zawodowego lekarzy,
- przewodniczenie komisjom konkursowym w konkursach na stanowisko ordynatora i uczestnictwo w konkursach na inne kierownicze stanowiska w służbie zdrowia,
- opiniowanie projektów ustaw dotyczących ochrony zdrowia i przepisów z zakresu wykonywania zawodu lekarza bądź występowanie o ich wydanie,
- opiniowanie i wnioskowanie w sprawach kształcenia przed- i podyplomowego lekarzy i w innych zawodach medycznych,
- prowadzenie badań dotyczących ochrony zdrowia i wykonywania zawodu lekarza,
- wydawanie postanowień w zakresie odpowiedzialności zawodowej lekarzy oraz sądownictwa polubownego,
- występowanie w obronie interesów indywidualnych i zbiorowych członków samorządu lekarzy,
- współdziałanie z organami administracji publicznej, organizacjami politycznymi, związkami zawodowymi oraz innymi organizacjami społecznymi w sprawach dotyczących ochrony zdrowia ludności i warunków wykonywania zawodu lekarza.
Członkowie samorządu lekarzy odpowiadają przed sądami lekarskimi za postępowanie sprzeczne z zasadami etyki zawodowej oraz za naruszenie przepisów o wykonywaniu zawodu lekarza. Ci, którzy zostaną ukarani karą nagany i zawieszenia prawa wykonywania zawodu, tracą prawo wybieralności do organów izb lekarskich.
Organy samorządu
Głównym organem samorządu lekarskiego jest Naczelna Izba Lekarska (NIL) i Okręgowe Izby Lekarskie (OIL). Liczbę tych ostatnich określa NIL. Przypada po jednej lub kilka izb na każde województwo. Obecnie jest ich 24 na terenie kraju. Adresy OIL znajdziesz na https://www.nil.org.pl/struktura-nil/okregowe-izby-lekarskie
Co to jest Okręgowa Izba Lekarska
Okręgową Izbę Lekarską stanowią lekarze i lekarze dentyści wpisani na listę jej członków. Aby być wpisanym na listę członków OIL, lekarz musi posiadać prawo wykonywania zawodu lekarza oraz zamierzać wykonywać lub już to robić na obszarze działania izby (te warunki być spełnione łącznie).
Skreślenie z listy OIL następuje wskutek:
- śmierci,
- pozbawienia lekarza prawa wykonywania zawodu,
- zrzeczenia się prawa wykonywania zawodu,
- przeniesienia na teren działania innej izby.
Na czele izby stoi prezes. Oprócz niego w skład zarządu wchodzą m.in. wiceprezesi, skarbnik, sekretarz, mediator OIL, pełnomocnik ds zdrowia lekarzy i lekarzy dentystów OIL, Rzecznik Praw Lekarza, Dyrektor Ośrodka Doskonalenia Zawodowego Lekarzy i Lekarzy Dentystów.
Organy Okręgowej Izby Lekarskiej
Zgodnie z ustawą o izbach lekarskich, w ramach Okręgowej Izby Lekarskie istnieją:
Okręgowy Zjazd Lekarzy
Jest najwyższą władzą OIL. W zjeździe uczestniczą członkowie okręgowych izb lekarskich poprzez swoich delegatów, a także z głosem doradczym – nie będący delegatami członkowie ustępujących organów okręgowej izby lekarskiej. Delegaci są wybierani w rejonach wyborczych, które tworzy Okręgowa Rada Lekarska oddzielnie dla lekarzy i dla lekarzy dentystów. Mandat delegata trwa 4 lata. Do jego obowiązków należy udział w okręgowym zjeździe lekarzy, uczestniczenie w działalności okręgowej izby lekarskiej i utrzymywanie kontaktów z lekarzami rejonu wyborczego.
Okręgowa Rada Lekarska
Kieruje działalnością izby pomiędzy okręgowymi zjazdami lekarzy. W szczególności:
- prowadzi okręgowy rejestr lekarzy,przyznaje prawo wykonywania zawodu lekarza, lekarza stomatologa albo ograniczone prawo wykonywania zawodu lekarza, lekarza stomatologa,
- wykonuje uchwały okręgowego zjazdu lekarzy,
- sporządza sprawozdania z wykonania budżetu,
- składa przed okręgowym zjazdem lekarzy roczne i kadencyjne sprawozdania z działalności,
- prowadzi bieżące sprawy izby,
- wykonuje zadania zlecone przez Naczelną Radę Lekarską
Okręgowa Komisja Rewizyjna
Kontroluje działalność finansową i gospodarczą izby oraz przedstawia sprawozdania okręgowemu zjazdowi lekarzy.
Okręgowy Sąd Lekarski
Rozpatruje sprawy z zakresu odpowiedzialności zawodowej lekarzy, protesty przeciwko ważności wyborów delegatów na okręgowy zjazd lekarzy a także protesty przeciwko ważności głosowania wniosków o odwołanie. Przewodniczącego sądu oraz członków sądu lekarskiego wybiera Okręgowy Zjazd Lekarzy na czteroletnią kadencję. Sędziami sądu lekarskiego są wyłącznie lekarze lub lekarze dentyści.
Okręgowy Rzecznik Odpowiedzialności Zawodowej
Prowadzi postępowania wyjaśniające w sprawach odpowiedzialności zawodowej lekarzy–członków izby, której jest rzecznikiem. Sprawuje też funkcję oskarżyciela przed sądami lekarskimi.
Dowiedz się również:
Czym zajmuje się Naczelna Izba Lekarska
Gdzie się poskarżyć, gdy twoje prawa pacjenta zostały naruszone
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
