Współczesne kobiety coraz częściej decydują się na urodzenie pierwszego dziecka po 30., a nawet 40. roku życia. Ich ciąże, choć mogą wiązać się z podwyższonym ryzykiem, dzięki rozwojowi współczesnej medycyny zazwyczaj kończą się szczęśliwym rozwiązaniem. Niezależnie od tego, z jakiego powodu kobieta opóźnia decyzję o macierzyństwie, warto, by wiedziała, jakie konsekwencje się z tym wiążą i na co zwrócić uwagę, przygotowując się do ciąży.
Dlaczego odkładamy macierzyństwo „na potem”?
Brak stałego partnera czy chęć ustabilizowania sytuacji materialnej i zawodowej to główne powody, dla których kobiety odkładają macierzyństwo. Istotnym czynnikiem jest także strach przed utratą pracy po powrocie z urlopu macierzyńskiego oraz brak systemowych rozwiązań dla rodziców, umożliwiających np. godzenie życia zawodowego z rodzinnym.
Czasem przyszłe mamy odkładają posiadanie dziecka na później, ponieważ wcześniej nie czuły się dostatecznie dojrzałe emocjonalnie. Niektóre powtórnie weszły w związek i dopiero teraz podjęły decyzję o własnym potomstwie. Zdarza się też, że późna ciąża nie jest świadomą decyzją, lecz wynikiem problemów z płodnością u partnerów. Niektórym parom udaje się począć dziecko dopiero po kilku, a nawet kilkunastu latach starań.
Jak stwierdzić niepłodność? Metody badań niepłodności
Wady i zalety późnego macierzyństwa
Zdaniem psychologów, późne macierzyństwo może mieć zarówno pozytywne, jak i negatywne konsekwencje.
Mamy po 30-tce są na ogół bardziej świadome swojej roli, a do wychowania dziecka podchodzą dojrzalej niż ich młodsze koleżanki. Mają ustalone życiowe priorytety i wartości, czują się w pełni dojrzałe, aby odkryć siłę macierzyństwa. Ich świadomość jest inna niż u młodszych kobiet. Dzięki temu, iż są starsze, uzyskują inną perspektywę – mają do siebie większe zaufanie, wiedzą, czego chcą i co jest dla nich najważniejsze. Nie oznacza to jednak, iż młode kobiety nie są dobrymi matkami – dobrym rodzicem można być przecież bez względu na wiek. Dojrzałe kobiety osiągnęły już stabilizację: zrealizowały się na polu zawodowym, rodzinnym, finansowym – podejmują więc decyzję o posiadaniu dziecka (pierwszego lub kolejnego). Decyzja o poczęciu zostaje podjęta z głębokiej wewnętrznej potrzeby, nie z przymusu, presji otoczenia czy też przypadku. Kobiety są więc na to w pełni gotowe. Często dopiero wówczas czują, jak piękne może być macierzyństwo – mówi Aurelia Kurczyńska, psycholog z Kliniki INVICTA w Gdańsku. – Późne macierzyństwo może mieć jednak cienie… Może być tak, że w poukładanym świecie spełnionej kobiety zabraknie miejsca na zbudowanie silnej i trwałej więzi z dzieckiem. Wymaga to wiele wysiłku i czasu, często także rezygnacji z dynamicznej kariery zawodowej. Z drugiej zaś strony zdarza się, że dojrzałe mamy stają się nadopiekuńcze – długo czekały na potomstwo i teraz chcą w dwójnasób się o nie troszczyć. Warto też pamiętać, że duża różnica wieku między rodzicami a dzieckiem w przyszłości może rodzić konflikty oraz powodować wzajemne niezrozumienie.
Ryzyko późnej ciąży
Wiek kobiety ma znaczenie dla rozwoju i przebiegu ciąży oraz zdrowia poczętego dziecka.
Czym starsza jest kobieta, tym większe jest ryzyko komplikacji położniczych i wystąpienia wad płodu. Dojrzałe mamy w większym stopniu narażone są na poronienia czy przedwczesne porody. Dodatkowo, samo zajście w ciążę może nie przychodzić łatwo. Jak wynika z badań, wraz z wiekiem szanse na ciążę spadają – po 45. roku życia dziecko udaje się począć tylko 5% kobietom starającym się o potomstwo. Co więcej, dojrzałe ciężarne mogą gorzej znosić ciążę i towarzyszące jej dolegliwości, częściej mogą również wystąpić u nich choroby takie jak cukrzyca czy nadciśnienie – przekonuje dr Andrzej Hajdusianek, ginekolog-położnik z Kliniki INVICTA w Gdańsku.
Medycyna pomoże
W przypadku trudności z poczęciem dziecka pacjentkom z pomocą przychodzą ośrodki zajmujące się leczeniem niepłodności. Pary mogą liczyć w nich na wsparcie specjalistów oraz – jeśli to konieczne – rozpocząć odpowiednie leczenie.
Jeszcze przed rozpoczęciem starań o potomstwo warto przeprowadzić diagnostykę stanu zdrowia. Kobieta powinna wykonać pakiet podstawowych badań, by upewnić się, że nie ma przeciwwskazań do ciąży (m.in. badania ogólne krwi i moczu, USG, badania ginekologiczne). Warto też rozważyć wykonanie badania kariotypu obojga partnerów. Pozwala ono na wykrycie ewentualnych nieprawidłowości w zestawie chromosomów przyszłych rodziców. Takie zmiany mogą zwiększać ryzyko poronień oraz powodować m.in. nieprawidłowości genetyczne u płodu. Badanie kariotypu wykonywane jest raz w życiu. Zaleca się je szczególnie pacjentkom powyżej 35. roku życia. Paniom w tym wieku, które spodziewają się dziecka, zaleca się wykonanie nieinwazyjnych badań prenatalnych (tzw. testu PAPP-A). Dzięki badaniu USG oraz biochemicznemu badaniu wykonywanemu z krwi matki lekarz jest w stanie ocenić stan zdrowia płodu i wykluczyć ewentualne wady. Przyszła mama zyskuje w związku z tym większy spokój – dodaje dr Andrzej Hajdusianek.
Ile kosztuje leczenie niepłodności?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
