W każdej z tych książek nie ma choć jednego zdania na temat tego, ażeby narkotyki i im podobne miały w jakiś sposób ułatwić i uszczęśliwić życie. Zasyfione dworce, poniewierające się strzykawki, igły oblepione zaschniętą krwią, drastyczne objawy abstynencji, ohydne zmiany skórne, upadek człowieka, odwyki i sposoby wychodzenia na prostą drogę – to tylko część zagadnień z których wnikliwymi opisami możemy się spotkać w wymienionych książkach. Warto je przeczytać...
Obecnie narkomania stanowi jeden z niezwykle istotnych problemów społecznych. Zauważa się coraz częstsze zjawisko sięgania po narkotyki wśród młodzieży oraz w środowiskach dobrze ułożonych ludzi, prowadzących bardzo zabiegany tryb życia, nie mogących sobie poradzić z wszechogarniającym stresem i zmęczeniem.
Dodatkowo, zbliżają się teraz wakacje – wymarzony przez młodych wolny czas na odpoczynek. Obozy, koncerty, dyskoteki stanowią nie tylko sposób i miejsce odreagowania stresów szkolnych, ale też, dla niektórych, otwierają wrota do niebezpiecznych nałogów.
W organizację tego dnia włączają się instytucje zapobiegające narkomanii, ugrupowania duchowe, przychodnie medyczne oraz władze miast. Na szczególną uwagę zasługują: Krajowe Biuro Do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii (www.narkomania.gov.pl) oraz Stowarzyszenie MONAR, utworzone przez nieżyjącego już Marka Kotańskiego (www.monar.org) .
Nazwa „narkomania” pochodzi z połączenia dwóch słów greckich „narke”- „odurzenie” oraz „mania”- „szaleństwo”. Według Komisji Ekspertów WHO, narkomania to „stan psychiczny, a czasem także fizyczny, wynikający z interakcji między żyjącym organizmem, a lekiem, charakteryzujący się zmianami zachowania lub innymi reakcjami, które zawierają przymus brania leków w sposób ciągły lub okresowy, w celu uniknięcia złego samopoczucia związanego z ich brakiem”.
Po czym poznać, że ktoś jest pod działaniem narkotyku?
Wygląd zewnętrzny i zapach
Bardzo dużo objawów można zaobserwować naszymi zmysłami, takimi jak wzrok i węch. Na pewno naszą uwagę powinny przykuć:
oczy:
- zwężone źrenice, tzw. szpilkowate – opium, heroina, morfina, metadon, kodeina,
- rozszerzone źrenice – amfetamina, LSD-25, ecstasy, kokaina
- przekrwienie oczu – marihuana
- „szklane, wodniste oczy” - opium, heroina, morfina, metadon, kodeina,
- zapalenie spojówek i nadwrażliwość na światło - rozpuszczalniki organiczne, benzyna, kleje, farby, lakiery, gaz turystyczny, dezodoranty, środki piorące
- zaczerwienienie nosa z krostami, łuszczeniem i świądem – kokaina
- katar lub krwawienie z nosa, owrzodzenia, krosty wokół nosa i ust, popękane usta – amfetamina wciągana przez nos, rozpuszczalniki organiczne, benzyna, kleje, farby, lakiery, gaz turystyczny, dezodoranty, środki piorące
- blade palce – marihuana
- ślady wkłuć w zgięciach łokciowych, na nogach, szyi i innych oraz obecność kropel krwi na ubraniu – opium, heroina, morfina, metadon, kodeina
- spadek masy ciała – amfetamina (hamuje apetyt)
- słodkawy zapach oddechu, włosów i odzieży – marihuana
- zapach palonych liści - marihuana
- silna woń potu – LSD-25
- unoszący się zapach środków chemicznych – rozpuszczalniki organiczne, benzyna, kleje, farby, lakiery, gaz turystyczny, dezodoranty, środki piorące
- „niemiły zapach” w pomieszczeniach - opium, heroina, morfina, metadon, kodeina
mowa:
- bełkot – po lekach psychotropowych, alkoholu
- bełkot i wesołkowatość – LSD-25, grzyby halucynogenne
- mowa zamazana, bełkotliwa – rozpuszczalniki organiczne, benzyna, kleje, farby, lakiery, gaz turystyczny, dezodoranty, środki piorące
- gadatliwość – kokaina, rozpuszczalniki organiczne, benzyna, kleje, farby, lakiery, gaz turystyczny, dezodoranty, środki piorące
- euforia, wesołkowatość, rozgadanie – marihuana
- dziwaczne, nienormalne wypowiedzi – LSD-25
- dialog z „krasnalami” - grzyby halucynogenne
- przypływ sił, pobudzenie psychoruchowe, podniecenie – marihuana, ecstasy, rozpuszczalniki organiczne, benzyna, kleje, farby, lakiery, gaz turystyczny, dezodoranty, środki piorące
- nadpobudliwość – kokaina
- rozdrażnienie i nerwowość – amfetamina
- niepokój psychoruchowy i agresja – kokaina
- zmienne nastroje (euforia – depresja), "nadmierne poczucie pewności lub nieuzasadniony strach”, problemy ze snem – amfetamina
- nienormalne zachowania, za duża otwartość wobec innych i okazywanie im nadmiernej sympatii – ecstasy
- wyostrzenie zmysłów słuchu i wzroku – grzyby halucynogenne
- brak koordynacji ruchowej i zaburzenia orientacji przestrzennej – LSD-25, marihuana, ecstasy
- zamroczenie - opium, heroina, morfina, metadon, kodeina
- „zataczanie się”, niezgrabne ruchy - rozpuszczalniki organiczne, benzyna, kleje, farby, lakiery, gaz turystyczny, dezodoranty, środki piorące
- senność, zmęczenie, ospałość – leki psychotropowe
- katar – kokaina, amfetamina, opium, heroina, morfina, metadon, kodeina
- kaszel - rozpuszczalniki organiczne, benzyna, kleje, farby, lakiery, gaz turystyczny, dezodoranty, środki piorące
- wymioty – leki psychotropowe
- kaszel, zwiększony apetyt, głównie na słodycze – marihuana
- zmniejszenie lub brak łaknienia – opium, heroina, morfina, metadon, kodeina
Podejrzany ekwipunek
Zwykle pierwszymi przedmiotami jakie zauważamy u osoby sięgającej po narkotyki są igły, strzykawki, zapalniczki, łyżeczki, kapsle, okopcone sreberka i kwasek cytrynowy. Są one niezbędne narkomanowi do sporządzenia roztworu do wstrzyknięcia. Dotyczy to osób nadużywających amfetaminę, kokainę i opioidy.
Narkoman może też dysponować pokaźnym zbiorem przeróżnych tabletek (amfetamina, psychotropy) i woreczków z np. białym proszkiem – amfetamina, z brunatnym proszkiem – opiaty, przezroczystymi, gorzkimi kryształkami – kokaina, zielonym suszem – marihuana lub klejem. Wyposażenie może tez obfitować w bibułki – marihuana, LSD, opłatki, cukier w kostkach – LSD oraz sprzęt do wdychania amfetaminy, kokainy, LSS i innych środków chemicznych w postaci tubek, rurek, zwiniętych banknotów. Dla marihuany charakterystyczne bywają zdobione fifki.
Feta, kompot, czekolada... - gwara narkotykowa
W środowisku narkomanów występuje szereg różnych nazw na określone substancje, ludzi i instytucje. I tak np. amfetamina to: amfa, śnieg, feta, proch, białko; haszysz – hasz, czekolada, kupa, chałwa, plastelina; LSD – kwas, papier; marihuana – trawa, maryśka, zioło, Lolek, joint, blant, chmura; ecstasy – dropsy, cukierki, piguły; heroina – kompot, helena, brown. Więcej na: http://www.lodzka.policja.gov.pl/kwp/content/view/153/152/ .
Walka z narkomanią nie polega na dosłownej walce z uzależnionymi osobami. Powinna być to fachowa, bezinteresowna i altruistyczna pomoc głównie psychologiczna. Na siłę nic nie wskóramy. Stygmatyzując uzależnionych, wytykając ich palcami, nie akceptując ich – doprowadzamy do pogłębiania się w nich poczucia beznadziejności i potęgujemy utratę wiary w wyzbycie się z nałogu. A co by było gdyby to Twoje dziecko wpadło w sidła narkomanii? Narkoman to też człowiek, taki jak Ty i ja, ale niestety mający poważne problemy. Gdzieś w życiu się potknął i zagubił, wpadając i tonąc w bagnie uzależnienia, a teraz potrzebuje pomocnej dłoni. „Każdy człowiek zasługuje na szansę...”
Źródła:
Heitzman J., Psychiatria podręcznik dla studiów medycznych, PZWL, Warszawa 2007
www.narkomania.org.pl – Informator o narkotykach
www.monar.pl
www.lodzka.policja.gov.pl - Mały słownik – ściąga dla rodziców
Katarzyna Ziaja
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
