Jak działa alergia krzyżowa?
Sezon pylenia trwa w najlepsze. Nagle, po zjedzeniu jabłka, zaczyna swędzieć cię skóra, masz wrażenie opuchniętego języka. Znasz to? To efekt alergii krzyżowej. Jak sobie z nią poradzić i nie rezygnować z codziennych aktywności?
– Alergie krzyżowe są dużo częstsze niż nam się wydawało. Ich mechanizm polega na występowaniu bardzo podobnych do siebie fragmentów w obrębie różnych alergenów, które wykazują równoległą nadwrażliwość na alergie pokarmowe, wziewne i skórne. Bardzo dobrym przykładem jest para jabłko-brzoza. Wiemy, że jeden z alergenów jabłka jest bardzo podobny do jednego z alergenów brzozy, stąd u wielu osób, uczulonych na pyłek brzozy i innych pokrewnych drzew, obserwujemy alergiczną reakcję na jabłka. W reakcję krzyżową z pyłkami tego drzewa wchodzi nie tylko jabłko. Osoby, które mają potwierdzone uczulenie na pyłki brzozy powinny, szczególnie w okresie jej pylenia, unikać gruszek, morel, wiśni, czereśni oraz innych pestkowców – tłumaczy alergolog prof. Andrzej M. Fal, kierownik Kliniki Chorób Wewnętrznych i Alergologii Centralnego Szpitala Klinicznego MSW w Warszawie.
Alergiczna reakcja krzyżowa wziewno-pokarmowa (np. wspomniane wcześniej jabłko i pyłki drzewa) objawiają się najczęściej pod postacią tzw. zespołu alergicznego jamy ustnej (ang. OAS - oral allergy syndrom). Osoba uczulona ma wówczas wrażenie np. opuchniętego języka, drapania i swędzenia w gardle, mrowienia wewnątrz jamy ustnej. U dzieci często występuje wysypka i napadowy rumień wokół ust. Objawy te występują zaraz po zjedzeniu uczulającego owocu, gdy ten zetknie się z błonami śluzowymi w jamie ustnej. Objawami, oprócz swędzenia, są także pojawiające się afty.
Najczęściej wchodzą w reakcje krzyżowe warzywa: seler, marchew i pomidor a z owoców: jabłko, melon, kiwi. Innym przykładem reakcji krzyżowej jest kauczuk i banan (a także kiwi, awokado, papaja, ananas, melon, mango). Guma naturalna, czyli lateks, wykorzystywana jest do produkcji m.in. rękawiczek, balonów, piłek plażowych a także gumy do żucia. Kontakt lateksu ze skórą lub błonami śluzowymi może powodować miejscowe uczulenie w postaci swędzącej wysypki, zaczerwienienia skóry i obrzęku. Objawy te zazwyczaj ustępują po kilku dniach.
Gdy mamy potwierdzoną alergię na sierść kota, a dokładniej na białko zawarte w jego ślinie, to prawdopodobnie będziemy reagować objawami alergicznymi również na mięso wieprzowe. Mogą występować takie objawy jak przy alergii wziewnej, czyli kichanie i swędzenie nosa, a także ze strony układu pokarmowego, czyli ból brzucha i biegunka. W takich sytuacjach najlepszą metodą jest obserwacja i dieta eliminacyjna, polegająca na wykluczeniu składników, które wywołują alergię.
Zobacz też: Te suplementy pomogą ci przetrwać alergię!
Alergeny całoroczne
Występuje również cała grupa alergenów całorocznych, do których należą roztocza kurzu domowego. Objawy alergii nasilają się gdy zamkniemy okna i włączymy ogrzewanie. Wtedy roztocza kurzu domowego szaleją ze zdwojoną siłą. Na te alergeny ekspozycja jest non stop, dlatego trudniej się ją leczy.
W dodatku osoby z potwierdzoną alergią na ten rodzaj alergenu muszą uważać na owoce morza, takie jak: homary, kraby, krewetki, małże oraz ślimaki.
Jak sobie poradzić z alergią krzyżową?
Wielokrotnie jesteśmy nieświadomi tego, które owoce bądź warzywa wchodzą w reakcje krzyżowe, np. z pyłkami roślin. Jak więc się przed nimi zabezpieczyć?
- Obserwuj objawy. Jeśli miewasz tak zwane sensacje żołądkowe, zastosuj się do diety eliminacyjnej. Zapisuj co zjadasz i jak się czujesz po danym posiłku. Rozszerzaj jadłospis powoli i wprowadzaj pojedynczo nowe produkty.
- Zapytaj specjalistę alergologa, które owoce lub warzywa mają podobne strukturalnie alergeny do „naszego” alergenu i wyeliminuj je z diety. Oczywiście, najlepiej najpierw określić „własny” alergen poprzez wykonanie testów punktowych lub oznaczenie poziomu IgE.
- Na wypadek wystąpienia skutków alergicznej reakcji krzyżowej zażyj leki antyhistaminowe dostępne bez recepty, np. zawierające w swoim składzie desloratadynę.
- Koniecznie wezwij pogotowie, gdy poczujesz spadek ciśnienia, zawroty głowy i duszności.
Zobacz też: Najlepsze aplikacje dla alergików na telefon!
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
