Po czym poznać zespół cieśni nadgarstka?
Nieprzyjemne mrowienie budzące nas w nocy, drętwienie palców podczas prowadzenia samochodu lub roweru, utrata zręczności ręki, bezwiedne upuszczanie przedmiotów – to objawy, których przyczyną może być zespół cieśni nadgarstka. Ta przewlekła i postępująca choroba powstaje w wyniku ucisku na nerw pośrodkowy.
Jakie są przyczyny zespołu cieśni nadgarstka?
Wskutek nadmiernych ruchów ręki przy przeciążeniu pracą, dochodzi do intensywnego tarcia, drażnienia i pogrubienia ścięgien oraz więzadła poprzecznego, które zarasta do wnętrza zmniejszając średnicę kanału nadgarstka. W ten sposób zwiększa w nim ciśnienie, uciskając tętnice odżywiające nerw pośrodkowy. Powstaje niedokrwienie powoli niszczące nerw, który podobnie jak roślina pozbawiona wody, zaczyna usychać. Jeśli nie przerwiemy tego procesu – obumrze.
Przyczyną wzrostu ciśnienia w kanale nadgarstka mogą być także sytuacje zatrzymujące wodę w organizmie, prowadzące do obrzęków, takie jak ciąża, menopauza, zaburzenia hormonów tarczycy czy zapalenie stawów lub cukrzyca.
Komu grozi zespół cieśni nadgarstka?
Szczególnie narażone na zespół cieśni nadgarstka są osoby przeciążające ręce – nie tylko intensywną pracą fizyczną, lecz także wielogodzinną pracą w biurze. Dlaczego? Otóż, praca na komputerze wiąże się z długotrwałym napięciem ścięgien utrzymujących nadgarstek nad klawiaturą oraz nieprzerwanymi drobnymi ruchami palców regularnie drażniącymi ściany kanału nadgarstka na wzór smyczka skrzypiec. To z czasem prowadzi do obrzęku, przerostu i pogrubienia elementów oraz zawartości kanału nadgarstka, zwiększając w nim ciśnienie i tym samym rozpoczynając chorobę. Zespół cieśni nadgarstka to choroba cywilizacyjna i jest najczęstszą przyczyną operacji ręki na świecie.
Warto wiedzieć: O czym świadczą problemy z dłonią i nadgarstkiem?
Jak można zapobiec zespołowi cieśni nadgarstka?
Bardzo ważna jest profilaktyka przeciążania nadgarstka. Pracownicy biurowi powinni zadbać o używanie ergonomicznej klawiatury umożliwiającej pisanie bez odchylania nadgarstków na boki oraz podpierać nadgarstki na wygodnej podkładce, tak by utrzymywać neutralną prostą pozycję nadgarstka. Ważna jest również wygodna myszka komputerowa.
Duże znaczenie mają przerwy w pisaniu na rozluźnienie i odpoczynek rąk. Warto wtedy wykonać kilka ćwiczeń rozciągających mięśnie przedramion i rąk:
- zginanie i prostowanie nadgarstka drugą ręką,
- krążenie zwisającymi swobodnie nadgarstkami,
- ruchy strzepywania palców,
- rozstawianie i złączanie palców,
- naprzemienne otwieranie i ściskanie ręki w pięść.
Niezbędna jest również wygodna pozycja przy pracy, odpowiednio dopasowane biurko i regulowane, najlepiej obrotowe, krzesło.
W profilaktyce ważnym elementem jest utrzymywanie ogólnej, dobrej kondycji całego organizmu (aktywność fizyczna, odpowiednia waga ciała, rzucenie palenia, zdrowe odżywianie), regulacja glikemii w cukrzycy oraz rehabilitacja przeciążonego pracą siedzącą kręgosłupa szyjnego.
Jak leczyć zespół cieśni nadgarstka?
Przy krótko trwających dolegliwościach, wywołanych jednorazowym przeciążeniem, skuteczny może okazać się odpoczynek dla ręki i fizjoterapia w połączeniu z lekami przeciwzapalnymi. Może to wystarczyć, szczególnie przy objawach związanych z obrzękiem ścięgien po chwilowym przeforsowaniu ręki. Jeśli natomiast objawy choroby trwają dłużej, nie mają tendencji do ustępowania, wówczas jedynym rozsądnym postępowaniem jest operacja otwarcia kanału i uwolnienia nerwu pośrodkowego. Zwlekanie z decyzją naraża nerw na ryzyko trwałego uszkodzenia i brak możliwości wyleczenia.
Operację można wykonać metodą otwartą i endoskopową. W obydwu chodzi o przecięcie więzadła poprzecznego nadgarstka i otwarcie kanału od góry.
Obie metody dają podobne rezultaty. Jednak w metodzie endoskopowej unikamy niepotrzebnego uszkadzania leżących po drodze struktur. Bardziej komfortowy jest też okres pooperacyjny z uwagi na mniejszą bliznę, wykonaną poza miejscem narażonym na codzienne drażnienie. Cała operacja trwa krócej, a rana szybciej się goi. Zabieg, który trwa kilka minut, wykonuje się w znieczuleniu miejsca cięcia lub całej ręki, ale na życzenie pacjenta może to być krótkotrwałe uśpienie bez narkozy. Jest to precyzyjna operacja na nerwie i wymaga dużej staranności i uwagi.
Polecamy: Zespół cieśni nadgarstka – jak wygląda rehabilitacja?
Paweł Nowicki wykonuje ok. 700 operacji rocznie, wykorzystując najnowocześniejsze techniki. Jako jeden z nielicznych lekarzy w Polsce zdał prestiżowy międzynarodowy egzamin z chirurgii ręki przed komisją europejską, złożoną z wybitnych chirurgów w tej dziedzinie. Jest członkiem i współzałożycielem Polskiego Towarzystwa Chirurgii Ręki oraz członkiem zarządu sekcji chirurgii ręki Polskiego Towarzystwa Ortopedycznego i Traumatologicznego. Należy również do Federacji Europejskich Stowarzyszeń Chirurgii Ręki (FESSH) oraz do Europejskiego Towarzystwa Artroskopii Nadgarstka ( EWAS).
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
