Powstają w wyniku stresu? A może wywołują je błędy dietetyczne? Leczy je mleko? A może siemię lniane? To nie jedyne pytania dotyczące wrzodów. Postanowiliśmy je zebrać i odpowiedzieć na wszystkie.
1. Co jest przyczyną choroby?
Za 80% przypadków odpowiada Helicobacter pylori, bakteria, którą można się zarazić drogą pokarmową lub np. w czasie pocałunku. W pozostałych 20% chorobę wywołują: nadmiar leków m.in. zawierających kwas acetylosalicylowy, stres, zarzucanie żółci do żołądka (spowodowane np. błędami dietetycznymi) oraz nadużywanie alkoholu i palenie papierosów.2. Czy można poznać ją tylko po objawach?
Niestety nie, bo jedynie połowa chorych ma typowe dla dolegliwości wrzodowych: ból pośrodku brzucha, poniżej mostka lub nad pępkiem, który przypomina pieczenie, niekiedy uczucie głodu. Niektórzy wrzodowcy skarżą się wyłącznie na mdłości, innym doskwiera odbijanie, jeszcze innym zgaga. Dla choroby wrzodowej charakterystyczne jest na pewno nasilenie się bólu po jedzeniu.3. Czy każda osoba, która ma Helicobacter pylori zachoruje?
Nie, nie każda. Badania potwierdzają, że można być nosicielem tej bakterii i nie zachorować (ma ją ok. 80% Polaków, a choruje zaledwie 25%, większość z nich to ludzie młodzi i w średnim wieku).4. Jak sprawdzić, czy jest się nosicielem?
Można wykonać specjalny test (Helico Test, ok. 35–40 zł, do kupienia w aptece bez recepty). Wystarczy kropla krwi z opuszka palca. Wykonanie i ocena wyniku testu trwa 5–10 minut. Badanie krwi na obecność Helicobacter pylori można też przeprowadzić w każdym laboratorium analitycznym (kosztuje ok. 40 zł). Uwaga! Obecność bakterii nie jest równoważna z wystąpieniem choroby!5. Jak ostatecznie stwierdzić, że ma się wrzody?
Trzeba wykonać gastroskopię. W czasie badania lekarz wprowadza przez przełyk aparat z giętkim przewodem zakończonym minikamerą i w ten sposób ogląda błonę śluzową i może pobrać wycinki do analizy. Jest to konieczne, bo niektóre wrzody mogą przejść w zmiany nowotworowe.6. Czy wrzody zawsze umiejscowione są w żołądku?
Zmiany wrzodowe mogą pojawić się też w dwunastnicy (pierwszy odcinek jelita cienkiego, a także w dolnej części przełyku, ponieważ bywa ona narażona na działanie kwasu żołądkowego (w wyniku zgagi).7. Czy to prawda, że leczy się je antybiotykami?
Prawda, ale pod warunkiem, że stoi za nimi bakteria Helicobacter pylori. Wówczas oprócz antybiotyków stosuje się także lek, tzw. inhibitor pompy protonowej, który prawie do zera zmniejsza wydzielanie kwasu solnego. Aby taka kuracja była skuteczna, trzeba doprowadzić ją do końca. Jeśli ją przerwiemy, gdy poczujemy poprawę, kłopoty nawracają. Po wyleczeniu wrzodów zaleca się stosowanie środków zmniejszających wydzielanie kwasu solnego i osłaniających śluzówkę żołądka.8. Czy rzeczywiście choroba wrzodowa jest taka poważna?
Tak, choć samo istnienie wrzodu zwykle nie jest groźne. Niekiedy jednak może on stać się przyczyną niebezpiecznych powikłań. Wrzód może np. uszkodzić naczynia krwionośne, z których powolusieńku, nieodczuwalnie będzie sączyć się krew do wnętrza żołądka, co z czasem doprowadzi np. do anemii. Niekiedy problemem bywają blizny po wrzodach, które utrudnią przesuwanie się pokarmu. Najgroźniejsza jest jednak perforacja, czyli przedziurawienie uszkodzonej wrzodem ścianki żołądka. Gdy kwaśna zawartość żołądka wyleje się do jamy otrzewnej, rozwija się zapalenie, które wymaga szybkiej interwencji chirurgicznej.9. Czy odpowiednie menu pomaga leczyć wrzody?
Chorobę wrzodową leczy się farmakologicznie i za pomocą właściwej diety. Posiłki przede wszystkim nie powinny obciążać żołądka i podrażniać jego ścian (szczegóły obok). Warto dodatkowo wzbogacić swój jadłospis w wywar z siemienia lnianego (łyżeczka na szklankę wody, gotować5–7 min), który działa osłaniająco na ścianę żołądka. Natomiast to, że mleko łagodzi dolegliwości związane z wrzodami jest mitem. Bo choć zaraz po wypiciu faktycznie przynosi ulgę, w gruncie rzeczy nasila wydzielanie kwasów żołądkowych i potęguje dolegliwości (po kilkudziesięciu minutach od jego spożycia może pojawić się zgaga).
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
