Choroby układu nerwowego są dla nas straszne. Nie tylko mogą odebrać władzę nad ciałem, ale i umysłem. Wystąpienie pewnych schorzeń neurologicznych jest od nas niezależne, więc nie możemy modyfikować czynników sprawczych. Jedne mają tendencje do rodzinnego występowania, inne są dziedziczone, a na jeszcze inne sami pracujemy całe życie.
Fot. Depositphotos
Wiele z chorób neurologicznych jest dla nas bardzo przykrych. Nierzadko odbierają samodzielność, doprowadzają do tego, że człowiek wymaga stałej opieki – począwszy od drobnej pomocy i wsparcia, skończywszy na czynnościach codziennych, jak mycie ciała, czesanie włosów i karmienie. Opieka nad osobami chorymi jest ciężka i wycieńczająca, ale też stanowi sprawdzian dla rodziny i bliskich. Niekiedy to wszystko przerasta opiekunów, ale niewiadomo skąd zaraz potem znowu znajdują siły, by nie opuszczać chorego w potrzebie i go nie zawieść.
Chorobami neurologicznymi, których się boimy, są choroby neurodegeneracyjne, jak choroba Alzheimera i Parkinsona, choroby demielinizacyjne jak stwardnienie rozsiane i SLA oraz padaczka i udary mózgu. Wszystkie te choroby w pewnym etapie skutkują utratą zdolności do samodzielnego funkcjonowania – fizycznego, psychicznego i społecznego.
Stwardnienie rozsiane
Ujawnia się średnio między 20. a 30. rokiem życia. Pierwszy objaw zwykle stanowi pozagałkowe zapalenie nerwu wzrokowego. Dochodzi wówczas do zaburzeń widzenia. Inne objawy dotyczą mowy (mowa skandowana), nieprawidłowego chodu wywołanego niedowładami i charakterystycznego zmęczenia. W przebiegu stwardnienia rozsianego obserwuje się rzuty choroby, które mogą znacznie pogorszyć stan chorego. SM jest leczone za pomocą sterydów, a także cytostatykami. Choroba w kwiecie wieku doprowadza do niepełnosprawności.
Przeczytaj: Stwardnienie rozsiane
Stwardnienie zanikowe boczne
To choroba neuronu ruchowego, nie mająca nic wspólnego ze stwardnieniem rozsianym. Początek SLA zwykle ma miejsce u osób w wieku 50-70 lat (czasem wcześniej) i w ciągu kilku lat doprowadza do znacznej niepełnosprawności, niewydolności oddechowej i zgonu. Pierwsze objawy są niewinne. Zaczyna się od niewyjaśnionych upadków, szybkiego męczenia się i osłabienia mięśni. W późniejszym etapie choroby mięśnie zanikają. Co interesujące – czynność zwieraczy pozostaje zachowana. Chory ma trudności lub nie może utrzymać głowy, nie potrafi połykać i chwytać do rąk. Traci też zdolność chodzenia.
Przeczytaj: Stwardnienie zanikowe boczne –SLA
Choroba Parkinsona
Jest to zaburzenie, w którym charakterystyczne jest wystąpienie zespołu parkinsonowskiego. Zwykle ujawnia się po 50. roku życia, ale obserwowane są przypadki wcześniejszego zapadania na chorobę. Zespół parkinsonowski tworzą następujące objawy:
- spowolnienie ruchowe,
- sztywność mięśniowa,
- drżenie spoczynkowe.
Choroba Parkinsona wynika z niedoboru dopaminy, która warunkuje prawidłowe napięcie mięśni i wykonywanie ruchów. Owy niedobór dopaminy jest spowodowany zwyrodnieniami pewnych struktur w mózgu, jak istota czarna, należąca do układu pozapiramidowego. Choroba Parkinsona może zostać opanowana przez leki i odpowiednie ćwiczenia, a niekiedy zabiegi mikroneurochirurgiczne. Dużą motywacją dla osób starszych jest częsty kontakt z rodziną.
Przeczytaj: Czy to choroba Parkinsona?
Choroba Alzheimera
Jest dość znaną chorobą, dotyczącą osób w podeszłym wieku. Należy do chorób zwyrodnieniowych układu nerwowego. Innymi słowy to najczęstsza postać demencji, czyli otępienia. Pierwsze objawy choroby Alzheimera nie są wyrażone dramatycznie. Początkowo jest to zapominanie o drobnostkach, potem o czyjejś wizycie, urodzinach. Niekiedy jednak są to przykre objawy, jak lęki, urojenia trucia. Chory może nie poznawać swojego odbicia w lustrze, bliskich mu osób. Gubi się nie tylko w mieście, ale i we własnym domu. W pewnym momencie nie dba o swoje potrzeby fizjologiczne i wymaga asysty w każdej z codziennych czynności. Osobie z otępieniem warto zakupić bransoletkę na rękę z opisem: imię i nazwisko, adres, numer telefonu do opiekuna i informacja o chorobie.
Epilepsja, czyli padaczka
Wiele z nas zapewne widział człowieka, któremu przytrafił się napad padaczkowy. Zwykle dochodzi do niego nagle, niewiadomo dlaczego. Osoba chora zwykle upada. Jej mięśnie się kurczą, z buzi wycieka ślina, po czym dochodzi do drgawek. Czasem nawet chory popuszcza mocz lub stolec. Po napadzie chory zasypia twardym snem – z którego nie można go wybudzać! Istnieją też inne rodzaje padaczek, jak napady nieświadomości, wyłączenia. Chory wówczas zapatruje się w jeden punkt i sprawia wrażenie nieobecnego. Po paru minutach wszystko wraca do normy.
W Polsce z padaczką żyje około 400 tysięcy osób. Chorobę można opanować lekami i w ten sposób zapobiegać napadom drgawek. Istnieją też opcje leczenia chirurgicznego padaczek np. poprzez zniszczenie w mózgu ognisk padaczkowych – w przypadku padaczek lekoopornych.
Przecztaj: Padaczka – podstawowe informacje o chorobie
Udar niedokrwienny mózgu
Jest stanem zagrożenia życia, polegającym na niedokrwieniu pewnej partii mózgu. Zupełnie tak samo jak w przypadku zawału serca. Na udar często pracujemy całe swoje życie. Do głównych przyczyn należy miażdżyca, nadciśnienie i niedociśnienie, palenie tytoniu, czy zmiany naczyniowe w przebiegu niewłaściwie leczonej cukrzycy. Udary częściej dotyczą mężczyzn i osób w wieku powyżej 40-50 lat. Ich przyczyn jest jeszcze całe mnóstwo. Warto znać pierwsze objawy udaru, ponieważ szybka pomoc medyczna w tym przypadku, jest równoznaczna z szybkim powrotem do zdrowia i mniejszymi uszczerbkami. Objawy, które powinny nas zaniepokoić, to silne bóle głowy, drętwienia i mrowienia kończy, opadanie powieki, opadanie kącika ust, bełkotliwa mowa, zaburzenia widzenia, upadek, utrata przytomności i wreszcie nietrzymanie moczu i/lub stolca. Udar mózgu wymaga wezwania pogotowia ratunkowego!
Przeczytaj: Udar niedokrwienny – przyczyny i objawy
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
