Jak dochodzi do skręcenia stawu skokowego?
Skręcenie stawu skokowego, zwane potocznie skręceniem kostki, to jeden z najczęściej spotykanych urazów narządu ruchu. Do skręcenia dochodzi w wyniku przekroczenia mechanicznej wytrzymałości stawu na skutek nagłego, nieprawidłowego obciążenia kończyny.
Najczęściej dotyczy ludzi młodych, w większości, bo około trzech czwartych przypadków, dotyka sportowców. Największym ryzykiem tego urazu obarczone są sporty takie jak: siatkówka, koszykówka, piłka ręczna, skok wzwyż, skok w dal.
W 85% przypadków dochodzi do skręcenia inwersyjnego, czyli ustawienia stopy w zgięciu podeszwowym, przywiedzeniu i nawróceniu. Dzieje się tak podczas stanięcia na bocznej krawędzi stopy. Znacznie rzadziej dochodzi do skręcenia ewersyjnego, czyli ustawienia stopy w zgięciu grzbietowym, odwiedzeniu i odwróceniu.
Jak ciężkie jest skręcenie?
Wyróżniamy trzy stopnie ciężkości urazu:
- I stopień – drobne pęknięcie torebki stawowej, niewielki obrzęk, brak objawów radiologicznych;
- II stopień – rozerwanie torebki stawowej, naciągnięcie lub przerwanie części włókien więzadła, znaczny obrzęk, ból i krwiak; możliwe niewielkie odchylenia na zdjęciach rtg w pozycjach wymuszonych;
- III stopień – rozerwanie więzadeł, znaczny krwiak i obrzęk; w obrazie rtg asymetria szpary stawowej.
Jeżeli istnieje potrzeba dokładniejszej diagnostyki dla oceny uszkodzonych struktur, można wykonać ultrasonografię bądź rezonans magnetyczny.
Zobacz też: Rehabilitacja kończyny dolnej - przewodnik
Jak leczyć skręcenie?
Leczenie zachowawcze bądź chirurgiczne stosuje się zależności od stopnia uszkodzenia stawu. Dla stopni I i II stosuje się leczenie zachowawcze, w stopniu III istnieje konieczność operacji ze względu na ryzyko trwałej niestabilności stawu.
We wszystkich typach skręceń postępuje się zgodnie z RICE:
- Rest – odpoczynek, ograniczenie obciążania i ruchów w stawie.
- Ice – schłodzenie stawu (15-20 minut 3-4 razy dziennie przez pierwsze 3 dni).
- Compression – kompresja, ucisk (założenie stabilizatora, bandażowanie, taping).
- Elevation – uniesienie kończyny (pierwsze 48h po urazie).
Należy unikać maści rozgrzewających, aspiryny (rozrzedza krew i może powiększyć obrzęk), ciepłych kompresów i ciepłych kąpieli.
W przypadku skręcenia stopnia pierwszego poza wymienionymi działaniami obowiązuje chodzenie w stabilizatorze przez 14 dni. W stopniu drugim czas częściowego unieruchomienia to ok. 3 tygodnie. Jeśli obrzęk i krwiak są duże, to początkowo należy się skupić na ich zmniejszeniu.
Rola rehabilitacji w leczeniu skręcenia stawu
Bardzo ważnym elementem leczenia jest rehabilitacja. Niezależnie od ciężkości uszkodzenia niezbędna jest zatem wizyta u fizjoterapeuty.
Stosuje się m.in. terapię manualną dla przywrócenia prawidłowego zakresu ruchu oraz zmniejszenia obronnego napięcia mięśni i powięzi do jakiego dochodzi w trakcie urazu, neuromobilizację dla przywrócenia prawidłowego ślizgu nerwów w obrębie stawu skokowego, kinezyterapię – ćwiczenia propriocepcji, równoważne, stabilizacyjne, szybkościowe, rozciągające, a także fizykoterapię.
Ważne jest, aby tego urazu nie zbagatelizować, ponieważ nie leczony może doprowadzić do nawykowych skręceń i trwałej niestabilności stawu, uniemożliwiając powrót do pełnej sprawności i aktywności sportowej.
Autor: mgr Mateusz Tutaj, ekspert i fizjoterapeuta w Przychodni Rehabilitacyjnej MEDIKAR/mn
mgr Mateusz Tutaj ma ukończone studia na Uniwersytecie Medycznym w Lublinie, a także szkolenia podyplomowe: Proprioceptywne nerwowo-mięśniowe torowanie (PNF), Kinesiotaping, Terapia Tkanek Miękkich Ciechomski, Terapia Manualna Maitland, Medycyna Ortopedyczna Cyriax. Głównym obszarem jego zainteresowań jest fizjoterapia ortopedyczna, problemy odcinka szyjnego kręgosłupa, zespoły bólowe barku, leczenie bólu przewlekłego.
Zobacz też: Kolano skoczka lub biegacza - jak wygląda rehabilitacja?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
