Rehabilitacja kończyny dolnej – przewodnik

Zwichnięcie, przeciążenie, złamanie, choroba zwyrodnieniowa stawów - to najczęstsze schorzenia dotykające kończynę dolną i stawy.// fot. Fotolia
Kończyna dolna jest częstą lokalizacją dyskomfortu i dolegliwości bólowych związanych z chorobą zwyrodnieniową stawów oraz zwichnięciem i przeciążeniem podczas uprawiania sportu. Nierzadko w chorobach tych wykonuje się zabieg wstawienia protezy stawu, który wymaga długotrwałej rehabilitacji.
/ 01.09.2011 13:44
Zwichnięcie, przeciążenie, złamanie, choroba zwyrodnieniowa stawów - to najczęstsze schorzenia dotykające kończynę dolną i stawy.// fot. Fotolia

Jak wzmocnić kolano?

Staw kolanowy jest bardzo podatny na zwichnięcia, nadwyrężenia i przeciążenia, szczególnie te związane ze sportem. Konsekwencją uszkodzenia kolana może być jego niestabilność, ograniczenie ruchów w stawie (osłabienie działania różnych grup mięśni) lub uszkodzenie struktur stawowych (np. łąkotek). Najczęściej mamy do czynienia z urazowym zwichnięciem kolana - bardzo ciężkim schorzeniem ortopedycznym wymagającym pilnej rehabilitacji. Nie powinniśmy jednak wykonywać ćwiczeń zbyt forsownie, aby nie uszkodzić kolana w trakcie rehabilitacji. Zawsze pamiętajmy o konsultacji z ortopedą lub rehabilitantem.

Ćwiczenia usprawniające staw kolanowy

Złamanie szyjki kości udowej

Złamanie szyjki kości udowej należy do bardzo poważnych urazów i często niesie za sobą groźne konsekwencje. Najbardziej narażone na złamanie szyjki kości udowej są kobiety po menopauzie i mężczyźni po 65 roku życia. Do tej poważnej choroby prowadzić mogą pozornie błahe sytuacje: potknięcie się i przewrócenie na chodniku czy śliskiej posadce lub podczas domowych porządków.

Złamanie nie zawsze musi powodować ból, a nieraz pacjenci próbują „rozchodzić” dolegliwości, bagatelizując swój stan. Podstawowym sposobem leczenia złamania szyjki kości udowej jest aktualnie leczenie chirurgiczne. Rokowanie pacjenta i odzyskanie sprawności zależy jednak głównie od właściwie przeprowadzonej rehabilitacji pooperacyjnej.

Rehabilitacja po złamaniu szyjki kości udowej

Endoprotezoplastyka stawu biodrowego

Endoprotezoplastyka stawu biodrowego to zabieg wymiany zniszczonego stawu na nowy. Polega on na zastąpieniu niesprawnych elementów stawu sztucznymi implantami odwzorowującymi jego oryginalne części. Zabieg wstawienia protezy wykonuje się głównie w przebiegu choroby zwyrodnieniowej stawu biodrowego.

Na zabieg endoprotezoplastyki decydujemy się, gdy zmiany zwyrodnieniowe są na tyle nasilone, że utrudniają normalne funkcjonowanie. Ból i ograniczenie ruchomości w stawie biodrowym mogą całkowicie uniemożliwiać chodzenie. Po wstawieniu protezy konieczne jest podjęcie odpowiedniej rehabilitacji, która z redukujące ból i obrzęk oraz pomoże odzyskać sprawność w stawie.

Rehabilitacja po endoprotezoplastyce stawu biodrowego

Kolano skoczka i kolano biegacza

Kolano skoczka fachowo znane jest pod pojęciem „entezopatia więzadła rzepki”. „Entezopatia” to bolesne zmiany chorobowe przyczepów ścięgnistych mięśni do kośćca. Więzadło rzepki jest jedną ze struktur umożliwiających wyprost w kolanie. Jest bardzo wytrzymałe, jednakże powtarzające się przeciążenia mogą je uszkodzić. Pojawia się wtedy ból w okolicy podrzepkowej, uczucie pełności i ucisku w kolanie, a także wrażenie uciekania i niestabilności kolana. U kogo może dojść do powstania kolana skoczka i kolana biegacza? Jak przebiega rehabilitacja w tych schorzeniach?

Rehabilitacja kolana biegacza

Endoprotezoplastyka stawu kolanowego

Zabieg endoprotezoplastyki, czyli wstawiania sztucznego stawu, jest wykonywany w stawie kolanowym ze względu na chorobę zwyrodnieniową stawów rzadziej niż w stawie biodrowym. W zaawansowanych zmian zwyrodnieniowych oraz silnych dolegliwości bólowych najlepszą metodą leczenia jest właśnie zastąpienie zniszczonego stawu sztuczną protezą. Nowoczesne endoprotezy pozwalają na odtworzenie fizjologicznego ruchu w stawie i poruszanie się bez odczuwania bólu. Trzeba jednak nauczyć się żyć i prawidłowo chodzić z nowym stawem. Dlatego po wstawieniu protezy stawu kolanowego przeprowadza się rehabilitację.

Jak wygląda rehabilitacja po endoprotezoplastyce stawu kolanowego?

Skręcenie i zwichnięcie stawu skokowego

Skręcenie i zwichnięcie stawu skokowego należą do najczęstszych urazów w całym układzie kostno-stawowym i jednych z najczęstszych urazów ogółem u człowieka. Skręcenie stawu skokowego zwane popularnie „skręceniem kostki” jest bardzo poważnym urazem, którego konsekwencje zdrowotne są wielokrotnie bagatelizowane.

Skręcenie kostki, któremu towarzyszy zerwanie torebki stawowej bezwzględnie wymaga założenia gipsu. Stosowanie domowych metod łagodzących ból i obrzęk nie zapobiega powstaniu powikłań, a brak odpowiedniej rehabilitacji może trwale uszkodzić staw, doprowadzi do jego niestabilności lub zwyrodnienia.

Rehabilitacja stawu skokowego po zwichnięciu

Zerwanie ścięgna Achillesa

Ścięgno Achillesa to najsilniejsze i najdłuższe ścięgno w naszym organizmie. Ścięgno Achillesa jest podstawową strukturą umożliwiającą nam chodzenie, bieganie i skakanie. W wyniku niewłaściwego uprawiania sportu lub wypadku może dojść do zerwania całkowitego, częściowego (naderwanie) lub zapalenia ścięgna. Całkowite zerwanie ścięgna leczy się natychmiastową operacją. Każde uszkodzenie ścięgna Achillesa wymaga rehabilitacji – źle zrośnięte ścięgno może doprowadzić do kalectwa i może uniemożliwić uprawianie sportów do końca życia.

Rehabilitacja po zerwaniu ścięgna Achillesa

Amputacja kończyny dolnej

Amputacje kończyny dolnej wykonuje się w przebiegu chorób ogólnoustrojowych oraz w wyniku urazów. Pierwszy przypadek dotyczy głównie osób starszych cierpiących na miażdżycę, angiopatię cukrzycową lub zakrzepowo-zarostowe zapalnie tętnic. Urazy i stany zapalne spotyka się częściej u osób młodych.

Rehabilitacja chorych po amputacji kończyny dolnej zależy od rodzaju i wysokości amputacji, wieku danej osoby oraz współwystępujących chorób. W procesie usprawniania bierze się pod uwagę wszystkie narządy, dlatego podczas rehabilitacji wykonywane są m.in. ćwiczenia oddechowe. Poza rehabilitacją ruchową należy również przeprowadzić rehabilitację psychologiczną, ponieważ amputacja kończyny stanowi ogromny szok dla naszego organizmu i naszej psychiki.

Rehabilitacja po amputacji kończyny dolnej

Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!

Redakcja poleca

REKLAMA