Spis treści:
- Ozena - co to jest?
- Objawy ozeny
- Przyczyny ozeny
- Konsekwencje ozeny
- Ozena - diagnostyka
- Jak się leczy ozenę?
- Inne przyczyny nieprzyjemnego zapachu z nosa
Ozena - co to jest?
Ozena to rzadka choroba zapalna, nazywana przewlekłym, zanikowym, cuchnącym nieżytem nosa. W przebiegu choroby pojawia się nie tylko nieprzyjemny zapach z nosa, ale dochodzi też do zanikania błony śluzowej nosa, małżowin nosowych czy komórek nerwowych. Choroba występuje w niektórych rejonach w Afryce, Europie Wschodniej i na Bliskim Wschodzie. Ozena częściej dotyka kobiet.
Objawy ozeny
W przebiegu ozeny dochodzi do atrofii (zaniku) błony śluzowej nosa, co wiąże się z różnymi dolegliwościami. Główne objawy ozeny to:
- bardzo nieprzyjemny zapach z nosa,
- żółte lub ciemnozielone strupy w nosie,
- osłabienie węchu,
- wydzielina z nosa,
- uczucie zatkanego nosa,
- suchość w nosie,
- krwawienie z nosa,
- nieprzyjemny zapach z ust.
Objawy ozeny mogą być przyczyną istotnych problemów w życiu prywatnym i zawodowym. Chory często nie zdaje sobie sprawy z brzydkiego zapachu z nosa, ponieważ atrofii błony śluzowej towarzyszy zanikanie położonych w niej włókien nerwów węchowych. U niektórych osób dochodzi do przedziurawienia przegrody i zapalenia skóry przedsionka nosa, co może skutkować zmianą kształtu nosa.
Przeczytaj: Brak węchu - przyczyny i leczenie
Przyczyny ozeny
Dokładna przyczyna ozeny nie została jak dotąd odkryta. Obserwuje się częstsze występowanie ozeny u spokrewnionych osób. Dawniej za przyczynę uznawano infekcję bakterią Klebsiella ozaenae, jednak dzisiaj nie przypisuje się jej już takiego znaczenia. Ryzyko nieprzyjemnego zapachu z nosa zwiększają też zakażenia bakterią błonicy czy E. coli. Z drugiej strony istotą ozeny jest zniszczenie błony śluzowej nosa, co czyni ją bardziej podatną na zasiedlenie przez bakterie.
Do możliwych przyczyn chronicznego nieprzyjemnego zapachu z nosa należą niedobór niektórych składników (np. witaminy A, D, żelaza), zaburzenie hormonalne związane z estrogenami, a także nieprawidłowa reakcja układu immunologicznego, prowadząca do atakowania własnej błony śluzowej nosa. Zdarza się, że przyczyną ozeny jest uszkodzenie śluzówki nosa przez chemikalia lub zabiegi operacyjne, podczas których wycięto jej znaczne fragmenty.
Konsekwencje ozeny
Jeśli dokucza nam bardzo nieprzyjemny zapach z nosa, należy skonsultować to z laryngologiem. Nieleczona ozena prowadzi do długotrwałych następstw. Konsekwencją ozeny jest osłabienie, a nawet utrata węchu. Niektórzy doświadczają uczucia trudności w oddychaniu i ciągłej zadyszki. Choroba może rozprzestrzeniać się na gardło i krtań, powodując zanik błony śluzowej i innych tkanek. Wiąże się też z ryzykiem uszkodzenia słuchu, spowodowanym zablokowaniem trąbki Eustachiusza jako skutek wysięku w uchu środkowym. Dolegliwości mogą nawracać po wyleczeniu.
Ozena - diagnostyka
Zazwyczaj objawy ozeny są na tyle charakterystyczne, że do postawienia diagnozy nie są potrzebne żadne dodatkowe badania. W przypadku wystąpienia brzydkiego zapachu z nosa lekarz może zlecić wykonanie badań:
- rynoskopia (wziernikowanie nosa i zatok),
- tomografii komputerowej nosa i zatok,
- wymazu z nosa,
- pobranie fragmentu błony śluzowej do badania mikroskopowego.
Jak się leczy ozenę?
Aby wyleczyć nieprzyjemny zapach z nosa spowodowany ozeną, ważna jest skrupulatna higiena nosa, zwłaszcza przepłukiwanie i inhalacje roztworami soli morskiej lub fizjologicznej, oraz płukanie alkalicznymi roztworami do nosa. Regenerację błony śluzowej mogą przyspieszyć natłuszczające maści i krople, m.in. z zawartością witaminy A. W leczeniu przewlekłego nieprzyjemnego zapachu z nosa naukowcy stosowali też z dobrym skutkiem cyprofloksacynę, czyli lek przeciwbakteryjny z grupy fluorochinolonów. Antybiotyki mogą, ale nie muszą przynosić krótkotrwałej poprawy. Należy unikać preparatów zawierających oksymetazolinę, które wysuszają śluzówkę. Niekiedy stosuje się leczenie operacyjne.
Co jeszcze może powodować nieprzyjemny zapach z nosa?
Brzydki zapach z nosa może wynikać z różnych procesów chorobowych zachodzących w nosie lub zatokach. Przyczyny nieprzyjemnego zapachu z nosa to m.in.:
- przedłużające się stany zapalne błony śluzowej nosa lub zatok (często z nadkażeniem bakteriami lub grzybami),
- nadużywanie kropli obkurczających śluzówkę nosa,
- obecność ciała obcego w nosie (np. koralika),
- nieprawidłowa higiena nosa podczas kataru,
- guzy nowotworowe nosa i zatok,
- gruźlica,
- błonica nosa.
Osoby z obniżoną odpornością, starsze oraz dzieci są najbardziej narażone na choroby przebiegające z brzydkim zapachem z nosa.
Czytaj także:
Przewlekłe zapalenie zatok – objawy, powikłania i leczenie
Metaliczny posmak w ustach - przyczyny, zapobieganie, leczenie
Zapalenie zatok - objawy i leczenie, co na ból zatok
Domowe sposoby na zatoki: inhalacje, okłady, nawilżanie, napary i płukanie zatok
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
