Co to jest wirusowe zapalenie wątroby? - Żółty Tydzień

Od 12 do 24 marca trwa Żółty Tydzień. Jest to akcja ogólnopolska, której ideą jest edukacja na temat zagrożeń związanych z wirusowym zapaleniem wątroby typu A i B (WZW A i WZW B), a także rozpowszechnianie wiedzy z zakresu prewencji tych zakażeń. Nie od dzisiaj wiadomo, że szeroko pojęta higiena i szczepienia, są najskuteczniejszymi metodami walki z groźnymi wirusami. Mimo wielu ostrzeżeń epidemiologów i lekarzy, liczba zakażonych rośnie z roku na rok.

Wirusowe zapalenia wątroby typu A i B – jak im zapobiegać?

Wirusowe zapalenia wątroby są najczęściej występującymi chorobami zakaźnymi, zaraz obok WZW typu C i HIV. Jak nazwa wskazuje, wirus atakuje wątrobę, a przez to niszczy cały organizm. Wątroba jest narządem odpowiadającym m.in. za detoksykację naszego ustroju, a także produkcję żółci warunkującej trawienie tłuszczów.

Wbrew pozorom całkiem łatwo zakazić się wirusem zapalenia wątroby typu A, ponieważ wystarczy spożyć skażoną wodę lub jedzenie, czy nawet być w bliskim kontakcie z nosicielem wirusa. Typ B rozprzestrzenia się drogą krwi. Na szczęście obydwie choroby można leczyć, z tym że w przypadku WZW B terapia znacznie obciąża organizm i psychikę. Warto wiedzieć, że na oba wirusy mamy już opracowane skuteczne szczepionki.

Sonda: W jaki sposób dbamy o swoje zdrowie? Co Polacy wiedzą na temat wirusowego zapalenia wątroby typu A i typu B oraz sposobów zabezpieczenia przed tymi chorobami?

Wirus A

Jak wspomniano wcześniej wirusem zapalenia wątroby typu A można się zarazić przez bezpośredni kontakt z chorą osobą lub przez spożycie skażonej wirusem żywności lub wody – stąd też potoczna nazwa infekcji wirusem HAV – żółtaczka pokarmowa.

Przed zakażeniem ochroni nas z pewnością higiena, a więc mycie i dezynfekcja rąk, zwłaszcza gdy podróżujemy po miejscach o nikłym standardzie sanitarnym, unikanie spożywania wody i kostek lodu z niepewnego źródła (zaleca się wybór wody butelkowanej), czy wreszcie zaszczepienie się przeciwko wirusowi. Jest to najskuteczniejsza i potwierdzona badaniami metoda zapobiegania zakażeniom WZW typu A.

Wirus B

Jest wirusem siejącym spustoszenie w organizmie, jeżeli w porę nie zostanie wykryty i zwalczony. Zakażamy się nim drogą krwi, czyli np. poprzez brudne narzędzia chirurgiczne („brudne” oznacza niewłaściwie wysterylizowane, używane powtórnie po poprzedniej osobie, która mogła być nosicielem wirusa), zakłucie się igłą lub skalpelem z krwią lub tkankami nosiciela (personel medyczny), zaopatrywanie ran bez rękawiczek ochronnych, ubrudzenie zranionej skóry wydalinami, w których mogła być obecna krew zakażonej osoby (mocz, wymiociny, kał), przygodny seks bez zabezpieczenia (mikrouszkodzenia podczas stosunku), tatuowanie i piercing. Aby się zakazić wirusem starczy jedynie kropelka krwi. Infekcja WZW B jeśli przejdzie w fazę przewlekłą, może stać się przyczyną marskości wątroby, a później jej raka. Leczenie WZW B opiera się o stosowanie silnych leków zabijających wirusa i zapobiegających jego namnażaniu. Działaniem profilaktycznym przeciw WZW B jest stosowanie odzieży ochronnej i środków ochrony osobistej przez personel medyczny, używanie sterylnych narzędzi, jednorazowych igieł i strzykawek, higiena rąk, a także rozwaga w wyborze partnera seksualnego i unikanie ryzykownych zachowań np. bójki. Podobnie jak w przypadku WZW A, skuteczną metodą zapobiegania infekcji wirusem B, jest szczepienie ochronne.

Wirusowe choroby wątroby

Wirusowe zapalenie wątroby typu A i typu B to jedne z najczęściej występujących chorób zakaźnych na świecie. Sprawdź w jaki sposób może dojść do zakażenia i jak zadbać o odpowiednią profilaktykę.

EURO 2012 – grozi nam więcej zakażeń?

Już za kilka miesięcy, bo w czerwcu tego roku nasz kraj odwiedzą kibice z innych krajów Europy, by uczestniczyć w finale Mistrzostw Europy w piłce nożnej. Nikt jednak nie pomyśli jakie to dla nas zagrożenie epidemiologiczne. Wiele osób przecież nie wie, że są nosicielami groźnych wirusów, a poprzez ryzykowne zachowania może dojść do rozprzestrzeniania się wątrobowych infekcji, ale nie tylko.
Kolejnym problemem może być przemyt tanich narkotyków np. ruska heroina i dopalacze. Powinniśmy się również i tym zainteresować, gdyż to po finale Polska zostanie z problemem, a kibice zagraniczni odjadą. Na działania profilaktyczne sanepidu w tej materii nie przeznacza się praktycznie żadnych pieniędzy...
Zatem osobom, które się wybierają na imprezy sportowe, a także tym co je organizują i zabezpieczają (policja, straż pożarna, straż miejska, medycy), poleca się szczepienia przeciw WZW A i B już teraz, by w porę została wytworzona odporność na te drobnoustroje. Uczestnictwo w dużej imprezie, w połączeniu z alkoholem może skłaniać do podejmowania ryzykownych zachowań, zwiększających możliwość zakażenia HBV.

Euro 2012: Czy w związku z nadchodzącymi imprezami sportowymi związanymi z Euro 2012 istnieje zwiększone ryzyko zachorowania na wirusowe zapalenie wątroby? Zobacz co na ten temat mówi ekspert, prof. dr hab. n. med. Alicja Wiercińska-Drapało z Kliniki Hepatologii i Nabytych Niedoborów Immunologicznych WUM.

Komu polecane są szczepienia?

Szczepienie przeciwko WZW typu A jest zalecane:

• osobom podróżującym do krajów z umiarkowanym lub wysokim ryzykiem zachorowania;
• pracownikom służby zdrowia;
• pracownikom zakładów oczyszczania miasta;
• osobom związanym z produkcją oraz dystrybucją żywności;
• pacjentom z przewlekłymi chorobami wątroby;
• hemofilikom;
• mężczyznom homoseksualnym.

Szczepienie WZW B poleca się osobom:

• mającym kontakt z chorymi i nosicielami HBV;
• przewlekle chorym, w tym na cukrzycę i schorzenia nerek oraz wątroby;
• mającym niedobór odporności, w tym zakażeni HIV;
• przygotowywanym do zabiegów w krążeniu pozaustrojowym;
• stosującym dożylne środki odurzające;
• mającym w przeszłości lub obecnie wielu partnerów seksualnych;
• zawodowo narażonym na zakażenie wirusem;
• odbywającym wyrok w zakładach karnych.

Żółty Tydzień: Bądź świadomy! Nie ryzykuj – zaszczep się!

Jak wygląda szczepienie?

Z okazji Żółtego Tygodnia, wybrane punkty szczepień oferują szczepionkę skojarzoną, uodparniającą przeciwko obu typom wirusa. Wykaz punktów szczepień znajduje się tutaj.

Schemat szczepień składa się z 3 dawek - pierwszą dawkę podaje się w dowolnie wybranym terminie, drugą dawkę po upływie miesiąca od pierwszej, a trzecią po 6 miesiącach od podania pierwszej dawki.

Istnieje też możliwość zaszczepienia przeciwko jednemu typowi wirusa – tzw. szczepionki monowalentne. Jeśli chodzi o WZW typu A szczepionkę podaje się w 2 dawkach, drugą dawkę w dowolnym czasie pomiędzy 6. mies. a 5. rokiem (ale najlepiej w odstępie 6-12 miesięcy).
Szczepienie przeciwko WZW typu B obejmuje 3 dawki, w schemacie podobnym do opisanego wyżej: druga dawka po miesiącu od pierwsze, trzecia dawka po pół roku od pierwszej.
Pełne szczepienie, czyli przyjęcie wszystkich dawek szczepionek zapewnia skuteczną ochronę przed infekcjami na długie lata.

Opracowano na podstawie:
1.Szczeklik A., Gajewski P., Choroby wewnętrzne kompendium medycyny praktycznej, MP, Kraków 2009
2. Berkman A., Bakalar N., Wirusowe zapalenie wątroby, KDC, Warszawa 2006
3. Daniluk J., Jurkowska G., Zarys chorób wewnętrznych dla studentów pielęgniarstwa, Czelej, Lublin 2005
4. Suder E., Brużewicz S., Anatomia człowieka. Podręcznik i atlas dla studentów licencjatów medycznych, Górnicki Wydawnictwo Medyczne, Wrocław 2004
5. Materiały prasowe – Żółty Tydzień 2012 ComPress PR

Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!