Cytyzyna, należy do częściowych agonistów receptora nikotynowego 4β2 (nicotynic partial agonist – NPA), najstarszej grupy leków wprowadzonych do kanonu terapii antynikotynowej. Mimo to, wciąż cieszy się dużą skutecznością i popularnością.
Wypalenie papierosa po zażyciu cytozyny nie powoduje uczucia przyjemności z powodu blokowania dostępu nikotyny do receptorów. Dodatkowym pozytywnym skutkiem jej działania jest zmniejszenie intensywności głodu nikotynowego.
Cytyzyna – pierwsza i wciąż skuteczna
Pierwszym lekiem z tej grupy zastosowanym w lecznictwie uzależnienia od nikotyny, w tym także w Polsce, była cytyzyna. Cytyzyna jest alkaloidem obecnym we wszystkich częściach rośliny złotokapu zwyczajnego (Cytisus laburnum). Przeprowadzono niewiele rzetelnych kontrolowanych badań klinicznych w podwójnie ślepej próbie nad skutecznością cytyzyny (w przeciwieństwie do warenikliny i bupropionu), zwłaszcza, że lek wprowadzono do lecznictwa pod koniec lat 60. dwudziestego wieku w krajach socjalistycznych.
Metaanaliza nielicznych prac badawczych poświęconych skuteczności cytyzyny wykonanych w ślepej próbie (3 badania) wykazała, że skuteczność w utrzymywaniu abstynencji między 3. a 8. tygodniem wynosi 1,93, a między 3. a 6. miesiącem – 1,83. Skuteczność w 2-letniej abstynencji określono (na podstawie tylko jednego badania wykonanego w podwójnie ślepej próbie) na 1,77.
Zobacz też: Jakie leki wchodzą w interakcje z nikotyną?
Terapia antynikotynowa cytyzyną
Cytyzyna jest dostępna w Polsce w tabletkach po 1,5 mg leku. Dawkowanie leku należy rozpocząć na 5 dni przed dniem planowanego rzucenia palenia, zgodnie z zaleceniami producenta. Od 1. do 3. dnia stosuje się 6 tabletek dziennie co 2 godziny, od 4. do 12. dnia – 5 tabletek, od 13. do 16. dnia terapii – 4 tabletki, od 17. do 20. dnia – 3 tabletki, od 21. do 25. dnia – 2 tabletki.
W Polsce wielu lekarzy, zwłaszcza rodzinnych, zebrało duże doświadczenie ze stosowaniem cytzyny, stąd lek jest popularny i często stosowany. Brakuje niestety dobrej oceny klinicznej leku, stosowanego już w latach siedemdziesiątych. Molekularny mechanizm działania cytyzyny w pełni jednak uzasadnia jej przydatność w terapii uzależnienia od nikotyny. Dawkowanie zawsze wymaga konsultacji z lekarzem i zapoznaniem się z treścią ulotki dołączonej do leku.
Zobacz też: Niebezpieczne działanie nikotyny
Źródło: Wydawnictwo Continuo, „Zespół uzależnienia od nikotyny – ujęcie interdyscyplinarne”; pod red. Tadeusza Pietrasa i Andrzeja Witusika; Rozdział 9. Farmakoterapia uzależnienia od nikotyny.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
