Czy dzieci mogą jeść grzyby – zalety zdrowotne grzybów

Czy dzieci mogą jeść grzyby? fot. Adobe Stock
Eksperci odradzają podawanie dzieciom grzybów, szczególnie leśnych, ponieważ ich spożywanie wiąże się z ryzykiem zatrucia. Są też produktami ciężkostrawnymi. Grzyby są jednak, wbrew wielu opiniom, bardzo wartościowym pokarmem. Dietetyk radzi, kiedy i jakie grzyby można podać dziecku.
Marta Słupska / 17.09.2020 14:13
Czy dzieci mogą jeść grzyby? fot. Adobe Stock

Nie ma jasnych wytycznych żywieniowych co do tego, od jakiego wieku dzieci mogą jeść grzyby. Niektórzy eksperci, np. z Instytutu Żywności i Żywienia, uważają, że dzieci do 7. roku życia nie powinny jeść grzybów. Z kolei w zaleceniach dotyczących żłobków przeczytamy, że grzyby w każdej postaci (również pieczarki czy boczniaki) to produkty niedozwolone w żywieniu w tych placówkach.

Nie ma jednak ogólnych wytycznych jasno mówiących, kiedy dziecko może zacząć jeść grzyby i jakie. Wbrew wielu opiniom grzyby są zdrowe (zawierają witaminy, białko, magnez, potas czy fosfor) i mogą być wartościowym składnikiem diety, są jednak ciężkostrawne, a przy tym grzyby leśne mogą powodować zatrucia. Dlatego podawanie ich dzieciom budzi obawy i jest kwestią sporną.

O to, kiedy dzieci mogą jeść grzyby i które z nich najlepiej jest im podawać, zapytaliśmy Darię Rybicką – dietetyk i diet coach, mamę dwóch synów, eksperta w dziedzinie dobrego, mądrego odżywiania całej rodziny, a jednocześnie autorkę bloga dariarybicka.pl oraz współautorkę książki „Apetyczna książka dla całej rodziny”. 

Czy małym dzieciom nie powinno się podawać grzybów?

Daria Rybicka: Trudno jest ustalić konkretny moment podania dziecku grzybów do zjedzenia. Z pewnością nie dajemy ich niemowlakowi. Pierwsze miesiące rozszerzania diety dziecka (6-12 miesiąc) to czas, kiedy dziecko poznaje po kolei nowe grupy produktów i jest kilka z nich, których w tym okresie nie powinno się podawać dziecku. Wśród nich są właśnie grzyby. Jedzenie ich wiąże się z ryzykiem zatrucia grzybami, ciężkostrawnością wynikającą z obecności chityny i brakiem możliwości dokładnego rozdrobnienia pokarmu. Starszym dzieciom (nawet kilkuletnim) nie należy podawać grzybów marynowanych, z uwagi na to, że zawierają ocet, sól i cukier.

Kiedy dziecko może zacząć jeść grzyby?

Nie ma konkretnie ustalonego momentu, w którym dziecko może zjeść grzyby. Z pewnością nie wcześniej niż przed 1. rokiem życia, ale mówię tu o grzybach hodowlanych. Należy być bardzo ostrożnym w przypadku podawania dzieciom (nawet kilkuletnim) grzybów leśnych. Wynika to z ryzyka zatrucia. Bezpieczniejsze są grzyby hodowlane.

Pieczarkę hodowlaną można podać dziecku np. w zupie po skończeniu 1. roku życia. Oczywiście należy pamiętać o tym, że dieta powinna być różnorodna i nie należy podawać dziecku takiej zupy czy innego dania z pieczarkami kilka razy w tygodniu. Raz na jakiś czas w niewielkiej ilości zdecydowanie wystarczy.

Jeżeli decydujemy się np. w okresie świąt na podanie grzybów (dziecku ponad rocznemu), można wybrać trochę zupy pieczarkowej, kapustę z grzybami czy pieczarkowy farsz z pierogów czy krokietów. Należy podać je w niewielkiej ilości, sprawdzając reakcję organizmu.

Które grzyby są najbardziej bezpieczne dla dzieci?

Bezpieczniejsze z uwagi na ryzyko zatrucia będą grzyby uprawne, np. pieczarka czy boczniak. Dzięki temu, że są produkowane w kontrolowanych warunkach, nie gromadzą chociażby metali ciężkich, które mogą się znaleźć w innych grzybach - głównie leśnych zbieranych w okolicy aglomeracji miejskich, autostrad czy zakładów przemysłowych.

Należy pamiętać, aby wybierać produkty dobrej jakości, świeże np. pieczarki powinny być białe, bez plam i pęknięć, o przyjemnym, świeżym zapachu.  

Kolejną ważną kwestią jest to, że grzyby uważa się za produkt ciężkostrawny. Wynika to z zawartości chityny, która nie rozpuszcza się w wodzie. Jest to związek, który można porównać do roślinnego błonnika. Nie jest ona trawiona przez nasz organizm, ale podobnie jak błonnik będzie dobrze wpływać na przewód pokarmowy. Zwiększa perystaltykę jelit (co może być pomocne m.in. przy zaparciach), wchłania związki, które organizm chce usunąć z organizmu. Chityna to włókna, więc odpowiednie rozdrobnienie, obróbka termiczna i dokładne przeżuwanie powodują rozdrobnienie tego związku.

Dlatego dając dziecku grzyby, warto je podać w formie rozdrobnionej, np. pieczarkowa zupa krem czy pasta na kanapki lub do makaronu. Myślę, że w większym stopniu uczucie ciężkości po zjedzeniu grzybów może wynikać z tego, że często są one podawane z tłustymi produktami: mięsem, sosami, śmietaną, dużą ilością tłuszczu. 

Czy grzyby mają wartości odżywcze korzystne dla dziecka?

Tak. Grzyby to nie tylko smak i zapach, jak się kiedyś uważało. To wartościowe produkty. Zostały zresztą zaliczone do żywności funkcjonalnej – to taka żywność, która posiada udokumentowany badaniami naukowymi korzystny wpływ na zdrowie, ponad ten, który wynika z obecności w niej standardowo składników żywności. Grzyby więc:

  • zawierają włókna, które pozytywnie wpływają na perystaltykę układu pokarmowego,
  • są źródłem białka,
  • zawierają spore ilości witamin z grupy B (B1, B2, B6) oraz  witaminę C,
  • są źródłem pierwiastków, których często nam brakuje: żelaza (i to dobrze przyswajalnego, nawet do 90%) , cynku, selenu, magnezu.

Poza tym wykazują wiele właściwości prozdrowotnych. Grzyby jadalne zawierają związki biologicznie czynne, co oznacza, że mają bardzo dobry wpływ na organizm. Pomagają w zapobieganiu chorobom układu krążenia, nowotworom, a także wspierają leczenie tych schorzeń. Wpływ na organizm jest potwierdzony naukowo.

Szczególnie istotną cechą z punktu widzenia rozmowy o dzieciach jest to, że grzyby mogą działać wspierająco w zapobieganiu chorób (działanie przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe). Włókna grzybów można uznać za prebiotyki, czyli składniki żywności, które nie ulegają trawieniu, ale mają zdolność do stymulowania wzrostu i aktywności dobrych bakterii w przewodzie pokarmowym.

Należą do nich m.in. Bifidobacterium spp., Lactobacillus spp., które zasiedlają jelito grube. Ponadto warto wiedzieć, że to m.in. właśnie dzięki obecności chityny grzyby wykazują właściwości przeciwbakteryjne.

Dodatkowo warto podkreślić, że grzyby:

  • są źródłem antyoksydantów, które wychwytują wolne rodniki niekorzystnie wpływające na nasz organizm,
  • zmniejszają uszkodzenia DNA,
  • zmniejszają rozwój komórek nowotworowych,
  • wiążą wolne rodniki (odpowiadające m.in. za starzenie i choroby nowotworowe),
  • stymulują układ odpornościowy organizmu (co wpływa korzystnie również na leczenie innych chorób m.in. zakaźnych)
  • obniżają stężenie czynników rakotwórczych,
  • obniżają poziom złego cholesterolu (LDL) – zmniejszenie ryzyka chorób układu krążenia,
  • przyspieszają wydalanie cholesterolu,
  • zmniejszają wchłanianie cholesterolu z pożywienia,
  • obniżają ciśnienie krwi,
  • wykazują działanie przeciwzapalne i przeciwcukrzycowe,
  • zmniejszają wchłanianie tłuszczów z pożywienia.

Treść artykułu została pierwotnie opublikowana 23.11.2017.

Więcej na podobny temat:
Zatrucie grzybami – objawy, zapobieganie i pierwsza pomoc
Wartości odżywcze grzybów - co zawierają i ile mają kalorii?
Grzyby w ciąży: czy można je jeść?

Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!

Redakcja poleca

REKLAMA