Czy transfuzja krwi jest bezpieczna?
Kiedyś przeżycie po transfuzji graniczyło z cudem. Dziś dzięki specjalistycznym testom i badaniom takie sytuacje zostały zminimalizowane prawie do zera. Obecnie każdy potencjalny dawca jest gruntownie przebadany. Zatem jakie jest ryzyko zakażenia poprzez przetoczenie krwi?
Po co nam transfuzja krwi?
Transfuzja krwi jest zabiegiem wielokrotnie ratującym życie. Jest metodą leczenia rozległych urazów. w których nastąpiła znaczna utrata krwi, głębokiej anemii. Staję się niezbędna w trakcie operacji i transplantacji narządów. Według informacji krewniacy.pl co roku w samej tylko Polsce wykonuję się około 1 mln transfuzji z których korzysta 150 000 polaków. Nie są to liczby duże porównując dane z USA, gdzie co 3 sekundy dokonuję się takiego zabiegu. Oprócz krwi można także przetaczać jeden z jej składników płytki krwi. Rok rocznie wykonuję się około 5 mln takich transfuzji na świecie.
Jak było kiedyś?
Pierwsze próby przetaczania krwi miały miejsce już w XVII wieku. Dopiero jednak odkrycie w 1901 roku przez Landsteinera antygenów na powierzchni krwinek czerwonych, przyczyniło się do zmniejszenia liczby zgonów i niepowodzeń związanych z transfuzją. W Polsce pierwszych transfuzji dokonał Ludwik Bierkowski w latach 20 XIX wieku.
Kiedyś przeżycie po transfuzji graniczyło z cudem. Dziś dzięki specjalistycznym testom i badaniom takie sytuacje zostały zminimalizowane prawie do zera. Obecnie każdy potencjalny dawca jest gruntownie przebadany. Podstawowym testem jest krzyżówka krwi, umożliwiająca określenie grupy krwi i czynnika RH niezbędnego do przeprowadzenia przetoczenia. Następnie dokonuję się analizy krwi pod kątem chorób i zakażeń nie tylko tych przenoszonych przez krew. Natomiast należy zdawać sobie sprawę że ryzyko związane z transfuzją istnieje.
Jakie to ryzyko?
Na początku lat 90., niemal 10% zakażeń HIV w krajach rozwiniętych, stanowiły zakażenia związane z podaniem zakażonej krwi. Wysoki był tez odsetek zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu C (HCV). Teoretycznie z krwią można tez przenosić komórki nowotworowe ale do tej pory opisano tylko jeden taki przypadek. Do najczęstszych czynników chorobotwórczych przenoszonych przez krew należą krętki kiły, wirus y żółtaczek typu B I C oraz zakażenia HIV. W przypadku wirusa zapalenia wątroby typu B, ryzyko przeniesienia podczas transfuzji wynosi 1/500 tys. Z kolei w przypadku HCV szansa jego przetoczenia wynosi 1/30 mln. 1/ 5 mln takie jest prawdopodobieństwo zakażenia wirusami HI I HTLV. Istnieje także niskie ryzyko zakażenia chorobą Creutzfelda-Jacoba, które wzrasta wraz z ilością transfuzji.
Istnieją także doniesienia o pojedynczych przypadkach chorób które zostały przeniesione podczas transfuzji a należą do nich: wirus opryszczki, EBV, Cytomegalia, toksoplazmoza, leiszmanioza [czarna febra], bruceloza, dur plamisty, filarioza, odra, salmonelloza czy też gorączka kleszczowa z Kolorado, choroba Chagasa (Techniques of Blood Transfusion (1982 )).