Rola płynu mózgowo-rdzeniowego
Mózg i rdzeń kręgowy człowieka zanurzony jest w przejrzystym, bezbarwnym płynie, nazywanym płynem mózgowo-rdzeniowym. Jest on wytwarzany przez specjalne struktury, które znajdują się w mózgu i przypomina osocze. Wyściółka komór wewnątrz mózgu wytwarza około pół litra płynu na dobę. Płyn ten krąży przez system komór mózgu i przepływa do kanału kręgowego w kręgosłupie. Krążenie płynu jest bardzo istotne dla utrzymania prawidłowego ciśnienia wewnątrz czaszki. Za co odpowiada? Płyn ten pełni głównie funkcje amortyzacyjne, mając za zadanie ochronę mózgowia przed mechanicznymi urazami, a także odżywcze dla tkanki mózgowej.
Przyczyny występowania wodogłowia
Zaburzenia w wytwarzaniu lub przepływie płynu mózgowo-rdzeniowego powodują, że jego ilość w przestrzeniach mózgu zwiększa się i powoduje ucisk na tkankę mózgową. Takie gromadzenie się płynu nazywane jest wodogłowiem. Najczęściej wodogłowie jest wadą wrodzoną, ale może też pojawić się u osób dorosłych, na przykład po urazie głowy.
Wodogłowie u niemowląt można zaobserwować wykonując USG głowy przez ciemiączko, a u osób dorosłych w tomografii komputerowej i rezonansie magnetycznym.
Metody leczenia wodogłowia
W leczeniu wodogłowia można stosować leki, które zmniejszają ilość płynu mózgowo-rdzeniowego, na przykład leki moczopędne. Jednak jest to terapia objawowa i nie usuwa przyczyny wodogłowia. Skuteczną metodą leczenia jest leczenie chirurgiczne. Rodzaj operacji zależy od przyczyny zaburzeń krążenia płynu. Jeżeli jest on produkowany w nadmiarze, wówczas wszczepia się specjalne zastawki, które mają za zadanie odprowadzić nadmiar płynu do innych przestrzeni. Jeżeli jego krążenie jest utrudnione na przykład przez guz mózgu, to za pomocą cienkiego endoskopu wykonuje się dodatkowy kanał, którym płyn będzie mógł przepływać. Niezwykle istotna jest tu lokalizacja i wielkość przeszkody w przepływie płynu.
Leczenie zachowawcze, czyli zastawka komorowo-otrzewnowa
U osób z wodogłowiem w celu zapewnienia prawidłowego ciśnienia wewnątrzczaszkowego stosuje się specjalne zastawki z drenami, tak zwane zastawki komorowo-otrzewnowe. Nazwa wzięła się stąd, że zastawka ta łączy komorę mózgu z przestrzenią otrzewnową w jamie brzusznej. To do niej przepływa i wchłania się nadmiar płynu. Zastawka ta otwiera się tylko, kiedy ciśnienie w czaszce wzrasta, więc nie ma obawy, że zbyt dużo płynu wycieknie przez nią do otrzewnej. Co więcej, taki zestaw przeprowadza się pod skórą i nie widać jej na zewnątrz.
Powikłania związane z założeniem zastawki komorowo-otrzewnowej
Do powikłań założenia zastawki należy zaliczyć zakażenia, które prowadzą do zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych. Zakażenia najczęściej są spowodowane bakteriami, które prawidłowo żyją na ludzkiej skórze. Innym możliwym powikłaniem jest zatkanie drenu. U niektórych pacjentów w pozycji siedzącej dochodzi do zawrotów głowy, a także nudności i wymiotów. Może być to spowodowane niedoborem płynu mózgowo-rdzeniowego. Przyjmowanie większej ilości płynów i dłuższa rekonwalescencja po zabiegu z reguły polepszają stan pacjenta.
Warto przeczytać: Wodogłowie w chorobach zakaźnych, pasożytniczych i nowotworowych
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
