Na pytanie, gdzie występują grzyby, można by odpowiedzieć: w wodzie, żywności, ziemi, w wilgotnych i ciemnych pomieszczeniach, w klimatyzacjach. Warto jednak pamiętać, że niektóre z nich mogą być także elementem flory fizjologicznej człowieka! Bytują np. w przewodzie pokarmowym czy w jamie nosowo-gardłowej. Gdy odporność człowieka jest znacznie obniżona, grzyby mogą być niebezpieczne. Atakując układ nerwowy prowadzą do zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych lub ziarniniakowego zapalenia mózgu i ropni.
Kto narażony?
Zakażenia grzybicze układu nerwowego mogą wystąpić u każdego, ale narażone na nie są szczególnie Ci, u których obserwujemy obniżoną odporność ustroju. W tej grupie ryzyka znajdują się osoby zakażone wirusem HIV, stosujące immunosupresję, chemioterapię czy leczenie glikokortykosteroidami. Odporność znacznie osłabia proces nowotworowy. W tym wypadku szczególnie do zakażeń grzybiczych predysponują chłoniaki i białaczki. Ryzyko zakażenia grzybiczego mogą podwyższać także w pewnym stopniu: cukrzyca i ciąża.
Aspergiloza, kryptokokoza, kandydoza - co to takiego?
Do zakażeń grzybiczych najczęściej przyczyniają się: Aspergillus fumigatus, Cryptococcus neoformans, Candida (szczególnie Candida albicans). Pierwszy z nich wywołuje aspergilozę, czyli grzybicę kropidlakową. Szczególnie na nią narażone są osoby zakażone wirusem HIV, z neutropenią lub z ciężkimi infekcjami zatok przynosowych. Wrota inwazji stanowi jama ustna i jama nosowa. Do zakażenia może dojść także poprzez zanieczyszczone rany.
Sprawdź: Jak leczy się grzybice głębokie?
Cryptococcus neoformans jest czynnikiem etiologicznym kryptokokozy, która stanowi najczęstsze grzybicze zakażenie ośrodkowego układu nerwowego. Do inwazji dochodzi poprzez uszkodzoną skórę lub górne drogi oddechowe. Komórki grzyba lub jego zarodniki znajdują się w odchodach ptaków. Wysuszone zanieczyszczenia ptasie mogą unosić się z pyłami w powietrzu i w ten sposób dostawać się drogą inhalacji do organizmu człowieka.
Kandydoza ośrodkowego układu nerwowego jest wywoływana zazwyczaj przez Candida albicans. Występuje rzadko, jednak jest bardzo niebezpieczna. Z reguły doprowadza do zakażenia opon mózgowo-rdzeniowych. Nieleczona wiąże się z dużą śmiertelnością.
Objawy chorób grzybiczych
Objawy zakażenia grzybiczego często mogą przypominać objawy gruźlicy ośrodkowego układu nerwowego. Należą do nich: bóle głowy, występowanie objawów oponowych, gorączka, a często tylko zwiększona ciepłota ciała (ok. 37,5°C). Grzyby mogą również zajmować światło naczyń krwionośnych powodując np. udar niedokrwienny. Uszkodzenie naczyń jest w stanie także doprowadzić do powstania tętniaka, który może być powikłany krwawieniem lub krwotokiem.
Polecamy: Gruźlica także rozsiewa się przez krew
Skąd wiadomo, że to grzyby?
Diagnostyka grzybiczego zakażenia układu nerwowego bywa często trudna. Obejmuje ona badanie płynu mózgowo-rdzeniowego. Wykonywany jest preparat bezpośredni, w którym przy pomocy mikroskopu ocenia się obecność grzyba. Zakładane są również hodowle, nie zawsze jednak udaje się uzyskać wynik pozytywny. Dostępne są także badania serologiczne. Pomocne są też badania obrazowe (tomografia komputerowa i rezonans magnetyczny).
Leczenie
W leczeniu stosowane są leki przeciwgrzybiczne (amfoterycyna B, flukonazol oraz fluorocytozyna). Istotne jest również zwalczanie objawów. W tym celu podje się leki przeciwzapalne i przeciwobrzękowe.
Grzybicze zakażenia układu nerwowego nie są częste. Warto jednak o nich pamiętać, zwłaszcza w przypadku znacznie obniżonej odporności, gdyż są bardzo niebezpieczne ze względu na dużą śmiertelność.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
