Czym są łagodne zaburzenia poznawcze (MCI)?
Zaburzenia funkcji poznawczych stanowią jeden z dominujących problemów zdrowotnych osób w starszym wieku, należy jednak zaznaczyć, że nie zawsze wskazują one na otępienie.
Łagodne zaburzenia poznawcze to zespół określonych objawów klinicznych odbiegających od fizjologicznego procesu starzenia się, a zarazem nie stanowiących jeszcze otępienia.
Jak zatem można odróżnić łagodne zaburzenia poznawcze od fizjologicznego starzenia się? Jak rozpoznać, czy mamy już do czynienia ze wczesnym stadium choroby Alzheimera?
Jakie są objawy MCI?
W przypadku łagodnych zaburzeń poznawczych występuje obiektywnie stwierdzone nieznaczne pogorszenie pamięci lub innej sfery poznawczej, a także subiektywne skargi pacjenta na kłopoty z pamięcią. Mimo nieznacznych deficytów, zachowane jest prawidłowe, globalne funkcjonowanie poznawcze.
Należy zaznaczyć, że zachowana jest również prawidłowa, codzienna aktywność życiowa – zwykle nie występują trudności w ogólnym funkcjonowaniu społecznym i zawodowym. Z drugiej strony jednak ogólne zachowanie starszej osoby może charakteryzować chaotyczność oraz dezorganizacja.
Fizjologiczne starzenie się czy już łagodne zaburzenia poznawcze?
Proces starzenia się zakłada przede wszystkim stopniowe spowolnienie w obszarze sfery poznawczej, percepcyjnej oraz psychomotorycznej. Należy jednak podkreślić, że obserwowalne spowolnienie powyższych procesów nie zakłada utraty zdolności adaptacyjnych starszej osoby.
Pewną wskazówkę dla różnicowania fizjologicznego pogarszania się funkcji poznawczych wraz z wiekiem z łagodnymi zaburzeniami poznawczymi może stanowić ocena funkcjonowania inteligencji płynnej oraz skrystalizowanej w badaniu neuropsychologicznym.
Inteligencja płynna, ujawniająca się w zadaniach niewerbalnych, wymagających m.in. dostrzegania nowych rozwiązań oraz wykrywania związków pomiędzy elementami, stopniowo zmniejsza się wraz z wiekiem.
Natomiast inteligencja skrystalizowana, czyli efekt nabytej wiedzy, przyswojonych wiadomości oraz zdobytego doświadczenia życiowego, nie powinna obniżać się wraz z wiekiem. Stąd stopniowe pogarszanie się w tym obszarze może nasuwać podejrzenie, że niekoniecznie mamy do czynienia z procesem fizjologicznego pogorszenia się funkcjonowania poznawczego wraz z wiekiem.
Ponadto podczas kontrolnych badań neuropsychologicznych na fizjologiczne starzenie się wskazuje brak progresji w obszarze kłopotów z funkcjonowaniem poznawczym w dłuższej perspektywie czasowej.
Zobacz też: Jak rozróżnić depresję w starszym wieku od otępienia?
Łagodne zaburzenia poznawcze a choroba Alzheimera
Łagodne zaburzenia poznawcze mogą stanowić przedkliniczne, poprzedzające stadium choroby Alzheimera, lecz równie dobrze mogą zatrzymać się na tym etapie. Jakie objawy zatem mogę wskazywać na przypuszczenie, że możemy mieć już do czynienia z wczesną fazą choroby Alzheimera (otępieniem łagodnym)?
Pierwszym objawem, który powinien zaniepokoić chorego i jego bliskich, jest zaburzenie codziennej aktywności życiowej, jak również postępująca degradacja zawodowa przy narastających zaburzeniach pamięci utrudniających codzienne funkcjonowanie. Ponadto we wczesnym etapie choroby pojawiają się zaburzenia wzrokowo-przestrzenne, co może się przejawiać między innymi w problemach z orientacją w otoczeniu.
Pomocne w diagnozie może być również badanie neuropsychologiczne: różnicowania łagodnych zaburzeń poznawczych z chorobą dokonuje się między innymi na podstawie oceny funkcjonowania pamięci epizodycznej (dotyczącej zdarzeń, faktów oraz relacji między nimi) oraz semantycznej (dotyczącej podstawowych znaczeń słów i pojęć; treści o charakterze werbalnym), funkcji wzrokowo-przestrzennych oraz uwagi.
W przypadku zdiagnozowania zespołu klinicznego o charakterze łagodnych zaburzeń poznawczych bardzo ważne są kontrolne badania neuropsychologiczne wykonywane przez psychologa (co pół roku) w celu wychwycenia ewentualnych zmian i progresji w kierunku choroby Alzheimera.
Zobacz też: Gdzie osoby starsze mogą szukać pomocy?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
