Każdego roku u 3,5 tys. Polek diagnozuje się raka jajnika. Niestety wykrywany jest on zbyt późno, przez co 2600 kobiet umiera. Jedyną szansą na wyleczenie jest profilaktyka, a więc regularne badania ginekologiczne. Nie istnieją badania przesiewowe, które pozwoliłyby na rozpoznanie nowotworu jajnika, dlatego tak ważne jest, by każda kobieta pamiętała o regularnych wizytach u ginekologa.
Raka jajnika nie zdiagnozujemy na podstawie cytologii
Jednym z popularniejszych mitów na temat diagnostyki raka jajnika jest ten, który głosi, że cytologia daje odpowiedź na pytanie o zmiany nowotworowe we wszystkich narządach rodnych kobiety. Ginekolog, podczas standardowego badania jakim jest cytologia nie może stwierdzić, czy w jajniku są guzy.
Podczas spotkania poświęconego problematyce raka jajnika, prof. dr hab. n. med. Beata Śpiewankiewicz zwróciła uwagę na to, że właściwa profilaktyka w kierunku wykrycia raka jajnika to badanie ultrasonograficzne sondą przezpochwową. O badanie powinna "upomnieć się" u ginekologa każda kobieta, jeśli lekarz nie zaproponuje wykonania USG.
Badanie USG sondą przezpochwową powinno być wykonywane profilaktycznie raz do roku, i choć w grupie najwyższego ryzyka zachorowania na nowotwór jajnika są kobiety w wieku pomenopauzalnym, choroba nie omija młodych kobiet, także tych, które nigdy nie rodziły.
Zobacz także: Jak rozpoznać raka jajnika?
Kiedy torbiele jajnika są niebezpieczne?
Podejrzenie zmian nowotworowych budzą przede wszystkim torbiele jajników u kobiet po menopauzie. Jednak, jak zaznaczyła p. Beata Śpiewankiewicz, Kierownik Kliniki Ginekologii Onkologicznej Centrum Onkologii, kobiety w wieku rozrodczym, u których ginekolog zauważył torbiele, także powinny monitorować ich stan. U kobiet, które miesiączkują, torbiele są sprawa naturalną a w kolejnych cyklach zanikają. Jeśli jednak torbiel nie znika po 3 miesiącach, wówczas należy wykonać badania, które pozwolą na stwierdzenie, czy nie są to zmiany nowotworowe.
Jakie są objawy raka jajnika?
Rak jajnika jest najcięższy do wyleczenia spośród wszystkich nowotworów narządów rodnych. Dlaczego? – Ponieważ nie daje objawów we wczesnym stadium choroby. Zaniepokoić powinny nas przede wszystkim dolegliwości ze strony układu pokarmowego:
- wzdęcia
- powiększenie się obwodu brzucha
- uczucie, że coś "przeszkadza" w jamie brzusznej
Kiedy jednak leczenie gastrologiczne nie przynosi żadnych efektów, lub gastroenterolog nie stwierdzi przyczyny ze strony układu pokarmowego, wówczas koniecznie należy zgłosić się do ginekologa na badanie USG.
Jak sprawdzić prawdopodobieństwo wystąpienia raka jajnika?
Często kobiety, których mamy, babcie czy siostry chorowały na nowotwory narządów rodnych boją się, że zachorują. Wystąpienie raka jajnika może być uwarunkowane genetycznie, choć jak wiadomo nie każda kobieta musi zachorować. Aby dowiedzieć się, czy w większym stopniu dotyczy nas ryzyko wystąpienia nowotworu, warto udać się do dowolnej pracowni genetycznej.
Bezpłatnie (w ramach NFZ) możemy wykonać onkologiczne badanie genetyczne. Dowiemy się w ten sposób, czy jesteśmy szczególnie narażeni na wystąpienie nowotworu.
Zobacz także: Co powinnaś wiedzieć o raku jajnika?
Jakie metody są skuteczne w leczeniu raka jajnika?
Dr Beata Śpiewankiewicz zwróciła uwagę na fakt, że leczenie raka jajnika jest leczeniem skojarzonym – wbrew powszechnym opiniom panującym wśród pacjentów nie wystarczy wykonanie operacji chirurgicznej. Wykonanie operacji nie oznacza wyleczenia – potrzebna jest także chemioterapia.
Metod leczenia zaawansowanego raka jajnika jest coraz więcej – można zastosować tzw. leczenie odroczone: najpierw chemioterapia, następnie zabieg. Jest to metoda uważana za bardziej komfortową dla pacjentki.
Pojawiają się także nowe metody leczenia, takie jak terapia celowana ukierunkowana na angiogenezę. Metoda ta jest stosowana u osób, u których zabieg chirurgiczny nie pozwolił na wystarczające usunięcie zmian nowotworowych. Leki angiogenne w połączeniu z chemioterapią doprowadzają do niszczenia nieprawidłowych naczyń krwionośnych, co zwiększa przeżywalność.
W leczeniu raka jajnika bardzo ważny jest zarówno czas, jak i możliwość kompleksowego przeprowadzenia wszystkich etapów leczenia. W leczeniu raka jajnika przewagę mają ośrodki, w których pacjentka otrzyma pełną pomoc medyczną oraz psychoterapeutyczną. Odraczanie kolejnych etapów leczenia znacznie zmniejsza szanse na wyleczenie.
Warto wiedzieć, że tak naprawdę tylko stany przednowotworowe są całkowicie wyleczalne – dlatego najważniejsza jest profilaktyka.
Psychoterapia w chorobie nowotworowej
Pacjentki, które w gabinecie lekarza usłyszały diagnozę "rak jajnika" często nie wiedzą, co je czeka. Bardzo ważne jest udzielenie chorej wsparcia przez osoby bliskie – psycholog Elżbieta Pożarowska podkreśliła, że istotną rolę spełnia zarówno partner jak i rodzina oraz inne osoby wiedzące o chorobie.
Kobiety, które muszą stawić czoła rakowi, potrzebują zapewnienia, że usunięcie jajników nie oznacza utraty kobiecości – powinny wiedzieć, że są pełnowartościowymi kobietami, takimi, jakimi były przed operacją.
Kobiety, u których w młodym wieku zdiagnozowano raka jajnika często obawiają się, że nie założą rodziny, nie znajdą partnera lub nie urodzą dzieci. Kobiety w związkach boją się, że zostaną porzucone lub choroba wykluczy je z życia zawodowego. Często najlepszą terapię psychologiczną stanowi poczucie wsparcia ze strony bliskich.
Przykładem na to, że mimo operacji można założyć rodzinę jest historia Anny Nowakowskiej, założycielki Stowarzyszenia na Rzecz Walki z Chorobami Nowotworowymi SANITAS. Pani Anna raka jajnika ma już za sobą. Ma też rodzinę, o której marzyła przed chorobą. Jest także bohaterką spotu kampanii edukacyjnej "Dla Niej. Możemy więcej".
Zobacz także: Choroba nowotworowa - wybrać psychoterapię w pojedynkę czy z bliskimi?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
