Insulina to hormon wytwarzany w trzustce w komórkach β wyspowych. Głównym bodźcem pobudzającym produkcję tegoż hormonu jest wzrost stężenia glukozy we krwi. Produkowana jest w celu obniżenia jej ilości.
Funkcjami insuliny są:
- ułatwienie wnikania glukozy do komórek organizmu
- ułatwienie magazynowania glukozy w wątrobie
- pobudzanie wytwarzania tłuszczu z nadwyżki węglowodanów
- pobudzanie wytwarzania związków białka
Czym są preparaty insulinowe?
Preparaty insulinowe są zamiennikiem insuliny wytwarzanej w trzustce człowieka. Działają tak samo jak ona.
Rodzaje insulin ludzkich
Insuliny krótko działające
czas ich działania wynosi od 5-8 godzin
początek działania ujawnia się po 30-60 minutach po podaniu
przykłady:
Humulin R (Eli Lilly)
Actrapid HM (Novo Nordisk)
Gensulin R (Bioton)
Insuliny o przedłużonym czasie działania
czas ich działania wynosi od 13 do 18 godzin, czasem do 24 godzin
początek działania ujawnia się po 1-3 godzinach
szczyt działania osiągają po 4-12 godzinach
przykłady:
Humulin N (Eli Lilly)
Insulatard (Novo Nordisk)
Gensulin N (Bioton)
Mieszanki insulin
mieszanki insuliny krótko działającej i przedłużonym czasie działania w odpowiednich proporcjach
zawierają różne kombinacje insuliny krótko działającej, np. od 10–50% i o pośrednim czasie działania, np. 90–50%
przykłady:
Humulin M3 (Eli Lilly) – czyli 30% insuliny krótko działającej i 70% o pośrednim czasie działania
Mixtard 30 (Novo Nordisk)– czyli 30% insuliny krótko działającej i 70% o pośrednim czasie działania
Mixtard 50 (Novo Nordisk)– czyli 50% insuliny krótko działającej i 50% o pośrednim czasie działania
Gensulin M 30 (Bioton) – czyli 30% insuliny krótko działającej i 70% o pośrednim czasie działania
Analogi insulin ludzkich:
Analogi krótko (szybko) działające
czas działania wynosi od 3-5 godzin
początek działania po 10-20 minutach od wstrzyknięcia
szczyt działania po około 1-3 godzinach
przykłady:
Humlog (Eli Lilly) - początek działania po 0-15 minutach, szczyt działania po 40-60 minutach
NovoRapid (Novo Nordisk) - początek działania 10 -20 minutach, szczyt działania po 1-3 godzinach
Insuliny o przedłużonym czasie działania, bez szczytowe
działają przez 24 godziny
początek działania po 1,5-2 godzinach
nie osiągają szczytu
są drogie
przykłady:
Lantus (Aventis)
Levemir (Novo Nordisk)
Mieszanki analogowe
mieszanka insuliny krótko działającej analogowej i insuliny analogowej o przedłużonym czasie działania
czas działania wynosi ok 24 godziny
początek działania po upływie 10-20 minut
szczyt działania po około 1-4 godzinach
przykłady:
Humalog Mix 25 (Eli Lilly)
Novo Mix 30 (Novo Nordisk)
Korzyści ze stosowania analogów:
- Przeciwdziałanie późnym powikłaniom cukrzycy, poprzez lepsze wyniki wyrównania cukrzycy
- Zmniejszenie ilości epizodów hipoglikemii
- Wygoda stosowania – wstrzykuje się je bezpośrednio przed posiłkiem
- Łatwa modyfikacja dawki
- Elastyczność trybu życia – w każdej chwili przy niespodziewanym dodatkowym posiłku można wystrzyknąć 1-2 jednostki analogu szybko działającego
- Redukcja ilości posiłków – stężenie analogu we krwi szybko się obniża do poziomu podstawowego
- Konwencjonalna insulinoterapia z wykorzystaniem mieszanki insuliny; 2 wstrzyknięcia insuliny: poranne wstrzyknięcie pokrywa zapotrzebowanie na insulinę związane ze spożyciem śniadania i obiadu, wieczorne wstrzyknięcie pokrywa zapotrzebowanie na insulinę związane ze spożyciem kolacji i spoczynkiem sennym, stała kontrola poziomu cukru we krwi
- Konwencjonalna insulinoterapia z wykorzystaniem mieszanki analogowej: naśladuje fizjologię uwalniania insuliny, 2 wstrzyknięcia dziennie (śniadanie, kolacja), redukuje ryzyko powikłań, stała kontrola poziomu cukru we krwi
- Intensywna insulinoterapia z wykorzystaniem insuliny krótko działającej i insuliny o przedłużonym działaniu: wstrzyknięcie insuliny 30-40 minut przed posiłkiem, pomiędzy śniadaniem, obiadem i kolacją należy spożywać przekąski, stała kontrola poziomu cukru we krwi
- Intensywna insulinoterapia z wykorzystaniem insuliny analogowej szybko działającej i o przedłużonym czasie działania: naśladuje fizjologię trzustki w wydzielaniu insuliny, wstrzykniecie przed lub po głównym posiłku (śniadaniu, obiedzie, kolacji), nie trzeba stosować dodatkowych przekąsek, po spożyciu dodatkowego posiłku (II śniadanie, podwieczorek, II kolacja) zawierającego więcej niż 1 wymiennik węglowodanowy, należy podać dodatkową ilość szybko działającego analogu insuliny (ale dawka musi być wcześniej skonsultowana z lekarzem), redukcja powikłań
- insulina we wstrzykiwaczu – w temperaturze pokojowej, poniżej 25°C - do 6 tygodni, chronić od promieni słonecznych
- zapas insuliny w lodówce, w temperaturze 2-8°C, nie wolno zamrażać
- podczas podróży przechowywać w specjalnych opakowaniach
- nie wolno stosować insulin przeterminowanych, tych które uległy zamrożeniu, przegrzaniu, o zmienionej konsystencji i kolorze oraz z obecnością kłaczków, kryształków i innych widocznych drobinek
Źródło:
„Cukrzyca i Ty Krótki przewodnik” firmy Novo Nordisk
„Cukrzyca i Ty Krótki przewodnik” firmy Novo Nordisk
Katarzyna Ziaja
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
