Około połowa pacjentów zgłaszających się do lekarza pierwszego kontaktu z dolegliwościami żołądkowo-jelitowymi cierpi na zespół jelita drażliwego. Problem ten może dotyczyć nawet 10-30% społeczeństwa. Zespół jelita drażliwego (określany skrótem IBS, od ang. irritable bowel syndrome) chociaż nie niesie ze sobą ryzyka groźnych powikłań, potrafi dezorganizować codzienne życie. Według obecnego stanu wiedzy, do rozwoju IBS przyczynia się wiele czynników.
Stres a „mózg brzuszny”
Zespół jelita drażliwego jest często wiązany ze stresem i przeżyciami obciążającymi psychicznie. Rzeczywiście, dolegliwości z reguły narastają pod wpływem stresu, lęku, przeciążenia psychicznego. Także traumatyczne wydarzenia życiowe, jak śmierć bliskiej osoby czy rozstanie z partnerem życiowym przyczyniają się do pogorszenia objawów. Dowiedziono, że pod wpływem stresu następuje spowolnienie pracy jelit, czyli tzw. perystaltyki przewodu pokarmowego. U osób z już zaburzoną pracą jelit skutek działania stresu jest silniejszy i łatwiej występują np. zaparcia.
Zobacz też: Na czym polega zaparcie psychogenne?
Negatywne emocje wpływają również na wymianę informacji między mózgiem a komórkami nerwowymi znajdującym się w ścianie jelit. Te ostatnie bywają czasem nazywane jelitowym „mózgiem brzusznym”. Nasz mózg komunikuje się z mózgiem jelitowym przez wiele połączeń. Istota tej komunikacji i jej zakłóceń nie jest jeszcze dokładnie poznana. Przypuszcza się, że stres zwiększa odczuwanie bólu w obrębie jelit, a z drugiej strony - jelita silniej reagują na stres.
Dużo dyskutuje się nad związkiem między typem osobowości a podatnością na zachorowanie na zespół jelita drażliwego. U dużej części chorych występują bowiem różnego rodzaju zaburzenia osobowościowe. Znacznie częściej niż u osób zdrowych występuje niepokój, lęk, epizody depresji i histerii. Jak dotychczas nie ma wyjaśnienia dla tego zjawiska.
Zaburzona flora jelitowa
Zdarza się, że zespół jelita drażliwego pojawia się po przebyciu infekcji jelitowej lub po kuracji antybiotykami. Jego powstanie wiąże się ze zmniejszeniem liczby dobrych bakterii jelitowych (m.in. z rodzaju Bifidobacterium i Lactobacillus). Bakterie te pełnią wiele istotnych funkcji. Utrzymują odpowiednie pH w jelicie, chronią przed infekcjami i pobudzają układ odpornościowy, rozkładają niektóre cukry, produkują substancje o działaniu przeciwbakteryjnym. Infekcja pokarmowa, długie leczenie antybiotykami, a nawet niewłaściwe odżywianie mogą doprowadzić do spadku liczby tych bakterii. To z kolei skutkuje objawami takimi jak bóle brzucha, wzdęcia i zaparcia, a więc dolegliwościami typowymi dla IBS.
Zobacz też: Co powinniśmy wiedzieć o florze bakteryjnej jelita?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
