 |
1. Jaka szczoteczka do zębów jest najlepsza: twarda czy miękka?
Najskuteczniej ściera nalot szczoteczka twarda. Jednak może podrażniać dziąsła. Dlatego lepiej jest używać takiej o średniej twardości, a nawet miękkiej, zwłaszcza jeśli dziąsła są bardzo wrażliwe. Szczoteczka, aby mogła wszędzie dotrzeć, powinna mieć małą główkę i nieco wygiętą, elastyczną rączkę. Najlepsze są te wykonane z włosia syntetycznego, ponieważ w naturalnym mogą rozwijać się bakterie. Ja swoich pacjentów zachęcam do kupienia szczoteczki elektrycznej, bo ułatwia ona zdecydowanie czyszczenie zębów i znacznie skuteczniej niż tradycyjna usuwa nalot.
2. W jaki sposób prawidłowo czyścić zęby?
Za każdym razem trzeba szczotkować je co najmniej przez trzy minuty. Ważne jest bowiem dokładne starcie nalotu z całej ich powierzchni. Można czyścić najpierw na sucho, następnie pastą, ale bez moczenia szczoteczki, ponieważ pasta rozcieńczona wodą staje się mniej skuteczna. Wszystkie zęby powinnny być szczotkowane z każdej strony, przy czym szczególnie dokładnie na linii granicznej z dziąsłami (tam najczęściej osadza się kamień nazębny). Najpierw czyścimy zewnętrzną powierzchnię zębów – zaczynając zawsze od strony dziąseł, następnie w ten sam sposób ich powierzchnię wewnętrzną. Na koniec powinno się umyć także język (niektóre szczoteczki mają specjalną tarkę służącą do tego celu).
3. Czy po umyciu pastą z fluorem trzeba ją wypłukać, czy lepiej zostawić na zębach jak najdłużej?
Zęby trzeba zawsze kilkakrotnie wypłukać. Powody są dwa. Przede wszystkim wraz z pastą pozostałyby w ustach bakterie i resztki jedzenia. Ponadto fluor zawarty w paście działa najlepiej na powierzchni zębów. Połykany często i w dużych ilościach może nawet szkodzić, ponieważ nie ma żadnej możliwości kontrolowania tego, ile nie spłukanej pasty dostanie się do żołądka.
4. Czy guma do żucia może zastąpić pastę i szczotkę?
Do pewnego stopnia tak. Ale wyłącznie w sytuacjach awaryjnych, wtedy, gdy nie masz możliwości wyszczotkowania zębów. Guma za to doskonale może uzupełnić działanie pasty i szczoteczki. Pobudza bowiem wydzielanie śliny, która działa bakteriobójczo i zapobiega szybkiemu spadkowi pH w ustach. Oczywiście musi to być guma bez cukru, a najlepiej taka, która zawiera ksylitol. Ta substancja działa antybakteryjnie, a dodatkowo chroni zęby przed atakiem kwasów, które zaczynają powstawać w jamie ustnej natychmiast po zjedzonym posiłku. Uwaga! Gumy nie powinnaś żuć dłużej niż 15–20 minut, zwłaszcza jeśli robisz to często (np. kilka razy dziennie). Może wówczas dojść do niekorzystnego przerostu mięśni żwaczy lub nawet uszkodzenia stawów skroniowo-żuchwowych.
5. Jem 5, a czasem nawet 7 razy dziennie. Czy naprawdę po każdym posiłku muszę myć zęby?
To zależy od tego, co jesz. Jeśli są to owoce czy warzywa, mycie zębów za każdym razem nie jest konieczne. Jeżeli jednak był to większy posiłek (np. obiad) albo jadłaś coś słodkiego, oklejającego zęby, ich dokładne wyczyszczenie jest wówczas niezbędne. I to jak najszybciej!
6. Kiedy powinno się płukać usta płynem: przed czy po szczotkowaniu zębów?
Raczej po. Większość płynów ma różne substancje (np. chlorcheksydynę), które długo, nawet do 6–8 godzin, utrzymują się w jamie ustnej. Hamują one rozmnażanie się bakterii tworzących płytkę nazębną – główną przyczynę rozwoju próchnicy. Dodatkowo większość płukanek zawiera także fluor. Uwaga! Do codziennego użytku przeznaczone są płyny o niskim stężeniu jonów fluorkowych (do 0,05 proc.). Te, które mają więcej fluoru (np. 0,2 proc.), można stosować najwyżej raz w tygodniu. Regularne płukanie zębów jest szczególnie ważne dla osób noszących aparaty ortodontyczne.
8. Jak często używać nitki dentystycznej? Czy jej stosowanie jest naprawdę konieczne?
Jest absolutnie niezbędne! Nawet najlepsza szczoteczka nie dotrze do wszystkich miejsc, w których mogą gromadzić się bakterie. Dwa razy dziennie albo przynajmniej wieczorem trzeba bardzo dokładnie oczyścić wszystkie przestrzenie międzyzębowe. Można to zrobić nitką dentystyczną (najbardziej polecam te, które są powlekane woskiem i fluorem) lub specjalnymi maleńkimi szczoteczkami (do kupienia w niektórych gabinetach stomatologicznych). Doskonale sprawdzają się w tej roli także irygatory, które za pomocą strumienia wody pod dużym ciśnieniem, wypłukują resztki jedzenia z każdej najmniejszej szczeliny.
9. Czy to prawda, że stosowanie wykałaczek może szkodzić?
Tak. Wykałaczki są przeznaczone tylko dla osób o szeroko rozstawionych zębach. Pozostałym nie polecam ich używania, ponieważ łatwo nimi uszkodzić dziąsło. Jeśli będzie się to często powtarzać, może spowodować nawet stan zapalny.
10. Dlaczego podczas mycia czasem pojawiają się ślady krwi na szczoteczce?
Krwawienia z dziąseł najczęściej są spowodowane zbyt mocnym czyszczeniem zębów. Ich przyczyną może być też nieumiejętne stosowanie nitek dentystycznych lub wykałaczek. Ale na ogół są to krwawienia drobne i trwają krótko. Jeśli dolegliwość ta powtarza się często i utrzymuje przez dłuższy czas, może być pierwszym objawem chorób przyzębia, świadczyć o stanie zapalnym dziąseł, lub braku niektórych witamin. Nieraz towarzyszy także cukrzycy, zdarza się również w ciąży. Powtarzające się intensywne krwawienia powinny być skonsultowane z lekarzem.
Oprac. MB
Konsultacja: Elżbieta Jagiełło, lekarz stomatolog
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!