Krztusiec, zwany potocznie kokluszem, jest chorobą układu oddechowego wywoływaną przez bakterię nazywaną pałeczką krztuśca (Bordetella pertussis). Choroba ta szybko się rozprzestrzenia, dlatego ryzyko zachorowania osób, które miały styczność z chorym (rodzina, dzieci w przedszkolu, szkole, personel medyczny) jest bardzo wysokie. Powszechnie uważa się, że jest to choroba wieku dziecięcego, jednak jest też rozpoznawana u dorosłych.
Do typowych objawów krztuśca zalicza się męczący kaszel, trwający co najmniej 2 tygodnie. Choroba ta bywa szczególnie niebezpieczna w grupie najmłodszych dzieci, zwłaszcza u niemowląt, i może wywołać u nich napadowe zaburzenia oddychania, a nawet bezdech. Powikłaniem tej choroby jest również encefalopatia (ciężkie uszkodzenie mózgu).
Podstawową formą zapobiegania zachorowaniom na krztusiec są szczepienia ochronne. Dzięki nim istotnie zmniejszyła się zapadalność i umieralność w przebiegu krztuśca. W Polsce obowiązkowe szczepienia przeciwko krztuścowi u niemowląt i małych dzieci wprowadzono już w latach 60. XX wieku. Ich wynikiem był stukrotny spadek zapadalności na tę chorobę w latach lat 80. XX w. Jednak w latach 90. ubiegłego wieku odnotowano wzrost zachorowań u młodzieży i dorosłych. W 2012 roku zarejestrowano 4683 przypadki zachorowań na krztusiec, a rok wcześniej, w 2011, 1669 przypadków.
Szczepienia ochronne przeciwko krztuścowi
Zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych obowiązującym w Polsce, szczepienie podstawowe przeciwko krztuścowi składa się z 4 dawek szczepienia. Wykonuje się je w następującym schemacie: pierwszą dawkę dziecko otrzymuje w 2. miesiącu życia, drugą w 3.-4. miesiącu życia, trzecią w 5.-6. miesiącu życia, a czwartą między 16. a 18. miesiącem życia. Szczepienie przypominające jest wykonywane w 6. roku życia (komponent bezkomórkowy).
W ramach profilaktyki krztuśca, u dzieci starszych, młodzieży i dorosłych w Programie Szczepień Ochronnych zalecane są szczepienia dawką przypominającą szczepionki przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi ze zmniejszoną zawartością komponentów błoniczego i krztuścowego. Profilaktyka tej choroby w tej grupie wiekowej jest istotna, ponieważ zachorowania wśród młodzieży i dorosłych mają istotny wpływ na przenoszenie zakażenia na niemowlęta i noworodki, zagrożone ciężkim przebiegiem krztuśca. Ponadto badania wskazują, że po około 5-12 latach zanika odporność nabyta w wyniku szczepienia lub przechorowania krztuśca.
Według Programu Szczepień Ochronnych 2013, szczepienie przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi ze zmniejszoną zawartością komponentów błoniczego i krztuścowego jest zalecane między innymi jako dawka przypominająca w 14. lub w 19. roku życia.
Warto wiedzieć: Jak rozpoznać, czy dziecko choruje na krztusiec?
Strategia kokonowa – profilaktyka krztuśca
Celem wprowadzenia dawek przypominających szczepienia przeciwko krztuścowi dla młodzieży i dorosłych (szczepionkami przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi ze zmniejszona zawartością komponentów błoniczego i krztuścowego) jest zredukowanie liczby zachorowań na krztusiec przede wszystkim w grupie:
- dzieci starszych i dorosłych,
- noworodków i niemowlaków (pośrednio),
- personelu medycznego, a pośrednio również u ich podopiecznych,
- personelu instytucji edukacyjnych (żłobków, przedszkoli, szkół, domów dziecka),
- rodziców, którzy spodziewają się potomstwa (obojgu; kobietom na etapie planowania ciąży i od razu po porodzie),
- dziadkom i starszemu rodzeństwu,
- osobom, które w niedługiej perspektywie będą miały kontakt z noworodkiem lub niemowlęciem.
Tego typu działania nazywane są strategią kokonową (pośrednia ochrona chorych dzieci przed zakażeniem) i mają epidemiologiczne uzasadnienie, gdyż niezaszczepione noworodki oraz nieszczepione lub niekompletnie zaszczepione niemowlęta nie są objęte ochroną przed zakażeniem tą chorobą. W 30-60 proc. przypadków, źródłem zakażenia niemowląt hospitalizowanych z rozpoznaniem krztuśca są osoby z najbliższego otoczenia dziecka.
Strategię kokonową stosuje się nie tylko w przypadku profilaktyki krztuśca. Swoje zastosowanie odnajduje również w przypadku innych szczepień ochronnych.
Polecamy: Encyklopedia zdrowia - hasło: krztusiec
Źródło: materiały przesłane przez Marketing & Communications Consultants/ mk
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
