Często sięgamy po krople do oczu, zwłaszcza z powodu „suchego” oka. Niektóre osoby muszą podawać sobie do oczu specjalne leki z powodu choroby, np. jaskra, zakażenia i stany zapalne. Nierzadko robimy to w sposób daleko odbiegający od prawidłowego, czego skutkiem jest wypłynięcie kropli z oka, podrażnienia spojówek i gruczołu łzowego.
Anatomia oka
Oczy są narządami zmysłu wzroku, pozwalającymi na odbiór bodźców świetlnych z otoczenia i przekształcania ich na tzw. wrażenia wzrokowe, czyli „obraz”. Oko jest najlepiej unerwionym czuciowo narządem organizmu. Umiejscowione są w oczodołach, znajdujących się w czaszce, mają kształt kulisty i w sytuacjach normy występują parzyście.
Kształt oczu nadaje im wypełnienie, czyli ciałko szkliste. Jest to galaretowata substancja, stale będąca pod ciśnieniem. Ciałko szkliste otacza włóknista błona zwana twardówką, która z przodu jest widoczna jako przezroczysta rogówka. Na twardówce z kolei rozciąga się błona z naczynkami krwionośnymi, zwana naczyniówką. Naczyniówka, tęczówka (kolor oczu, bardzo umięśniona, zwęża lub rozszerza źrenice w zależności od dopływu światła) i ciałko rzęskowe (które otacza tęczówkę) trzymają soczewkę odpowiedzialną za powstawanie obrazu i ostre widzenie, we właściwym położeniu, a także razem stanowią błonę naczyniową oka.
Fot. Depositphotos
Oko jako zmysł ma również część receptorową (odbierającą bodźce świetlne z otoczenia), czyli siatkówkę, utworzoną z czopków i pręcików. Jest to warstwa znajdująca się na tym biegunie oka, który spoczywa w oczodole. Pręciki odpowiadają za widzenie czarno-białe, czyli widzenie nocne, natomiast czopki umożliwiają widzenie kolorów i są bardzo wrażliwe na światło. Czopki w pewnym miejscu na siatkówce tworzą skupisko, tzw. plamę ślepą, stanowiącą miejsce połączenia z nerwem wzrokowym. Nerw wzrokowy przekazuje impulsy do ośrodka wzrokowego znajdującego się w płacie potylicznym kory mózgowej.
Warto jeszcze wiedzieć, że w oczodole znajduje się gruczoł łzowy, produkujący płyn, dzięki któremu oko zostaje nawilżone i oczyszczone. Ujście kanalika łzowego biegnącego od gruczołu, możemy zobaczyć odciągając powiekę dolną. Ukaże się nam wtedy w wewnętrznym kąciku oka bardzo maleńki punkcik (dziurka).
Brwi, rzęsy i powieki chronią oko przed zanieczyszczeniami, a powieki przed uszkodzeniem i wysuszeniem.
Kiedy podawane są krople do oczu?
Istnieje całe mnóstwo chorób oczu, które wymagają podaży leków bezpośrednio do worka spojówkowego. Takimi schorzeniami są m.in.:
- zapalenie spojówek,
- zakażenia oka,
- jaskra,
- alergie,
- zespół Sjögrena,
- zespół suchego oka,
- podrażnienia wywołane noszeniem soczewek kontaktowych,
- stany po zabiegach okulistycznych,
- podrażnienia po usunięciu ciała obcego z oka,
- czasem zaćma.
Oczy są również zakraplane przed badaniem okulistycznym – wówczas wykonuje to lekarz okulista lub asystująca mu pielęgniarka. Podobnie ma się sprawa ze znieczulaniem oka za pomocą kropli miejscowo działających.
Jak zakraplać oczy?
Wydawać by się mogło, że zakropienie oczu to żadna filozofia. Jednak czy zawsze robimy to prawidłowo? Poniżej przedstawiamy trochę zasad i wskazówek, dzięki którym uda nam się wykonać tą czynność tak, jak należy:
1. Przygotowujemy opakowanie kropli, których zamierzamy użyć i np. płatek kosmetyczny.
2. Dokładnie myjemy ręce wodą z mydłem. Wycieramy je. Warto też zastosować środek dezynfekujący skórę. Odkręcamy buteleczkę z kroplami.
3. Przystępujemy do czynności: palcem wskazującym ręki lewej (w przypadku osób praworęcznych) odciągamy lekko w dół powiekę dolną oka (przy zewnętrznym kąciku oka), by jej brzeg nieco się odchyliły. Powieka ułoży się wtedy tak, że przybierze formę „rynienki”.
4. Cały czas trzymamy powiekę oka w opisanym położeniu, natomiast ręką prawą sięgamy po buteleczkę z kroplami, którą ustawiamy bezpośrednio nad „rynienką” utworzoną z powieki, dozownikiem skierowanym w dół.
5. Naciskamy ścianki buteleczki, tak by do worka spojówkowego wpadła kropla podawanego leku.
6. Zamykamy oko, uciskamy palcem wskazującym lewej ręki wewnętrzny kącik oka (ponieważ tam znajduje się ujście gruczołu łzowego, przez który może odpłynąć nam zakropiony lek, w związku z czym nie zadziała tak efektywnie jak powinien) przez 2-3min. W tym też czasie poruszamy gałką oczną w prawą i lewą stronę, po to aby rozprowadzić krople na powierzchni oka.
7. Następnie, po 2-3 minutach otwieramy oko i wycieramy to co wyciekło z niego na policzek.
8. Jeżeli musimy zakropić oko kilkoma preparatami, wówczas należy przed podaniem następnego odczekać około 10 minut. Jeżeli „wpuścimy” do oka wszystkie krople na raz, trzeba liczyć się z tym, że nie zadziałają, ponieważ wypłyną.
9. Po zakropleniu nie trzemy oczu.
10. Jeżeli mamy problem z ich zakropieniem, warto o pomoc poprosić drugą osobę.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
