Jak rozwija się anoreksja?

Anoreksja powstaje, bo kontrola nad własnym ciałem pozwala nastolatkowi zapanować nad chaosem swojego życia /fot. Fotolia fot. Fotolia
Dojrzewające ciało, nowe, burzliwe emocje i problemy w domu – świat dojrzewającego nastolatka wymyka się mu spod kontroli. Aby ją odzyskać, nie buntuje się otwarcie (by nie stracić miłości rodziców) – robi to po cichu. Tym, co może kontrolować w pełni, by przywrócić sobie poczucie ładu, jest własne ciało. Tak, powoli rozwija się anoreksja.
/ 03.10.2011 13:39
Anoreksja powstaje, bo kontrola nad własnym ciałem pozwala nastolatkowi zapanować nad chaosem swojego życia /fot. Fotolia fot. Fotolia

Nowy wspaniały świat

Do momentu okresu dojrzewania dziecko potrafiło dopasować się do każdej sytuacji. Jednak u progu dorosłości to zupełnie obce terytorium. Przez całe dotychczasowe życie dziecko mogło polegać na innych osobach, które wyznaczały kierunki postępowania. Teraz zewsząd dochodzą złożone uczucia i sygnały, które napełniają dziecko lękiem. Jak ma poradzić sobie z odnoszeniem sukcesów i zadowalaniem wszystkich dookoła, skoro zasady wciąż się zmieniają? Dorośli zawsze mówili o swoich oczekiwaniach. Teraz nagle zaczęli pytać: „Co chcesz robić, kiedy dorośniesz? Jak poradzisz sobie z presją umawiania się na randki? Jak chcesz wykorzystać te wszystkie możliwości, które stoją przed tobą otworem?” Rodzice i nauczyciele powtarzają dziecku, że ma dużo szczęścia. Wciąż słyszy: „Masz takie możliwości! Cały świat czeka na ciebie. Nie ma rzeczy niemożliwych dla takich jak ty”. Ale dziecko gdzieś w środku zaczyna odczuwać zwątpienie. Dotychczasowym osiągnięciom towarzyszyły jasne zasady i ograniczone opcje. Teraz nie ma limitów. Nagle okazuje się, że po dotychczasowym życiu, w którym decyzje podejmowali dorośli, a zadaniem dziecka było jedynie wywiązanie się z tych zadań, nadszedł czas na samodzielny wybór szkoły, przyszłej pracy, określenie życia towarzyskiego, seksualnych potrzeb, poradzenie sobie z presją rówieśników i wszechobecnymi narkotykami.

Czytaj też: Co łączy anoreksję i schizofrenię?

Anoreksja to cel

W tej nowej rzeczywistości zmienia się też ciało, zewnętrznie i wewnętrznie. Kiedy dziecko spogląda do lustra, widzi jedynie zmiany. A kiedy siedzi w klasie czy idzie do kina lub na kolację, zmaga się nieprzerwanie z gonitwą zagmatwanych, skomplikowanych, obcych i niewygodnych uczuć oraz emocji. Właśnie w tym momencie dziecko może świadomie lub nieświadomie podjąć decyzję o konieczności zapanowania nad sytuacją. Jeśli do tej pory wszystko się udawało, to i teraz też tak będzie. Konieczne jest jedynie znalezienie jednego, istotnego i powszechnie respektowanego celu, który znajdzie aprobatę wśród dorosłych, a nie jest poza zasięgiem dziecka.

Polecamy: Anoreksja – jak dochodzi do "zgody" na chorobę?

Odzyskanie kontroli

Młody człowiek nie chce otwarcie przeciwstawia się rodzicom czy nauczycielom, ponieważ mogą oni powstrzymać się od okazywania miłości i wsparcia, które otrzymywało, dopóki było chętne do współpracy i uległe. Musi więc wymyślić coś, co da mu poczucie panowania nad sytuacją, a w żaden sposób nie zezłości dorosłych. Jeśli znajdzie sposób na odzyskanie kontroli, może odtworzyć to przyjemne i wygodne poczucie bezpieczeństwa, dzięki któremu dzieciństwo obfitowało w sukcesy. Zaczyna więc szukać takiej strategii postępowania, która sprawiłaby, że życie stanie się bardziej uporządkowane, przewidywalne i konkretne, tak jak za czasów szkoły podstawowej. Właśnie w tym momencie może podjąć decyzję przejęcia kontroli nad terytorium, które posiada jedynie ono – własne ciało.

Dzięki skoncentrowaniu się na przejęciu kontroli nad własnym ciałem ignoruje te wszystkie złożone, sprzeczne i dezorientujące zmiany charakterystyczne dla okresu dojrzewania.

Fragment pochodzi z książki "Wolę umrzeć niż przytyć. Jak zrozumieć i pokonać anoreksję i bulimię", autorstwa Marc A. Zimmer, Ira M. Sacker (wyd. Media Rodzina, 2008). Publikacja za zgodą wydawcy.

Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!

Redakcja poleca

REKLAMA