Podstawą diagnostyki jest rozpoznanie czynników ryzyka oraz powiązanie objawów z właściwą chorobą. Źródłem zakrzepów najczęściej są żyły kończyn dolnych. Nagłe pojawienie się bólu łydek oraz ich obrzęk może wskazywać na istnieje zakrzepicy, zwłaszcza jeżeli w wywiadzie istnieją czynniki ryzyka jej wystąpienia.
Do głównych czynników ryzyka zakrzepicy należą: długotrwałe unieruchomienie, żylaki nóg, przebyta zakrzepica, palenie, stosowanie doustnych środków antykoncepcyjnych, wrodzona nadmierna krzepliwość krwi a także zaawansowany wiek oraz ciąża i choroby nowotworowe.
Zespół pozakrzepowy
Przebyta zakrzepica może objawiać się tzw. zespołem pozakrzepowym, którego głównym objawem są nie gojące się owrzodzenia na nogach – w wypadku zdiagnozowania już przebytego epizodu zakrzepicy także należy włączyć leczenie przeciwkrzepliwe.
Obraz kliniczny osoby z zakrzepicą
Jednak nie można w diagnostyce opierać się jedynie na obrazie klinicznym gdyż choroba może przebiegać w sposób bezobjawowy. Czasami pierwszym objawem zakrzepicy może być zator tętnicy płucnej, bardzo poważne powikłanie, manifestujący się nagłym wystąpieniem duszności oraz bólu w klatce piersiowej a także często zasłabnięciem. Niestety zator tętnicy płucnej bardzo często kończy się zgonem chorego. Dlatego jeżeli istnieje jakiekolwiek podejrzenie zakrzepicy, nawet bez namacalnych dowodów należy wykonać badania dodatkowe.
Ocena parametrów krzepnięcia krwi
Do właściwego zdiagnozowania zakrzepicy pomocne mogą być badania krwi. Ocenia się głównie parametry krzepnięcia krwi. Należą do nich: liczba płytek krwi, stężenie fibrynogenu we krwi, obecność białek biorących udział w krzepnięciu a także istnienie czynników, które w warunkach prawidłowych są odpowiedzialne za rozpuszczanie skrzeplin. Przy podejrzeniu zatorowości płucnej istotnym badaniem jest pomiar stężenia D-dimerów we krwi, produktów powstałych podczas kaskady krzepnięcia. Ich bardzo wysoki poziom świadczy zazwyczaj o istnieniu zakrzepu. Przy podejrzeniu nadmiernej krzepliwości krwi bada się także tzw. czasy krzepnięcia: czas protrombinowy, czas koalinowo-kefaliowy (APTT) oraz czas trombinowy.
Badania obrazowe stosowane w diagnostyce zakrzepicy
W rozpoznaniu zakrzepicy żył kończyn dolnych bardzo pomocne może być badanie usg naczyń z oceną przepływu krwi (usg Doppler). Jest to badanie bardzo proste, a posiada dużą czułość w wykrywaniu zakrzepicy oraz istnienia zespołu pozakrzepwoego. Za pomocą głowicy do usg przeprowadza się test uciskowy – prawidłowo pod naciskiem żyła się ugina w obrazie usg, natomiast jeżeli istnieje zakrzepica lub zaspół pozakrzepowy, żyła jest stwardniała i się nie zapada. Czasami wykonywana jest także flebografia żylna – ocena żył w badaniu rtg po podaniu kontrastu, jednak ta metoda używana jest rzadko ze względu na duża dostępność usg. W sytuacjach szczególnych wykonuje się także badanie rezonansem magnetycznym. Przy podejrzeniu zatorowości płucnej najbardziej wiarygodnymi badaniami są tzw. spiralna tomografia komputerowa płuc lub angiografia naczyń płucnych. Pomocne może być także badanie scyntygraficzne oraz echo serca.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
