W pierwszej kolejności na podejrzenie zatorowości płucnej ukierunkowują lekarza objawy podmiotowe oraz badanie fizykalne. Niestety, są one bardzo niespecyficzne, więc nie można postawić rozpoznania tylko i wyłącznie na ich podstawie.
D-dimery
Spośród wielu badań dodatkowych, na pierwsze miejsce w diagnostyce zatorowości płucnej wysuwa się oznaczanie osoczowego stężenia D-dimerów (produktów rozpadu fibryny, które są wyznacznikiem toczącego się procesu zakrzepowego). Jest to metoda bardzo czuła, ale zarazem mało swoista. Podwyższone stężenie D-dimerów, poza zatorowością płucną, obserwuje się w ostrych zespołach wieńcowych, chorobach nowotworowych, przewlekłej niewydolności serca, udarach mózgu, infekcjach, jak również w ciąży, w starszym wieku oraz u osób otyłych. Za podwyższone wartości D-dimerów przyjmuje się te powyżej 500mg/ml. Największe znaczenie ma jednak ujemny wynik, ponieważ pozwala on wykluczyć podejrzenie zatorowości płucnej.
Polecamy: Jak rozpoznać ostrą zatorowość płucną?
Morfologia krwi oraz badania biochemiczne
Obecność procesu zapalnego w płucach może sugerować podwyższona liczba leukocytów, zaś podwyższony hematokryt może mówić o współistnieniu przewlekłej choroby obturacyjnej płuc. Z innych badań krwi warto również zlecać parametry oceniające funkcję nerek oraz gospodarkę jonową, markery uszkodzenia serca ( troponina T i I, CKMB – frakcja sercowa kinazy kreatynowej, mioglobina, rzadziej BNP- mózgowy peptyd natriuretyczny). Wzrost tych markerów wiąże się z gorszym rokowaniem pacjenta.
Elektrokardiografia (EKG)
Najczęściej obserwowanym obrazem EKG w zatorowości płucnej są tachykardia oraz zaburzenia rytmu serca. Rzadko pojawia się tak zwany zespół SIQIIITIII (wysoki załamek S w pierwszym odprowadzeniu, załamek Q oraz odwrócony załamek T w trzecim odprowadzeniu), odchylenie osi elektrycznej serca w prawo oraz niepełny lub całkowity blok prawej odnogi pęczka Hisa. Mogą wystąpić również objawy sugerujące zawał mięśnia serca lub jego niedokrwienie.
Roentgen klatki piersiowej (RTG)
RTG klatki piersiowej może ujawnić powiększenie sylwetki serca, płyn w jamie opłucnej, poszerzenie tętnicy płucnej oraz ognisko niedodmy spowodowane całkowitym zamknięciem gałęzi tętnicy płucnej. Pozwala ono również na wykluczenie schorzeń, które dają podobne objawy do zatorowości płucnej.
Echokardiografia
W diagnostyce ZP wykorzystać można badanie echokardiograficzne przezklatkowe (TTE) oraz przezprzełykowe (TEE). Wykonujemy je przede wszystkim przy podejrzeniu masywnej zatorowości płucnej, ponieważ pozwala ono na wykluczenie innych przyczyn wstrząsu. Obserwujemy w nim najczęściej przeciążenie prawej komory serca, rzadziej można stwiedzić obecność skrzepliny.
Arteriografia tętnicy płucnej
Badanie to umożliwia dokładną ocenę tętnic płucnych. Może również ujawnić zmiany w miąższu płuc. Przy wykonywaniu arteriografii płucnej należy jednak uważać na stan pacjenta, ponieważ istnieje znaczne ryzyko związane z podaniem środków kontrastowych oraz inwazyjnością zabiegu.
Scyntygrafia oraz spiralna tomografia komputerowa
Badania te wykonywane są u chorych w stabilnym stanie. Pozwalają one na uwidocznienie skrzepliny. Są nieinwazyjne dla chorego. Niestety ich wyniki często są niediagnostyczne i należy opierać się na innych badaniach.
USG żył głębokich kończyn dolnych
Ultrasonografia dopplerowska u pacjentów z podejrzeniem zatorowości jest bardzo przydatna, ponieważ umożliwia rozpoznanie zakrzepicy żył kończyn dolnych.
W zatorowości płucnej nie istnieją przypadkowe rozpoznania. Aby chorobę rozpoznać, trzeba ją podejrzewać. Dlatego przed zleceniem badań dodatkowych, bardzo ważne jest zebranie wywiadu oraz badanie fizykalne pacjenta.
Zobacz też: Jak powstaje odma opłucnowa?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
