Specyfika chirurgii onkologicznej
W chirurgii onkologicznej bardzo ważna jest znajomość cech biologicznych poszczególnych nowotworów. Guzy złośliwe najczęściej nie posiadają torebek oddzielających je od zdrowych tkanek, co stwarza duża trudność dla chirurga w ustaleniu zakresu wycięcia zmiany. Niektóre nowotwory charakteryzują się podśluzówkowym rozrostem, co powoduje, że lekarz nie jest w stanie ocenić rzeczywistej granicy guza. W każdej sytuacji, resekcja powinna być wykonana z odpowiednio dużym marginesem tkanek zdrowych.
Czym charakteryzują się komórki nowotworowe?
Komórki nowotworowe nie tylko mają przyspieszony metabolizm i dzielą się szybciej, ale również są zdolne do naciekania zdrowych tkanek. Wrastają do narządów, jam surowiczych (np. otrzewna, opłucna), do światła naczyń krwionośnych i chłonnych, w obręb nerwów. Ich główną cechą, świadczącą o złośliwości, jest występowanie przerzutów. Pojedyncze komórki oddzielają się od guza i migrują drogą układu chłonnego, rzadziej krwionośnego. Gdy dotrą do innego narządu, węzła chłonnego, osadzają się tam i dzielą, powodując wzrost guza wtórnego, zwanego przerzutem. Największe ryzyko wystąpienia przerzutów dotyczy dobrze ukrwionych narządów.
Kiedy wycina się tylko guz a kiedy narząd wraz z węzłami chłonnymi?
Zasada jest taka, że jeżeli wykrywa się zmianę nowotworową, która nie przekracza błony śluzowej danego narządu (nie obejmuje mięśniówki, a tym samym nie ma styczności z naczyniami chłonnymi i krwionośnymi), usuwamy tylko znaczny fragment zmienionego chorobowo miejsca. Jeżeli widzimy, że narośl wrasta w ścianę narządu lub posiada własną sieć naczyń krwionośnych (nowotwory złośliwe charakteryzują się bogatym unaczynieniem), wycinamy wtedy jak największy fragment wraz z okolicznymi węzłami chłonnymi. W przypadku zaawansowanej choroby nowotworowej, kiedy przerzuty obejmują cały narząd, a czasem i sąsiednie struktury, chirurdzy onkolodzy usuwają cały organ , regionalne węzły chłonne oraz te, do których przerzuty mogą się kierować (tzw. wycięcie elektywne). Lożę (puste miejsce) po guzie lub wyciętym narządzie, często poddaje się radioterapii, w celu wyeliminowania pozostałych komórek nowotworowych i zmniejszenia szans na wznowę choroby.
Dlaczego sama chirurgia nie wystarczy?
Radioterapię i chemioterapię można stosować zarówno przed operacją (tzw. leczenie neoadiuwantowe), jak i po niej (leczenie adiuwantowe). Te dwie metody terapii uzupełniającej w leczeniu nowotworów złośliwych są o tyle ważne, że pomagają usunąć z organizmu mikroprzerzuty i pojedyncze komórki nowotworowe krążące w naczyniach chłonnych lub krwionośnych. Czasami, w przypadku olbrzymiego guza lub zaawansowanego nacieku struktur newralgicznych (nerwy, naczynia), czasem warto jest wdrożyć najpierw którąś z metod leczenia uzupełniającego, dążąc do zmniejszenia masy nacieku, a dopiero później zastosować leczenie chirurgiczne. Oszczędzi to bowiem choremu rozległej operacji, a czasami uchroni przed amputacją zajętego narządu.
Polecamy: Jak działają cytostatyki?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
