Czym jest odma?
Jama opłucnowa jest to przestrzeń zawarta pomiędzy dwoma blaszkami – trzewną, pokrywającą płuco i ścienną, która wyściela klatkę piersiową i przeponę. Wewnątrz panuje podciśnienie, czyli ciśnienie niższe niż atmosferyczne. W przypadku przerwania ciągłości opłucnej od zewnątrz, bądź przy uszkodzeniu płuc od wewnątrz, powietrze z łatwością wnika do jamy opłucnowej. Taki stan określa się terminem odma opłucnowa, czyli obecność powietrza w jamie opłucnowej. Jego następstwem tego jest uciśnięcie tkanki płucnej i pogorszenie wymiany gazowej.
Pękające pęcherzyki
Jednym z typów odmy jest odma samoistna, czyli powstająca bez udziału czynników zewnętrznych. Może ona wystąpić u osoby zupełnie zdrowej. Mówi się wtedy o odmie samoistnej pierwotnej. Pojawia się ona głównie u młodych mężczyzn. Spowodowana jest pęknięciem pęcherzyków płucnych położonych tuż pod opłucną. Przyczyna powstawania odmy samoistnej pierwotnej nie jest do końca poznana. Podłoże choroby może mieć związek z nieprawidłowościami budowy tkanki łącznej, czego następstwem jest tendencja do samoistnego pękania pęcherzyków. Drugim rodzajem odmy samoistnej jest odma wtórna powstająca u osób z chorobami płuc, takimi jak rozedma czy przewlekła obturacyjna choroba płuc. U tych chorych obecne są pęcherze rozedmowe, które mogą samoistnie pękać.
Jak objawia się odma?
Pojawienie się odmy bywa związane jest z wysiłkiem fizycznym, ale nie jest to reguła, zdarza się, że powstaje w spoczynku. Nasilenie objawów jest bardzo zróżnicowane. Mogą być bardzo dyskretne aż do ciężkich. Główne dolegliwości to ból w klatce piersiowej, duszność i kaszel. W badaniu lekarskim można wykryć charakterystyczne zmiany nad płucami. W diagnostyce odmy wykonuje się RTG klatki piersiowej, gdzie na kliszy widać odsunięcie płuca od ściany klatki piersiowej i na tej podstawie ocenia wielkość odmy.
Zobacz: Rodzaje i objawy odmy
Leczenie
Celem leczenia odmy jest usunięcie z jamy opłucnowej powietrza i powrót płuca do stanu prawidłowego rozprężenia oraz zapobieganie nawrotom. W przypadku małej odmy zaleca się odpoczynek i tlenoterapię, która przyspiesza wchłanianie powietrza oraz rehabilitację oddechową. Większa ilość powietrza wymaga aspiracji strzykawką lub założenia drenu do opłucnej przez przestrzeń międzyżebrową. Nawrót odmy lub nieskuteczność innych metod jest wskazaniem do zastosowania leczenia operacyjnego. Stosuję się pleurodezę, czyli zabieg powodujący zarośnięcie jamy opłucnowej. W tym celu przez dren podaje się substancję chemiczną np. talk. Wykonuje się również zabiegi operacyjne, często techniką wideotorakoskopową. Podczas zabiegu wycina się nieprawidłowy miąższ płuca. Dodatkowo w celu uzyskania zarośnięcia jamy opłucnowej przeprowadza się pleurodezę chemiczną lub mechaniczną (przez drażnienie mechaniczne płuca) oraz pleurektomię, czyli usunięcie opłucnej ściennej.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
