Screening stanu zdrowia pozwala na precyzyjny "przegląd" organizmu zaledwie w kilka godzin. Takie przesiewowe badania mają na celu wykrycie wczesnych etapów ewentualnych patologii u osób, które nie mają jeszcze objawów choroby (ale uwaga: screening sam w sobie nie diagnozuje, a jest podstawą do dalszej, bardziej szczegółowej diagnostyki). To logiczne, jeśli weźmiemy pod uwagę, że im wcześniejsze stadium choroby, tym łatwiej ją wyleczyć lub choćby zapobiec jej postępowi. Nieprawidłowy wynik takiego testu nie oznacza jednoznacznie, że pacjent jest już chory. Sugeruje jedynie, że prawdopodobieństwo tej jednostki chorobowej jest większe niż u osób, u których wyniki testu są prawidłowe.
W Polsce obowiązkowe badania przesiewowe wykonuje się u noworodków w kierunku niedoczynności tarczycy (hypotyreoza) i fenyloketonurii. Są także prowadzone testy screeningowe dotyczące słuchu. Ponadto osoby dorosłe mogą skorzystać z bezpłatnych badań wykrywających choroby nowotworowe. Dotyczą one raka piersi i są kierowane do kobiet po 35. roku życia (mammografia) oraz raka szyjki macicy dla kobiet między 30 a 59 rokiem życia (cytologia).
Screening "na życzenie"
Świadome pacjentki nie czekają, aż choroba zaatakuje, tylko starają się wyprzedzić jej atak. W tym celu korzystają właśnie z badań screeningowych, które nie są kosztowne ani bolesne, a ich wykonanie zajmuje naprawdę niewiele czasu. Jakie podstawowe badania warto wykonać?- Poziom glukozy na czczo – pozwala wykryć nieprawidłowości w gospodarce węglowodanowej, w tym cukrzycę.
- "Próby wątrobowe" (ALT, AST, ALP, BIL, GGTP) – długo utrzymujące się odchylenia od normy mogą doprowadzić do stłuszczenia wątroby lub marskości. Ponadto mogą świadczyć o przewlekłym zapaleniu.
- Lipidogram – pakiet badań pozwalającego określić poziomy „dobrego” i „złego” cholesterolu oraz trójglicerydów. Wczesne wykrycie odchyleń od normy pozwala włączyć odpowiednie leczenie i podjąć walkę z rozwijającymi się schorzeniami układu krążenia.
- Testy w kierunku wirusowego zapalenia wątroby typu B i C – wirusowe zapalenie wątroby typu C zostało uznane przez WHO za jedno z największych zagrożeń epidemiologicznych!
- Cytologia – badanie cytologiczne służy profilaktyce raka szyjki macicy. Nowotwór ten rozwija się przez kilka lat, jego wystąpienie zwykle poprzedzają stany przednowotworowe, możliwe do wykrycia właśnie dzięki cytologii.
Odpowiednie przygotowanie
Aby screening wypadł prawidłowo zaleca się wykonanie badań po wypoczynku, a w dzień poprzedzający badanie zjeść ostatni, lekki posiłek do godziny 18:00.– Danuta Kozłowska, specjalista 2-stopnia analityki klinicznej, Dyrektor Działu Medycznego laboratoriów DIAGNOSTYKA.
Warto zawsze skonsultować się z pracownikami punktów pobrań i dowiedzieć się, czy planowane przez nas badania nie wymagają innego przygotowania. Wiele jednostek pobierających próbki do analizy informuje o wymaganiach dotyczących przygotowania do badań na swoich stronach internetowych. Łatwo więc znaleźć potrzebne pacjentowi informacje.
Troszczysz się o zdrowie swojego partnera? Wejdź na www.kobieta.diagnostyka.pl, wypełnij formularz, napisz dlaczego o niego dbasz i wygraj wspaniałe nagrody! Czeka tam również zniżkowy kupon na "męskie" badania.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!